Thất nghiệp của Mỹ có giảm đấy, nhưng còn rất xa mới trở lại bình thường

Các tít báo mang hơi hướng tuyệt vọng đã được chuẩn bị sẵn trước khi công bố báo cáo việc làm tháng 5 của Mỹ vào cuối tuần qua. Hầu hết các nhà phân tích dự kiến ​​việc làm trong biên chế giảm vài triệu, sau khi giảm kỷ lục vào tháng 3 và tháng 4, và tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt lên gần 20%. Nhưng thay vào đó, Cục Thống kê Lao động đã báo cáo việc làm tăng mạnh 2.5 triệu và tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 14.7%, một kỷ lục sau thời kỳ Đại Suy Thoái, xuống còn 13.3%. Mặc dù thị trường lao động Mỹ vẫn gặp khó khăn sâu sắc, tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump đã triệu tập một cuộc họp báo vội vàng để ca ngợi tin tức này và tuyên bố đưa đất nước trở lại con đường tốt hơn. Ông nói “điều này còn tốt hơn so với sự phục hồi hình chữ V. Đây là một cú tên lửa!”

Những kỳ vọng ảm đạm đã được đặt ra do những luồng tin tức kinh tế khủng khiếp. Người Mỹ tiếp tục nộp đơn yêu cầu trợ cấp thất nghiệp lên tới hàng triệu. Các chỉ số hoạt động kinh tế cho thấy sản xuất tiếp tục giảm trên toàn nền kinh tế trong tháng 5, mặc dù với tốc độ chậm hơn nhiều so với tháng 4. Tuy nhiên, một số chỉ số cao tần như đặt phòng nhà hàng và du lịch cá nhân đã có dấu hiệu hồi sinh. Và các nhà đầu tư đã đẩy thị trường tăng giá trong nhiều tuần, đẩy các chỉ số chứng khoán lên gần với mức cao mới. Họ đã chào đón dữ liệu việc làm bằng cách khiến S&P 500 tăng 2.6%.

Nhưng các chi tiết của báo cáo, mặc dù đáng khích lệ, không cho thấy rằng mọi thứ sắp trở lại bình thường. Tuyển dụng mới được tập trung trong các ngành dịch vụ, chủ yếu là về sức khỏe, giải trí và khách sạn. Nhưng số lượng việc làm mới trong tháng 5 chỉ bằng một phần nhỏ trong tổng số bị mất kể từ tháng 2; ngành công nghiệp giải trí đã tăng thêm khoảng 1.2 triệu vào tháng 5, trong khi đã giảm hơn 8 triệu vào tháng 3 và tháng 4. Một phần của sự phục hồi trong tuyển dụng có thể được giải thích bằng cấu trúc của một chương trình viện trợ liên bang nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cung cấp các khoản vay khẩn cấp cuối cùng sẽ được miễn nếu doanh nghiệp tránh được việc sa thải. Một số trong đó cũng có thể được giải thích bằng các bước ban đầu để mở cửa trở lại, vì các công ty tạm thời đóng cửa hoạt động lại với công suất giảm đáng kể. Nhưng mặc dù số người Mỹ phải ở nhà đã giảm, số người bị sa thải vĩnh viễn đã tăng gần 300,000 người, với tổng số lên tới 2.3 triệu. Thật đáng lo ngại, với các cuộc biểu tình chống lại bạo lực của cảnh sát đang tàn phá đất nước, tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ da đen tăng lên tới 16.8%, trong khi đó đối với người da trắng đã giảm.

Dữ liệu thị trường lao động rất có khả năng tiếp tục cải thiện trong mùa hè, khi chính quyền tiểu bang và địa phương tiếp tục giảm bớt tình trạng phong tỏa. Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ là có bao nhiêu việc làm và công ty sẽ đóng cửa vĩnh viễn. Thất nghiệp có thể sẽ vẫn ở cao hơn mức bình thường và hỗ trợ chính sách cho người thất nghiệp sẽ tiếp tục được thực hiện. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy tin tốt đáng ngạc nhiên này có thể đang thu hút sự quan tâm, dẫn đến việc cắt giảm chi tiêu ở Washington. Trong khi đó, nguy cơ gián đoạn kinh tế mới, do covid-19 hoặc do bất ổn dân sự, vẫn còn. Các số liệu công việc thực sự là một bất ngờ thú vị. Nhưng sẽ mất nhiều tháng, hoặc hàng năm, cho đến khi công nhân Mỹ có thể thở phào mà không sợ hãi.