Fed đối mặt áp lực cắt giảm lãi suất giữa những chia rẽ nội bộ và sức ép từ Nhà Trắng

Ngân hàng Trung ương Mỹ, dù đối mặt với sự không hài lòng từ Tổng thống Donald Trump, được cho là sẽ giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp chính sách trong tuần này. Tuy vậy, điều này không đồng nghĩa với một sự đồng thuận tuyệt đối. Ít nhất một, hoặc thậm chí hai thành viên trong Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed), có thể sẽ đưa ra ý kiến phản đối hiếm hoi, ủng hộ việc hạ lãi suất nhằm nới lỏng điều kiện tài chính.

Phần lớn các nhà hoạch định chính sách của Fed vẫn tin rằng chính sách thương mại hiện tại của chính quyền Trump đang làm chậm lại nỗ lực đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%, dù thị trường lao động hiện vẫn ổn định. Thỏa thuận thương mại gần đây với Nhật Bản – áp thuế ở mức 15% – cùng tiến triển tương tự trong đàm phán với EU đã giúp giảm bớt nguy cơ các mức thuế cao như từng được công bố vào “Ngày Giải phóng” 2/4. Tuy nhiên, thuế nhập khẩu của Mỹ vẫn đang ở mức cao nhất trong gần một thế kỷ, và các tác động của nó đã bắt đầu thể hiện rõ trong chi tiêu tiêu dùng hộ gia đình.

Giá các mặt hàng như đồ nội thất và quần áo đã tăng mạnh, góp phần đẩy lạm phát tiêu dùng hàng năm lên 3.5% vào tháng Sáu. Các nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng nếu áp lực giá tiếp tục kéo dài, tâm lý tiêu dùng có thể bị tác động tiêu cực, tạo ra nguy cơ lạm phát vòng xoáy – một hiện tượng Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee từng cảnh báo.

Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận đây là một trong những khả năng, nhưng lập luận rằng Fed cần thêm dữ liệu trước khi đưa ra thay đổi chính sách, nhất là khi tỷ lệ thất nghiệp hiện ở mức 4.1% – gần hoặc dưới mức việc làm toàn dụng theo ước tính của Fed.

Tuy nhiên, trong nội bộ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), cơ quan hoạch định chính sách của Fed, đang tồn tại những quan điểm khác nhau, phản ánh tác động từ chính sách kinh tế rộng hơn của Trump – bao gồm cắt giảm thuế và nới lỏng quy định. Các nhà phân tích tại Nomura Securities dự đoán Thống đốc Christopher Waller và Phó Chủ tịch Giám sát Michelle Bowman – đều do Trump bổ nhiệm – có thể sẽ bỏ phiếu phản đối giữ nguyên lãi suất và đề xuất cắt giảm 25 bps, điều chưa từng xảy ra kể từ năm 1993.

Cả Waller và Bowman đều đã bày tỏ sự hoài nghi về khả năng thuế quan dẫn đến lạm phát kéo dài, đồng thời lo ngại thị trường lao động đang suy yếu. Waller chỉ ra rằng tăng trưởng việc làm trong khu vực tư nhân gần như đình trệ, trong khi Bowman tin rằng việc duy trì mức lãi suất hiện tại có thể khiến doanh nghiệp đẩy nhanh sa thải. Cả hai đều cho rằng việc nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ giúp ngăn chặn các rủi ro này.

Một số thành viên khác, như Chủ tịch Fed Boston Susan Collins, cũng nhận thấy mức tăng giá tiêu dùng hiện tại không quá đáng lo, cho thấy tác động từ thuế quan có thể đã bị đánh giá quá mức.

Kinh tế Mỹ vượt mốc kỷ lục

Trước khi Fed công bố chính sách vào thứ Tư, Bộ Thương mại dự kiến sẽ công bố dữ liệu cho thấy nền kinh tế tăng trưởng mạnh trở lại trong quý II, với GDP vượt ngưỡng 30 nghìn tỷ USD theo giá danh nghĩa – một cột mốc chưa từng có. Dù đây có thể củng cố luận điểm của Tổng thống Trump rằng nền kinh tế “sẽ cất cánh như tên lửa” nếu Fed hạ lãi suất, các nhà hoạch định chính sách lại nhìn nhận thận trọng hơn.

Theo họ, mức tăng trưởng quý II phần lớn đến từ sự đảo chiều trong nhập khẩu – yếu tố mang tính kỹ thuật – sau giai đoạn gấp rút nhập hàng nhằm né thuế vào quý I. Đồng thời, nền kinh tế vẫn đang đối mặt với nhiều áp lực: chi phí đầu vào cao, bất ổn chính sách kéo dài, hạn chế nhập cư và lãi suất cao đều đang tác động đến đầu tư, việc làm và tiêu dùng.

Tuy nhiên, tiêu dùng hộ gia đình – chiếm tới hai phần ba GDP – vẫn tỏ ra vững vàng. Chi tiêu tiêu dùng tăng vượt kỳ vọng trong tháng trước, và dữ liệu từ Viện JPMorganChase cho thấy tổng dự trữ tiền mặt của các hộ gia đình vẫn ở mức ổn định, dù tài khoản ngân hàng có giảm so với năm trước.

Tín dụng ngân hàng dành cho cá nhân và doanh nghiệp cũng đã tăng trưởng trở lại sau hơn hai năm chững lại. Theo khảo sát của Fed Dallas, nhu cầu vay tăng từ cuối tháng Năm và dự kiến sẽ tiếp tục tích cực trong nửa cuối năm.

Một số chỉ số khác cũng cho thấy nền kinh tế chưa rơi vào suy thoái. Sản lượng công nghiệp tiếp tục tăng, dù tốc độ tăng trưởng hàng năm trong quý II (2.1%) chậm hơn so với quý I (3.7%). Mức sử dụng công suất tăng nhẹ từ 77.5% lên 77.6% trong tháng Sáu – dấu hiệu cho thấy các doanh nghiệp vẫn đang hoạt động gần mức bình thường.

Tuy vậy, đầu tư kinh doanh lại có dấu hiệu chững lại. Đơn hàng hàng hóa vốn – không bao gồm quốc phòng và máy bay – đã giảm 0,7% trong tháng Sáu, phản ánh sự thận trọng ngày càng tăng trong giới doanh nghiệp.

Một loạt dữ liệu khác cũng đang cho thấy tăng trưởng đang mất đà. Việc làm tăng chậm lại, số lượng ngành nghề tuyển dụng co hẹp, và thời gian người thất nghiệp chờ việc kéo dài hơn. Trong lĩnh vực bất động sản, hoạt động xây dựng đang gặp khó khăn khi lãi suất vay thế chấp cố định 30 năm dao động quanh mức 7%.

Chi tiêu xây dựng tổng thể đã giảm chín tháng liên tiếp – chuỗi suy giảm dài nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2007–2009. Số nhà đơn gia đình mới khởi công rơi xuống mức thấp nhất trong gần một năm, còn doanh số bán nhà hiện tại và nhà mới đều yếu.

Các nhà kinh tế tại Citi nhận định: “Nhu cầu nhà ở yếu là một dấu hiệu rõ ràng rằng lãi suất vẫn đang đóng vai trò hạn chế, trong khi các yếu tố như thị trường lao động suy yếu và bất ổn vĩ mô tiếp tục gây áp lực lên sức cầu.”