Liệu nền kinh tế Mỹ có đang lao đầu vào con đường suy thoái?

Các nhà đầu tư đã cường điệu hóa mối đe dọa suy thoái kinh tế của Hoa Kỳ, các nhà kinh tế cho biết. Tuy nhiên, những chuyên gia hàng đầu cũng khẳng định rằng nhiều năm tăng trưởng mạnh mẽ đã kết thúc khi nền kinh tế lớn nhất thế giới đang hướng đến sự suy thoái.

Đợt bán tháo cổ phiếu toàn cầu bắt đầu vào thứ Sáu và kéo dài đến tuần này là do lo ngại về sức khỏe của nền kinh tế Hoa Kỳ, bao gồm báo cáo việc làm yếu hơn dự kiến.

Giá cổ phiếu giảm mạnh khi các nhà đầu tư đổ lỗi cho Fed vì đã giữ lãi suất quá cao, ở mức từ 5.25% đến 5.5%, ngay cả khi các dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang hướng tới suy thoái ngày càng tăng.

Tuy nhiên, hầu hết các nhà kinh tế tin rằng Hoa Kỳ vẫn sẽ đạt được cái gọi là hạ cánh mềm, với lạm phát giảm xuống mục tiêu 2% của Fed mà không có sự gia tăng mạnh về tỷ lệ thất nghiệp.

"Ngoài tỷ lệ thất nghiệp, hầu như mọi chỉ số kinh tế thực tế đều đang tăng trưởng, một số thậm chí đang tăng mạnh" Jason Furman, cựu chuyên gia kinh tế Nhà Trắng, hiện là giáo sư tại Harvard, cho biết.

"Bất kỳ ai tự tin rằng chúng ta đang đi vào suy thoái đều đang phóng đại quá mức mức độ hiểu biết của chúng ta về nền kinh tế", ông nói thêm.

Báo cáo việc làm của Thứ Sáu bao gồm mức tăng hàng tháng thứ tư liên tiếp về tỷ lệ thất nghiệp, lên 4.3%.

Báo cáo này được công bố sau kết quả kinh doanh ảm đạm từ các công ty bao gồm McDonald’s và Diageo cho thấy sự yếu kém của tiêu dùng Hoa Kỳ.

Mỹ tăng trưởng mạnh hơn các nước G7 kể từ năm 2021

Các số liệu đã khiến một số nhà phân tích lo ngại rằng Hoa Kỳ có thể rơi vào suy thoái đủ sâu để khiến nền kinh tế thế giới chệch hướng.

"Một khi bạn bắt đầu lo lắng về suy thoái, thì thường là bạn đang trong suy thoái", Andrew Hollenhorst, nhà kinh tế tại Citi cho biết. "Một khi bạn thấy tỷ lệ thất nghiệp tăng, trong các chu kỳ kinh tế trước đây, thì đó luôn là giai đoạn bạn bắt đầu thấy tình trạng sa thải tạm thời trở thành vĩnh viễn".

Dữ liệu cũng đã làm tăng áp lực lên các ngân hàng trung ương khi Ủy ban Thị trường Mở Liên bang để mở cánh cửa cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 9.

Cho đến nay, các nhà hoạch định chính sách vẫn giữ bình tĩnh. Chủ tịch Fed Chicago và thành viên FOMC Austan Goolsbee đã nói đùa vào thứ Hai rằng thị trường chứng khoán "có nhiều biến động hơn" so với ngân hàng trung ương.

Tuy nhiên, thị trường đang định giá bốn hoặc năm lần cắt giảm lãi suất 25 bps trong năm nay, so với ba lần trước dữ liệu việc làm của tuần trước.

"Nếu bạn đang ngồi tại FOMC, rủi ro hành động so với không hành động đã thay đổi cơ bản", Adam Posen, chủ tịch của nhóm nghiên cứu Peterson Institute for International Economics, cho biết.

Thị trường lao động Mỹ hạ nhiệt trong tháng 7

Tuy nhiên, các nhà kinh tế tin rằng dữ liệu gần đây không đáng lo ngại như nhiều người nghĩ, lập luận rằng bằng chứng cho thấy Hoa Kỳ vẫn gần đạt được mức độ việc làm đầy đủ.

"114,000 việc làm chính xác là con số mà Hoa Kỳ cần để theo kịp nguồn cung lao động", Ernie Tedeschi, cựu kinh tế trưởng của Hội đồng cố vấn kinh tế Nhà Trắng và hiện là giáo sư tại Yale, trích dẫn số liệu bảng lương phi nông nghiệp tiêu đề cho tháng 7.

"Đó không phải là một báo cáo yếu, đó là một báo cáo phản ánh đúng xu hướng", ông nói thêm. "Khi bạn đạt được mức độ việc làm đầy đủ, thì số lượng việc làm không còn cách nào khác ngoài quay đầu giảm".

Các quan chức Fed cũng lưu ý rằng con số thất nghiệp vẫn ở mức thấp theo tiêu chuẩn lịch sử.

Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly cho biết hôm thứ Hai rằng nhiều chi tiết trong dữ liệu việc làm đã để lại "một chút không gian để tin rằng chúng ta đang chậm lại nhưng không rơi xuống vực thẳm".

Goolsbee cho biết mặc dù số liệu bảng lương phi nông nghiệp yếu hơn dự kiến, nhưng bức tranh kinh tế "vẫn chưa giống như suy thoái".

Một mối quan ngại khác là liệu người tiêu dùng Hoa Kỳ có thể tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng hay không nếu tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và số tiền tiết kiệm tích lũy trong thời kỳ đại dịch đang cạn kiệt.

Tỷ lệ nợ quá hạn tăng nhưng vẫn thấp hơn thời kì sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Tỷ lệ nợ quá hạn đối với các khoản vay mua ô tô và thẻ tín dụng đã tăng, đặc biệt là với các hộ gia đình có thu nhập thấp nhưng vẫn chưa ở mức thấp như trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, theo dữ liệu từ Cục Dự trữ Liên bang New York.

"Người tiêu dùng đi lên, nền kinh tế Hoa Kỳ cũng đi lên", Ryan Sweet, chuyên gia kinh tế trưởng tại Oxford Economics cho biết. "Nhìn chung, người tiêu dùng đang ở trong tình trạng khá tốt, nhưng vẫn có những rắc rối nhất định, đặc biệt là với các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình".

Những người khác lưu ý rằng vì lạm phát đang ảnh hưởng nhiều nhất đến các hộ gia đình nghèo nhất, nên có thể không đủ để khiến toàn bộ nền kinh tế Hoa Kỳ đi chệch hướng.

"Những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất có đủ sức mua để kéo toàn bộ nền kinh tế đi xuống không? Câu trả lời là: không thực sự" Philipp Carlsson-Szlezak, chuyên gia kinh tế trưởng toàn cầu tại BCG cho biết.

Các nhà phân tích cho biết việc các tập đoàn bán lẻ lớn như Walmart và Target giảm giá cũng có thể giúp người mua sắm tiếp tục chi tiêu.

Paul Christopher, chuyên gia kinh tế tại Wells Fargo cho biết "Người tiêu dùng đang có thêm một chút sức mua. Ngay cả khi thẻ tín dụng của họ đã đạt hoặc gần đạt công suất tối đa".