Tỷ giá EUR/USD đã tăng gần 4% chỉ trong hai ngày cuối tuần trước, vọt từ ngưỡng 1.1000 lên sát mốc 1.1500 — mức cao nhất trong ba năm, thổi bùng làn sóng đầu cơ lên cao hơn nữa. Giới giao dịch và chiến lược gia giờ đây đang ráo riết điều chỉnh lại các mô hình định giá và đặt cược vào khả năng đồng tiền chung châu Âu chạm mốc 1.2000 trong vòng vài tháng tới — mức cao nhất kể từ giữa năm 2021.

Dữ liệu từ Depository Trust & Clearing Corporation cho thấy 75% hợp đồng quyền chọn giao dịch trong ngày thứ Sáu tuần trước là theo hướng kỳ vọng đồng euro tiếp tục tăng giá. Khối lượng giao dịch quyền chọn đạt mức cao thứ hai từ trước đến nay đối với đồng tiền này, phản ánh mức độ sôi động chưa từng thấy kể từ những thời điểm thị trường có biến động lớn. Hai nhà giao dịch tại châu Âu tiết lộ với Bloomberg rằng các quỹ phòng hộ hiện đang tập trung mạnh vào chiến lược đưa tỷ giá EUR/USD lên mức 1.2000 trong vòng ba đến sáu tháng tới — một bước đi cho thấy sự thay đổi nhanh chóng trong tâm lý đầu tư toàn cầu.

Jordan Rochester, Trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô khu vực EMEA tại Mizuho International Plc, nhận định rằng: “Thị trường ngoại hối đang ‘long euro’ rất mạnh. Nhưng quan trọng hơn là các dòng tiền tái phân bổ chiến lược đang khiến đây trở thành một câu chuyện dài hạn mà ngày càng nhiều nhà đầu tư sẽ tham gia. Rủi ro thiên về chiều tăng với vùng giá 1.1500–1.2000 giờ đã chuyển thành kịch bản cơ sở trong năm nay.”

Làn sóng tăng giá của đồng euro không chỉ được thúc đẩy bởi yếu tố kỹ thuật hay đầu cơ thuần túy, mà còn phản ánh những thay đổi mang tính cấu trúc trong hệ thống tài chính toàn cầu. Việc Tổng thống Donald Trump đẩy cao căng thẳng thương mại và bất ngờ tung ra hàng loạt biện pháp thuế quan mới đã khiến đồng USD mất đi tính ổn định vốn có — đặc biệt là trong mắt các nhà đầu tư quốc tế đang tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn cho dòng vốn của mình.

Trong bối cảnh đó, đồng euro — vốn trước đây thường bị xem là tài sản rủi ro — nay lại đang thể hiện vai trò ngược lại: tăng giá bất chấp cả tin tốt lẫn tin xấu. Van Luu, Giám đốc toàn cầu phụ trách mảng tiền tệ tại Russell Investments, bình luận rằng: “Tôi đang quan sát thấy một sự chuyển dịch mang tính cấu trúc trong cách thị trường đánh giá đâu là tài sản trú ẩn và đâu không phải. Trong trung hạn, xu thế này đang nghiêng về phía đồng euro.”

Bộ trưởng Tài chính Đức cũng không bỏ lỡ thời cơ, khi kêu gọi các chính phủ trong khu vực tận dụng thời điểm này để thúc đẩy vai trò của đồng euro trong thương mại và thanh toán quốc tế. Với một nền kinh tế đang dần được hỗ trợ bởi chính sách tài khóa mở rộng — đặc biệt là sau khi Đức có động thái lịch sử nới lỏng các quy định về kỷ luật ngân sách — khu vực đồng tiền chung dường như đang được đặt vào vị thế phòng thủ tốt hơn nếu kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái.

Một yếu tố khác cũng đang định hình lại thị trường ngoại hối toàn cầu là cán cân thương mại. Khi các biện pháp thuế quan của Mỹ làm giảm thặng dư thương mại của châu Âu với Mỹ, điều đó cũng đồng nghĩa với việc ít đồng USD hơn sẽ được tái đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ. Nói cách khác, dòng vốn dài hạn cũng đang dần dịch chuyển khỏi đồng bạc xanh — một cú đòn kép khiến USD càng mất sức hút.

Động thái của các nhà đầu tư thể chế và có đòn bẩy cho thấy tâm lý đang nghiêng hẳn về phía đồng euro. Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC), vị thế mua ròng đồng euro của nhóm nhà đầu tư này đã đạt mức cao nhất trong sáu tháng tính đến ngày 8/4.

Trong khi đó, thị trường quyền chọn cũng chứng kiến mức độ hoạt động kỷ lục. Các hợp đồng “risk reversal” kỳ hạn một tuần — vốn đo lường sự chênh lệch trong nhu cầu quyền chọn mua so với quyền chọn bán — hiện nghiêng mạnh về phía đồng euro, đạt mức skew cao nhất trong vòng 5 năm. Biến động ngụ ý (implied volatility) của các hợp đồng euro cũng bật tăng, khép lại tuần ở mức cao thứ ba kể từ năm 2010 — một dấu hiệu rõ ràng rằng các nhà đầu tư đang trả giá cao để phòng ngừa hoặc đặt cược vào biến động lớn sắp tới.

Dù đà tăng gần đây của đồng euro là rất ấn tượng, nhưng nhiều chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng. Valentin Marinov, Trưởng bộ phận chiến lược FX tại Credit Agricole SA, cho rằng tỷ giá EUR/USD hiện đang “quá mua một cách cực đoan”, và mô hình định vị của ngân hàng Pháp này đã chuyển sang quan điểm bán khống đồng euro.

Erik Nelson, chiến lược gia vĩ mô tại Wells Fargo, cũng cảnh báo rằng bất kỳ sự thay đổi mang tính cấu trúc nào trong việc phân bổ dự trữ toàn cầu — chẳng hạn như chuyển từ USD sang euro — sẽ mất hàng quý, thậm chí hàng năm để định hình. “Những cú xoay chuyển như vậy không thể diễn ra chỉ trong vài phiên giao dịch,” ông nhấn mạnh.

Ngay cả trong nội bộ châu Âu, đà tăng nhanh của đồng tiền chung cũng đặt ra câu hỏi: Liệu điều này có thực sự được hoan nghênh? Ven Ram, chiến lược gia vĩ mô tại Bloomberg, đặt vấn đề: “Đồng euro đang tiến sát các ngưỡng mà ít ai dám nghĩ đến hồi đầu năm. Tuy nhiên, điều khiến các nhà hoạch định chính sách châu Âu lo ngại là: một đồng euro quá mạnh có thể siết chặt điều kiện tài chính, đúng vào thời điểm khu vực này vẫn đang đối mặt với rủi ro tăng trưởng suy yếu.”

Tóm lại, sự trỗi dậy của đồng euro là kết quả của nhiều tầng lớp yếu tố — từ biến động địa chính trị, sự yếu đi của đồng USD, cho đến kỳ vọng vào những thay đổi dài hạn trong cấu trúc dòng vốn toàn cầu. Mốc $1,20 không còn là một viễn cảnh xa vời, mà đang ngày càng trở nên thực tế hơn bao giờ hết. Nhưng liệu đà tăng này có thể bền vững? Câu trả lời sẽ phụ thuộc không chỉ vào châu Âu, mà còn vào mức độ hỗn loạn tiếp theo đến từ chính sách kinh tế Mỹ.