Chính sách mới của Trung Quốc: Không đơn thuần chỉ là giải cứu thị trường bất động sản

Trong nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và thúc đẩy kinh tế, Trung Quốc đã chỉ định các thành phố mua lại các căn hộ mới hoàn thiện và biến chúng thành nhà ở giá rẻ. Chính sách này không chỉ nhằm giảm lượng tồn kho căn hộ chưa bán được mà còn mở rộng đối tượng nhận trợ cấp, từ người dân di cư đến các nhà khoa học. Bằng cách này, chính quyền hy vọng sẽ giải quyết được nhiều vấn đề kinh tế xã hội, từ tình trạng chảy máu chất xám đến thiếu hụt lao động, đồng thời thúc đẩy tiêu dùng và tăng cường sự phát triển bền vững cho các thành phố nhỏ. Sự suy thoái của bất động sản và nhu cầu tiêu dùng chậm chạp đã kéo tăng trưởng xuống dưới mức dự báo trong quý II.

Một số nhà phân tích cho rằng việc chính quyền Trung Quốc áp dụng chính sách mới đối với nhà ở xã hội là một động thái hiếm hoi tập trung vào lợi ích của người tiêu dùng. Điều này hứa hẹn sẽ chuyển dịch tài nguyên từ chính quyền địa phương sang các hộ gia đình, điều mà nhiều người đã kêu gọi từ lâu như một cách để thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng trong nước.

Nhưng một phân tích về các tuyên bố công khai từ 20 thành phố Trung Quốc cho thấy các quan chức đang nghĩ lớn hơn thế.

Việc phát phiếu khảo sát và mở rộng đối tượng nhận hỗ trợ nhà ở giá rẻ là một phần trong chiến lược tổng thể của Trung Quốc nhằm giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và cân bằng lại nền kinh tế.

Các thông báo về chính sách nhà ở mới cho thấy nỗ lực của các thành phố nhỏ hơn trong việc giữ chân nhân tài và lực lượng lao động, nhằm giảm bớt tình trạng chảy máu chất xám và di dân ròng đến các siêu đô thị, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội địa phương.

Việc giảm bớt tình trạng thiếu hụt lao động trong các nhà máy và tăng cường chăm sóc sức khỏe và giáo dục có thể giúp giảm bớt một số áp lực kinh tế và xã hội ở các thành phố nhỏ hơn. "Các thành phố nhỏ hơn có nhiều động lực để phát triển nhà ở giá rẻ. Thông qua giá thuê nhà phải chăng, họ có thể thu hút nhiều lao động di cư hơn và giảm dòng người di cư ròng. Nhà ở giá rẻ cũng có thể được bán cho cảnh sát, bác sĩ, giáo viên và giúp giữ chân nhân tài", nhà kinh tế Nie Wen của Hwabao Trust cho biết.

Trong số 20 thành phố được Reuters nghiên cứu, có 10 thành phố đã tiến hành khảo sát về nhu cầu nhà ở giá rẻ từ các nhóm đối tượng như nhân viên y tế, giáo viên và nhân viên công vụ. Các thành phố phía đông là Yên Đài và Long Khẩu cũng cho biết người lao động di cư đủ điều kiện để mua và thuê nhà giá rẻ.

Hàng Châu và Kim Hoa ở tỉnh Chiết Giang đang tập trung vào việc thu hút các nhà khoa học. Đường Sơn ở tỉnh Hà Bắc, gần Bắc Kinh, cung cấp nhà ở cho công dân mới và những người dưới 35 tuổi.

Côn Minh nhấn mạnh vào việc thu hút các nhóm tài năng đặc biệt, có thể là những người có kỹ năng cao trong lĩnh vực nào đó như công nghệ, khoa học, nghệ thuật, và các lĩnh vực chiến lược khác. Điều này giúp thành phố phát triển một cách bền vững và củng cố sự cạnh tranh trong khu vực.

Khu vực Quảng Tây cung cấp nhà ở giá rẻ cho các gia đình không sở hữu nhà ở hoặc có diện tích nhà bình quân đầu người dưới 15 mét vuông.

Các nhà phân tích dự kiến ​​các cuộc khảo sát này sẽ thu hút được sự quan tâm lớn. Nhưng nhiều người thuê nhà hoặc người mua tiềm năng có thể thay đổi quyết định nếu các căn hộ mà chính quyền mua cho chương trình này ở trong tình trạng không đảm bảo hoặc ở những vị trí bất tiện.

"Chúng tôi vẫn chưa biết chất lượng của những căn hộ này như thế nào", Ma Hong, nhà phân tích cấp cao tại Viện nghiên cứu GDDCE cho biết.

Bắc Kinh đang tạo điều kiện tài trợ 500 tỷ nhân dân tệ (69 tỷ USD) cho chương trình trên toàn quốc, nhiều nhà phân tích dự kiến Trung Quốc ​​sẽ tiếp tục tăng tài trợ trong tương lai.

Yên Đài và Long Khẩu giảm giá tiền thuê nhà hàng tháng 400 nhân dân tệ cho sinh viên tốt nghiệp đại học và 300 nhân dân tệ cho người dân lao động. Mỗi thành viên trong hộ gia đình được giảm thêm 50 nhân dân tệ.

Theo Yantai Daily và một nền tảng cho thuê trực tuyến, con số này tương đương với mức trợ cấp ít nhất 20% ở cả hai thành phố.

Hàng Châu, nơi có gã khổng lồ công nghệ Alibaba Group, cho biết giá thuê một căn hộ 50 mét vuông chỉ khoảng 500 nhân dân tệ/tháng.

Cư dân ở thành phố phía tây nam Lạc sơn và thành phố phía nam Vĩnh châu cho biết có thể mua được những căn hộ rộng tới 110 mét vuông với giá chỉ bằng khoảng 2/3 giá thị trường.

Tại Lạc Sơn, những ưu đãi này sẽ giúp giá nhà giảm 100,000 nhân dân tệ, giúp những người dân kiếm được 4,300 nhân dân tệ/tháng, cuối cùng cũng có thể mua được nhà. Khoản thanh toán thế chấp hàng tháng sẽ chỉ hơn 1,000 nhân dân tệ một chút, tương đương với tiền thuê nhà.

Các nhà phân tích cho biết để tạo điều kiện cho tiêu dùng hộ gia đình trong dài hạn, chương trình này cần được mở rộng quy mô và bổ sung bằng các cải cách khác.

Nhà kinh tế học Harry Murphy Cruise của Moody's Analytics ước tính nhà ở giá rẻ hiện tại chiếm khoảng 5% tổng số nhà ở tại Trung Quốc.

Ông cho biết, việc tăng con số này lên 20%-30% sẽ mang lại "lợi ích to lớn" cho nhiều người Trung Quốc và cho mức tiêu dùng của hộ gia đình ở cấp độ vĩ mô, nhưng sẽ cần từ 3 đến 4 nghìn tỷ nhân dân tệ để tài trợ.

Ông nói rằng: "Trung Quốc rất cần tái cân bằng nền kinh tế. Họ cần thúc đẩy chi tiêu của hộ gia đình để tăng trưởng bền vững trong tương lai. Nhà ở giá rẻ không phải là giải pháp tối ưu cho vấn đề này, nhưng chắc chắn là trụ cột chính chiến lược".

Các cải cách phúc lợi cũng sẽ có tác dụng rất lớn.

"Các hộ gia đình có thể tiết kiệm ít hơn nếu họ không phải dành quá nhiều tiền cho việc mua nhà", Louise Loo, nhà kinh tế học Trung Quốc tại Oxford Economics cho biết.

"Tuy nhiên, chức năng tiết kiệm ở Trung Quốc cũng phụ thuộc vào các yếu tố cấu trúc khác như tăng trưởng tiền lương vững chắc và mức chi trả lương hưu dự kiến ​​thỏa đáng."