Fed hạ lãi suất, nhưng triển vọng kinh tế Mỹ vẫn là “mớ nghịch lý”

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất vào thứ Tư, lần đầu tiên sau chín tháng, với lý do nhằm đối phó những rủi ro ngày càng tăng đối với thị trường lao động. Lý do này nghe có vẻ hợp lý, nhưng lại mâu thuẫn với nhiều dự báo kinh tế mới được điều chỉnh của chính ngân hàng trung ương Mỹ.

Trong cuộc họp báo sau phiên họp chính sách kéo dài hai ngày, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh rằng rủi ro liên quan đến việc làm đã gia tăng đáng kể trong những tháng gần đây và hiện vượt trội hơn so với rủi ro lạm phát. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách lại hạ dự báo tỷ lệ thất nghiệp trung vị cho năm 2026 và 2027 xuống còn 4.4% và 4.3%, thấp hơn 0.1 điểm phần trăm so với ba tháng trước.

Điều này đặt ra một câu hỏi lớn.

Biểu đồ “dot plot” cập nhật về lãi suất cho thấy các quan chức Fed hiện dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất ba lần trong năm nay, mỗi lần 0.25 điểm phần trăm – nhiều hơn so với hai lần được dự báo hồi tháng 6. Cùng lúc đó, họ cũng nâng dự báo tăng trưởng GDP cho năm nay và năm tới, đồng thời tăng dự báo lạm phát trong năm sau.

Sự thiếu đồng thuận này có thể trở nên rõ rệt hơn sau khi Stephen Miran – trưởng Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Tổng thống Donald Trump – gia nhập Hội đồng Thống đốc Fed. Ông là người duy nhất phản đối, kêu gọi cắt giảm 50 điểm cơ bản, và có vẻ như đã tác động đến dự báo theo hướng nới lỏng sớm hơn. Tuy vậy, hầu hết quan chức khác – có lẽ ngoại trừ Miran – không chia sẻ quan điểm này.

“Chúng ta đang ở trong tình thế họp từng cuộc một,” Powell nói, nhấn mạnh tính linh hoạt của biểu đồ dot plot. Điều này cũng khiến mức độ cam kết của Fed với việc chuyển từ chính sách thắt chặt sang trung lập trở nên khó đoán định.

Công bằng mà nói, Powell và đồng nghiệp ngày càng khó diễn giải các dữ liệu mới. Các mô hình kinh tế truyền thống dường như không còn phản ánh đúng thực tế.

Chỉ cần nhìn vào tỷ lệ thất nghiệp: hiện ở mức 4.3%, thấp chủ yếu nhờ sự sụt giảm mạnh trong tuyển dụng được bù đắp bởi chính sách nhập cư và trục xuất của chính quyền Trump, khiến nguồn cung lao động giảm. Điều này tạo ra một “cân bằng kỳ lạ” như Powell mô tả – và cũng đầy rủi ro. Nếu xu hướng tuyển dụng thấp chuyển sang sa thải, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng nhanh, dù cung lao động vẫn hạn chế.

Triển vọng lạm phát cũng không chắc chắn hơn. Fed tin rằng các mức thuế nhập khẩu cao sẽ chỉ gây ra một cú sốc giá ngắn hạn thay vì kéo dài. Nhưng đây là vùng “chưa từng có” vì thuế quan của Mỹ đang ở mức cao nhất trong một thế kỷ, và tác động đối với giá tiêu dùng vẫn rất khó dự đoán.

Kết quả là, Fed hiện không có sự rõ ràng trong cả hai mục tiêu – ổn định giá cả và tối đa hóa việc làm bền vững. Họ chọn tập trung vào rủi ro thất nghiệp, tạm gác lo ngại lạm phát. Cách tiếp cận này có lý do chính đáng, nhưng liệu có đúng đắn? Không ai dám chắc.

“Những căng thẳng giữa hai mục tiêu kép của Fed chính là cội nguồn của mâu thuẫn trong các dự báo lãi suất, tăng trưởng, lạm phát và thất nghiệp,” Joe Brusuelas – kinh tế trưởng tại RSM – nhận định.

Như Powell thừa nhận, đây là “thời điểm đặc biệt thách thức” cho Fed, khi “không có lựa chọn nào là không rủi ro.” Và điều đó cũng đúng cho các nhà đầu tư.