Nhảy múa cùng những chú bồ câu: Phố Wall tìm thấy nhịp điệu trong việc định giá lại

Chỉ số S&P 500 và Nasdaq vừa ghi nhận mức tăng trong ngày mạnh nhất kể từ tháng 5, không chỉ là một sự phục hồi đơn thuần mà mang dáng dấp của một tuyên ngôn. Thị trường không chỉ tận dụng cơ hội để mua khi giá giảm, mà gần như lao vào với cảm giác đây là chuyến tàu cuối cùng rời khỏi một nền kinh tế có nguy cơ hạ cánh cứng.

Sự biến động dữ dội hôm thứ Sáu được kích hoạt bởi báo cáo việc làm yếu nhất trong hơn một năm, cộng với các điều chỉnh giảm sâu đối với dữ liệu tiền lương trước đó. Nhưng, đúng theo “phong cách Fed”, câu chuyện đã đảo chiều rất nhanh: thị trường lao động yếu đồng nghĩa với Fed mềm mỏng, và Fed mềm mỏng thì nghĩa là khẩu vị rủi ro hồi phục. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 2 năm sụt giảm mạnh, xác suất Fed cắt giảm lãi suất vào tháng 9 tăng vọt lên gần 95%. Giới đầu tư không chỉ kỳ vọng một sự xoay trục chính sách, mà còn định giá cho cả một chuỗi cắt giảm theo hướng dovish, thậm chí lên tới bốn lần hoặc nhiều hơn vào cuối năm 2025. Cảm giác như ai đó đã lấy lại cuốn “cẩm nang thị trường” cũ kỹ với dòng chữ "tin xấu là tin tốt", phủi bụi và đặt lại lên bàn làm việc.

Tuy nhiên, không nên nhầm lẫn đây là một “khoảnh khắc tranh thủ mua tất cả”. Sự phân hóa trên thị trường hiện rõ hơn bao giờ hết. Các cổ phiếu vốn hóa lớn trong lĩnh vực công nghệ và nhóm được hưởng lợi từ làn sóng AI như Nvidia và Meta tiếp tục dẫn dắt thị trường lên mức đỉnh lịch sử. Những cái tên này vẫn duy trì được sức mạnh định giá, lợi nhuận vững chắc và tiềm năng tăng trưởng ngay cả khi nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại. Dưới bề mặt, một nỗi lo âm ỉ đang dâng lên: nếu Fed thực sự cắt giảm lãi suất vì thị trường lao động không còn "hạ nhiệt" mà đang "rạn nứt", thì cú hạ cánh mềm có thể đã trượt khỏi tầm tay.

Sự mâu thuẫn này, giữa cắt giảm lãi suất như một công cụ hỗ trợ tăng trưởng và cắt giảm như một tín hiệu báo động, hiện là tâm điểm. Nếu Fed đang chủ động hành động để bảo vệ thị trường trước các rủi ro như căng thẳng thương mại hay tình trạng lao động suy yếu, thì đợt tăng giá cổ phiếu có cơ sở. Nhưng nếu chính sách đang phản ứng với một suy thoái rõ rệt đang lan rộng, thì "đường băng" cho tăng trưởng sẽ nhanh chóng ngắn lại. Cổ phiếu tăng mạnh, đúng, nhưng vàng và tiền ảo cũng tăng không kém, đều là những tài sản vừa phòng thủ vừa đầu cơ. Đợt tăng giá lần này giống như một phản ứng cơ học với kỳ vọng Fed xoay trục hơn là một lời tuyên xưng niềm tin.

Tôi không ngạc nhiên. Điều đáng chú ý hơn là sức mạnh đằng sau cú nhảy đó. Biểu đồ không chỉ đi lên, mà đi lên một cách có chủ đích. Dù biến động vẫn hiện diện, nó đã được kiểm soát trong nhiều tuần qua. Trước thứ Sáu, chỉ số S&P 500 không có phiên nào biến động quá 1% trong hơn một tháng. Một thị trường thu mình trong biên độ hẹp, các cú rung lắc trong ngày diễn ra nhẹ nhàng. Cảm giác như thị trường đang lững thững bước quanh chuồng, chờ một lý do để bứt phá.

Thêm một biến số: bàn tay khó lường của ông Trump. Thị trường mở cửa phiên thứ Hai chỉ vài giờ sau khi ông cam kết sẽ “tăng đáng kể” thuế quan với Ấn Độ, một quốc gia quan trọng trong chuỗi cung ứng dầu và là một điểm nóng địa chính trị đang nổi. Liệu thuế quan đó có hợp lý, nếu Ấn Độ được xem là đã tài trợ cho "cỗ máy chiến tranh Nga"?

Điều này diễn ra ngay sau cú sốc chính trị hôm thứ Sáu, việc sa thải Ủy viên Cục Thống kê Lao động Erika McEntarfer vì bị cáo buộc thao túng dữ liệu. Không có bằng chứng cụ thể được công bố, nhưng hậu quả là rõ ràng: rủi ro chính trị đang len lỏi vào các tổ chức kỹ trị như Fed và BLS.

Thêm vào đó, sự ra đi đột ngột của Thống đốc Fed Adriana Kugler, một nhân vật nổi bật theo trường phái dovish, tạo ra một khoảng trống quyền lực. Ghế trống đó có thể sẽ là yếu tố then chốt trong việc xác định người kế nhiệm Powell, và điều đó có thể ảnh hưởng nhiều hơn bất kỳ báo cáo thu nhập hay chỉ số PMI nào trong tuần này. Thị trường giờ đây không chỉ định giá theo dữ liệu kinh tế, mà còn theo uy tín thể chế.

Tạm thời, “giá cả là sự thật”, và thị trường cho thấy khẩu vị rủi ro vẫn đang sống khỏe. S&P 500 tăng 1.5%, Dow Jones tăng gần 600 điểm, Nasdaq tăng gần 2%. Đợt tăng lan rộng, nhưng không mù quáng: nhóm Magnificent 7 dẫn đầu, trong khi các cổ phiếu vốn hóa nhỏ và chu kỳ đang chật vật bám theo. Đây không đơn thuần là một nhịp phục hồi kỹ thuật; đây là một làn sóng tăng giá được thúc đẩy bởi dòng tiền và định giá lại kỳ vọng theo hướng dovish.

Dù vậy, thị trường vẫn mong manh. Hơn 125 tỷ USD trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài sẽ được phát hành trong tuần này, một bài kiểm tra thật sự về lòng tin, nhất là khi giới giao dịch lãi suất và ngoại hối vẫn thờ ơ trước sự hưng phấn của thị trường chứng khoán hôm thứ Hai. Đồng USD gần như không đổi, lợi suất không hồi phục rõ rệt, và sự phân kỳ giữa các lớp tài sản vẫn là tín hiệu cần thận trọng.

Báo cáo thu nhập doanh nghiệp có thể là điểm tựa tiếp theo. Hơn 100 công ty trong S&P 500 sẽ công bố kết quả tuần này, bao gồm Palantir, Disney và Eli Lilly. Nếu tăng trưởng lợi nhuận duy trì ổn định, thị trường cổ phiếu có thể tiếp tục bứt phá, ngay cả khi "đường ray" vĩ mô có phần lung lay. Nhưng nếu biên lợi nhuận bắt đầu co lại hoặc triển vọng kinh doanh yếu đi, thì cơn sốt mua bù bán khống này có thể tan biến nhanh chóng như khi nó bắt đầu.

Và đó chính là điều khiến kinh tế vĩ mô trở nên hấp dẫn, và khắc nghiệt. Giao dịch không bao giờ là về sự chắc chắn; mà luôn là những xác suất thay đổi, rủi ro bất đối xứng và khả năng can thiệp từ chính trị. Cú sốc niềm tin hôm thứ Sáu đã nhanh chóng bị thay thế bởi một giấc mơ về Fed xoay trục và kỳ vọng tăng trưởng nhờ AI.

Hiện tại, thông điệp từ thị trường là rõ ràng: khi nghi ngờ, cứ đặt cược rằng Fed sẽ lùi bước. Nhưng cũng đừng quên phòng ngừa cho cú đấm tiếp theo.

Pháo hoa có thể chỉ mới bắt đầu. Powell đang theo dõi sát sao, ghế của Kugler vẫn trống, và 125 tỷ USD trái phiếu kỳ hạn dài đang hiện diện như một bài kiểm tra sức chịu đựng mà không ai yêu cầu. Mặt nước tưởng như phẳng lặng, nhưng bên dưới, dòng chảy của các vị thế tài sản chéo không còn tương quan. Và khi biến động bị nén quá lâu, nó không thoát ra, mà bùng nổ.