Covid-19 và những điều có thể bạn chưa biết

Virus Corona đã lây lan như thế nào?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loại virus mới này lây từ người sang người qua tuyến nước mũi hoặc chỉ cần ho nhẹ hay hắt hơi. Nó có thể tồn tại trên hầu hết các bề mặt trong vài ngày, vì thế kể cả không trực tiếp dính virus, bạn vẫn có thể bị nhiễm bệnh khi chạm vào thứ gì đó chứa virus rồi sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Có một số bằng chứng cho thấy các vi khuẩn virus còn xuất hiện trong chất thải của người bệnh và có thể trở thành một nguồn lây nhiễm, nhưng điều này vẫn chưa được xác nhận.

Đến nay đã có bao nhiêu người đã dương tính với virus và có bao người mắc bệnh nhưng không bộc lộ triệu chứng?

Cho đến hiện tại, số ca nhiễm đã lên tới hơn 720.000, trong đó hơn 151.000 người đã được chữa khỏi và gần 34.000 người đã tử vong. Một số thống kê ước tính rằng có tới 80% những người bị nhiễm không thể hiện triệu chứng rõ ràng hoặc ngay cả bản thân họ cũng không có cảm giác bị bệnh. Việc này đặt ra một thách thức cho những nhà chuyên môn rằng có bao nhiều người có thể đã bị nhiễm trong hàng triệu người ngoài kia. Nhưng chúng ta cần nhiều nghiên cứu và các bài test nhiều hơn hơn để đạt được con số thống kê chính xác hơn.

Liệu rằng tỷ lệ tử vong do virus Corona ở người trẻ ở mức thấp?

Tuy rằng những người trẻ tuổi có thể chịu ít hậu quả do virus Corona mang lại, nhưng mức độ nghiêm trọng của vi khuẩn SARS-CoV-2 này buộc nạn nhân phải nhập viện dù ở bất cứ độ tuổi nào. Nhưng ngay cả khi người trẻ an toàn hơn, nhưng mức độ an toàn thì chưa hề có câu trả lời. Theo WHO, những người lớn tuổi thường có tiền bệnh như các bệnh liên quan đến phổi ở giai đoạn mãn tính hoặc hen suyễn, huyết áp cao, tiểu đường và bệnh tim – điều này khiến bệnh tình phát triển nghiêm trọng hơn những người khác, trong khi một quan chức y tế Hoa Kỳ cho biết tỷ lệ tử vong ở nam giới có thể gấp đôi phụ nữ ở mọi lứa tuổi. Các quan chức y tế đã cảnh báo rằng bất cứ ai có những bệnh lý bẩm sinh hay có hệ thống miễn dịch yếu thì đều có nguy cơ cao.

Liệu rằng người đã được chữa khỏi có thể tiếp tục dương tính lại với virus?

Đây là một câu hỏi quan trọng - và tôi chưa có câu trả lời. Có một số ít trường hợp có thể "tái mắc bệnh" ở những bệnh nhân đã được chữa khỏi. Nhưng hầu hết các nhà khoa học tin rằng có nhiều khả năng người đó chưa được chữa khỏi hẳn. Bệnh nhân trong tình trạng chưa khỏi có thể cảm thấy tốt hơn và xét nghiệm âm tính với virus trong mũi và cổ họng của họ, nhưng rất có thể virus vẫn tồn tại trong cơ thể ở các vị trí khác. Đối với các bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, họ có kháng khuẩn trong máu nên họ được bảo vệ khỏi sự lây nhiễm, nhưng tôi không biết chắc rằng những kháng thể đó sẽ tồn tại bao lâu. Đối với một số virus, kháng thể thậm chí nhanh chóng mất tác dụng. Kể cả trong trường hợp kháng khuẩn có tồn tại, virus SARS-CoV-2 có thể biến đổi dần theo thời gian, do các virus cúm gây bệnh hằng năm và các kháng thể đang dần mất tác dụng.

Một số phòng thí nghiệm hàn lâm và các công ty y tế đang tìm cách tạo ra phương pháp xét nghiệm máu để tìm ra người đã tiếp xúc với virus và liệu một số người đã phát triển khả năng miễn dịch hay không. Thử nghiệm huyết thanh cũng sẽ cho một bức tranh toàn cảnh hơn về mức độ nghiêm trọng của đại dịch này.

Khi nào thì có phương pháp điều trị hoặc vắc-xin?

Chưa hề. Cho đến nay vẫn chưa hề có vắc-xin hoặc thuốc kháng virus cụ thể nào. Điều trị ở thời điểm hiện tại tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng như hỗ trợ hô hấp. Các công ty trên khắp thế giới đang ráo riết trong cuộc chạy đua phát minh ra vắc-xin. Một số ít đã đưa ra thử nghiệm từ sớm ở người, nhưng các chuyên gia cho rằng có thể mất một năm hoặc hơn để phát triển thành công vắc-xin. Một vấn đề nhức nhối khác: virus có thể đột biến nhanh chóng. Một số nhà khoa học đã xác định những thay đổi đáng chú ý kể từ khi SARS-CoV-2 xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc, vào tháng 12. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy virus tương đối ổn định, đây là tin tốt cho vắc-xin nếu xuất hiện.

Liệu rằng thời tiết nóng lên có kìm hãm được tốc độ lây lan của virus?

Một số chuyên gia đã hy vọng rằng sự khởi đầu của mùa hè sẽ làm chậm virus. Nhưng Trung tâm kiểm soát dịch bệnh châu Âu cho biết vào hôm thứ Tư rằng vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng làm giảm khả năng lây lan của nó. WHO cũng đã nói rằng virus có thể lây truyền ở tất cả các khu vực, bao gồm cả khí hậu nóng và ẩm.

Đại dịch sẽ kéo dài bao lâu?

Tôi chưa có câu trả lời thỏa đáng. Nó sẽ phụ thuộc vào hàng loạt các yếu tố, từ việc mọi người tiếp tục bị cách ly bao lâu và tránh các cuộc tụ tập đông người cho đến khi có thuốc chữa bệnh hiệu quả hoặc vắc-xin xuất hiện. Tổng thống Donald Trump tuần này nói rằng ông hy vọng sẽ "mở cửa trở lại" nền kinh tế Hoa Kỳ vào ngày Chủ nhật lễ Phục sinh ngày 12/4. Nhưng ngài Tổng thống đang phải hứng chịu rất nhiều lời chỉ trích rằng mở cửa trở lại quá sớm, số người chết có thể tăng lên mạnh. Tại tỉnh Hồ Bắc, tâm chấn bùng phát dịch bệnh của Trung Quốc, cuộc sống đã bắt đầu trở lại bình thường sau hai tháng phong tỏa. Tuy nhiên, vẫn phải theo dõi xem sự trở lại bình thường như vậy có khiến bùng lên một đợt lây nhiễm khác hay không.

Số lượng tiếp xúc với virus xác định người bị bệnh như thế nào?

Virus xâm nhập vào cơ thể và tác động đến các tế bào, sử dụng các tế bào như một nơi để tạo ra hàng triệu bản sao, vì vậy số lượng các vi khuẩn virus xâm nhập vào cơ thể ít có tác động hơn so với lượng virus ở trong cơ thể. Đồng thời, việc tiếp xúc thường xuyên hơn sẽ làm tăng khả năng virus xâm nhập vào cơ thể ngay từ đầu.

Khi nào nền kinh tế sẽ trở lại bình thường?

Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF dự kiến ​​đại dịch sẽ gây ra suy thoái kinh tế toàn cầu vào năm 2020 và lần này có thể tồi tệ hơn cả cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Về mức độ chiều sâu của đợt suy thoái này, nó sẽ kéo dài bao lâu và động lực nào cho sự phục hồi là một vấn đề gây tranh luận. Các nhà kinh tế nói rằng nó sẽ phụ thuộc phần lớn vào thời gian phong tỏa kéo dài bao lâu - khoảng một phần tư nhân loại hiện đang bị phong tỏa - và sự hỗ trợ của chính phủ sẽ giúp các cá nhân, doanh nghiệp và thị trường vượt qua khủng hoảng đến mức nào.

Liệu rằng hàng nghìn tỷ đô la trong chi tiêu khẩn cấp có ích?

Các biện pháp của ngân hàng trung ương đã tìm cách giữ cho thị trường tài chính hoạt động, bao gồm các lĩnh vực giữ cho nền kinh tế thực sự hoạt động. Chẳng hạn như các thị trường mà các công ty đi huy động tiền mặt ngắn hạn để trả lương cho nhân viên và những thị trường mà các thành phố cần vay tiền cho các dự án đường phố và xây trường học. Các bước được thực hiện bởi các chính phủ, chẳng hạn như gói kích thích trị giá 2 nghìn tỷ Dollar Mỹ, được kỳ vọng sẽ giúp ích hơn cho nền kinh tế bằng cách đưa tiền cho các cá nhân và cung cấp thêm vốn cho các doanh nghiệp và công ty nhỏ. Các biện pháp như vậy vẫn cần phải hoạt động thông qua hệ thống, tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu chúng có đủ hay không.

Đây có phải là thời điểm tốt để đầu tư?

Một số nhà đầu tư và chiến lược gia ngân hàng đang bắt đầu xem xét liệu mọi người có nên mua vào lại thị trường chứng khoán thế giới, vốn đã giảm khoảng 25% từ mức đỉnh trong tháng Hai. Nhà quản lý quỹ phòng vệ nổi tiếng tại Hoa Kỳ, ông Bill Ackman cho biết trong tuần này ông đã chuyển sang các khuyến nghị tích cực hơn đối với cổ phiếu và tín dụng đồng thời đã "triển khai lại tái cơ cấu vốn các công ty đang quản lý với giá hời có lợi thế cạnh tranh để chống lại cuộc khủng hoảng này." Nhưng với tất cả đều chưa có gì chắc chắn, nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư vẫn ngại khi coi đây là đáy của thị trường.