IHS Markit: Thế giới đang đứng trước bờ vực khủng hoảng năng lượng

Nga là một trong những quốc gia xuất khẩu nhiều dầu nhất thế giới. Các lệnh trừng phạt từ Mỹ và đồng minh lên thị trường tài chính nước này đã tạo ra một cuộc tẩy chay dầu Nga.

Ông Yergin, một sử gia về thị trường năng lượng, nói rằng dù Mỹ và đồng minh không trừng phạt năng lượng từ Nga, thị trường vẫn sẽ mất rất nhiều dầu từ nước này. Nga xuất khẩu khoảng 7.5 triệu thùng dầu/ngày, cả dầu và thành phẩm dầu.

“Đây sẽ là một sự gián đoạn rất lớn về mặt logistics, và những người giao dịch sẽ chắt chiu từng thùng một,” Yergin cho biết. “Đây là một khủng hoảng nguồn cung, logistics và thanh toán. Quy mô của nó có thể như những năm 1970.”

Vào năm 1973, các quốc gia xuất khẩu dầu Trung Đông đã cắt đứt nguồn cung với Mỹ và phương Tây trước việc hỗ trợ Israel trong Chiến tranh Ả Rập-Israel. Ngay lập tức, dầu trở nên khan hiếm, và người dân Mỹ đã phải xếp hàng mua xăng với giá cắt cổ. Lần sốc cung thứ hai, cũng vào thập niên 70, là cuộc cách mạng Iran năm 1978-1979, dẫn tới sự lật đổ vua Iran.

Các đại gia dầu mỏ như BP hay ExxonMobil đều đã công bố thoái vốn khỏi Nga. Giá dầu Ural của Nga đã giảm mạnh so với dầu Brent toàn cầu.

“Điều mà ta chưa thấy trong các lần trước ở lần này là tai tiếng, các công ty không muốn đầu tư vào Nga nữa,” Yergin nói thêm. Các công ty dầu mỏ lớn đều đang tháo chạy khỏi Nga, sau nhiều năm phát triển hoạt động.

“Tổng thống Vladimir Putin đã phá hủy những gì mình gây dựng chỉ trong một tuần, một nền kinh tế tích hợp cùng kinh tế toàn cầu. Hãy nhìn Nga lúc này xem, hoàn toàn tách biệt.”

Khủng hoảng cập kề

Yergin nói rằng gián đoạn sắp tới gần khi thị trường vốn đã rất thắt chặt. OPEC+ đã quyết định tăng sản lượng thêm 400 nghìn thùng/ngày mỗi tháng cho đến khi đạt mục tiêu vào tháng Sáu.

Ngoài dầu mỏ, khí đốt tại châu Âu cũng đã tăng cao ngất ngưỡng. Châu u là khách hàng mua dầu và khí đốt lớn nhất của Nga.

Giá dầu đã tăng trước khi Nga tiến quân vào Ukraine. Dầu Brent chạm $116/thùng trước khi giảm xuống do những dự đoán rằng thỏa thuận hạt nhân với Iran có thể được ký kết trở lại.

Giới chuyên gia ngành nói rằng rất khó để biết được bao nhiêu dầu tại Nga sẽ bị ảnh hưởng. Nhà Trắng cũng nói vẫn đang để ngỏ khả năng trừng phạt năng lượng Nga.

Theo John Kilduff, đối tác tại Again Capital, thị trường có thể mất khoảng 2-3 triệu thùng/ngày. Theo BofA, mỗi 1 triệu thùng/ngày mất đi, giá dầu Brent có thể tăng $20/thùng.