Nhu cầu từ Trung Quốc là một trong những động lực chính thúc đẩy đà tăng của vàng trong năm qua. Tuy nhiên, mức giá kỷ lục, nền kinh tế suy yếu, cùng đồng USD mạnh lên đang khiến việc mua vàng vượt ngoài tầm với của nhiều người tiêu dùng tại thị trường nhập khẩu vàng hàng đầu thế giới.

Giá vàng thế giới đã bứt phá dưới thời Tổng thống Trump, khi nhà đầu tư tìm kiếm tài sản trú ẩn trước những tác động tiềm ẩn từ chính sách đối ngoại cứng rắn của chính quyền mới. Đặc biệt là viễn cảnh chiến tranh thương mại với Bắc Kinh, yếu tố đã hỗ trợ USD tăng giá và đẩy chi phí mua vàng tại Trung Quốc lên cao hơn.

"Đây là bài toán về khả năng chi trả," Philip Klapwijk, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Precious Metals Insights tại Hong Kong nhận định. "Cộng thêm tình trạng trì trệ chung của nền kinh tế khiến người tiêu dùng không còn dư dả để chi tiêu như trước."

Điều này cho thấy làn sóng săn đón vàng toàn cầu lẽ ra có thể đẩy giá lên cao hơn nếu người mua Trung Quốc tham gia tích cực. Thay vào đó, đợt tăng nhu cầu thường niên trước mùa Tết Nguyên đán năm nay khá yếu, tạo không gian thở cho thị trường đang sôi động, theo Klapwijk.

Các chỉ báo nhu cầu của Trung Quốc đã xuất hiện tín hiệu hạ nhiệt một thời gian, dù vẫn còn điểm sáng. Hoạt động đầu tư vàng vật chất duy trì ổn định nhờ biến động của thị trường chứng khoán và khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản. Tuy nhiên, phân khúc trang sức - chiếm tỷ trọng áp đảo trong cơ cấu nhu cầu - đã suy giảm theo đà chững lại của nền kinh tế.

Nhu cầu vàng vật chất Trung Quốc đang dịch chuyển sang kênh đầu tư

"Nhà đầu tư trong nước có thể ưa chuộng tính đơn giản và minh bạch tương đối của vàng," Nicholas Frappell, Giám đốc mảng khách hàng tổ chức toàn cầu tại ABC Refinery (Sydney) cho biết. "Tuy nhiên tôi không kỳ vọng diễn biến đột biến nào do các ràng buộc về chi tiêu hộ gia đình."

Song song đó, khối lượng rút vàng từ kho dự trữ sàn giao dịch của các đơn vị bán buôn đang ở mức thấp hơn bình thường. "Người dân đang thắt chặt chi tiêu," Fenny Zeng, nhà sáng lập Royer Jewelry tại Thâm Quyến chia sẻ. "Xu hướng ưa chuộng trang sức kích thước nhỏ với thiết kế tinh xảo đang gia tăng."

Nhu cầu vàng bán sỉ tại Trung Quốc vẫn ảm đạm

Với vị thế nhập khẩu lớn, người mua vàng tại Trung Quốc thường phải chấp nhận mức giá để đảm bảo nguồn cung. Tuy nhiên, mức chênh lệch giá Thượng Hải so với thị trường quốc tế thực tế đã chuyển sang chiết khấu trong phần lớn 6 tháng qua, phản ánh nhu cầu vàng vật chất suy yếu khi giá leo thang. Ngược lại, đầu tư qua kênh chứng khoán lại khởi sắc khi quy mô các quỹ ETF được đảm bảo bằng kim loại quý chạm đỉnh lịch sử.

Tổng tài sản ETF vàng Trung Quốc lập kỷ lục mới

Đáng chú ý, một bên mua lớn khác vẫn tiếp tục hỗ trợ tâm lý thị trường, bất chấp - hoặc có thể do - sự suy yếu của đồng nhân dân tệ. Sau 6 tháng gián đoạn, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã khôi phục hoạt động mua vàng từ tháng 11 trong khuôn khổ chiến lược đa dạng hóa dự trữ, và duy trì đà mua trong tháng 1 theo số liệu công bố hôm thứ Sáu.

Goldman Sachs Group ghi nhận động thái hỗ trợ đồng nội tệ trong thời điểm PBoC gia tăng dự trữ vàng.

"Ngân hàng trung ương có thể muốn phát tín hiệu niềm tin vào đồng tiền tới thị trường," Daan Struyven, đồng Giám đốc nghiên cứu hàng hóa toàn cầu của Goldman nhận định. PBoC đang thể hiện "đồng tiền được đảm bảo bởi dự trữ vàng đang tăng và neo ở mức cao."