Tổng thống Ukraine Zelenskyy tuyên bố sẵn sàng gặp người đồng cấp Putin để đàm phán trực tiếp

Ngọc Lan
Junior Editor
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố sẵn sàng khởi động các cuộc đàm phán hòa bình với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Istanbul vào thứ Năm, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi ông gặp nhà lãnh đạo Kremlin tại đó "ngay lập tức".

Trong tuyên bố đưa ra vào tối Chủ nhật, Tổng thống Ukraine khẳng định: "Tôi sẽ có mặt để chờ đợi Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm. Cuộc gặp sẽ diễn ra trực tiếp." Coi đây như một thử thách đối với thiện chí đàm phán thực sự của nhà lãnh đạo Nga, Tổng thống Zelenskyy nhấn mạnh: "Tôi hy vọng lần này người Nga sẽ không tìm kiếm những lý do để trốn tránh."
Những phát biểu này diễn ra sau một cuộc trao đổi căng thẳng, trong đó Ukraine đề nghị Moscow chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện kéo dài 30 ngày từ thứ Hai, trong khi Tổng thống Putin lại phản đề xuất tổ chức đàm phán trong tuần tại Thổ Nhĩ Kỳ. Giữ vững lập trường, Tổng thống Zelenskyy nhấn mạnh lệnh ngừng bắn một tháng cần được thực hiện theo đúng đề xuất ban đầu. Ông tuyên bố Ukraine đang mong đợi "một lệnh ngừng bắn toàn diện và lâu dài, bắt đầu từ ngày mai, để tạo ra nền tảng cần thiết cho hoạt động ngoại giao."
Dù vậy, Tổng thống Zelenskyy cho biết sẽ tuân theo lời khuyên của Tổng thống Mỹ, đặc biệt sau khi ông Trump đưa ra tuyên bố quyết đoán: "Ukraine nên đồng ý với điều này, ngay lập tức," trong khi ghi nhận đề xuất đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ của Tổng thống Putin. Trên nền tảng Truth Social, Tổng thống Trump giải thích: "Ít nhất hai bên sẽ có cơ hội xác định liệu một thỏa thuận có thể thực hiện được hay không. Nếu không, các nhà lãnh đạo châu Âu và Mỹ sẽ nắm rõ tình hình và có thể tiến hành các bước đi phù hợp!" Tổng thống Trump cũng viết thêm: "Tôi bắt đầu có những nghi ngờ về khả năng Ukraine đạt được thỏa thuận với Putin."
Cuộc gặp mặt trực tiếp gần đây nhất giữa Tổng thống Zelenskyy và Tổng thống Putin diễn ra vào tháng 12 năm 2019 tại Paris, trong một phiên đàm phán được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel tổ chức. Phía Kremlin tuyên bố vào sáng Chủ nhật rằng sẽ không chấm dứt cuộc chiến tranh Ukraine đã kéo dài 3 năm trừ khi có các cuộc đàm phán về nguyên nhân ban đầu của cuộc xung đột.
Ông Yuri Ushakov, Cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Putin, thông tin với truyền hình nhà nước rằng Moscow mong muốn tổ chức đàm phán tại Istanbul dựa trên tiền lệ của quá trình hòa bình không thành công từ những tháng đầu năm 2022, đồng thời xem xét tình hình thực tế trên chiến trường, nơi Nga đang nắm giữ lợi thế.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan đã xác nhận với Tổng thống Putin về sự sẵn sàng của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine, theo thông báo từ văn phòng Tổng thống. Tuy nhiên, Bà Maria Zakharova, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga, cáo buộc Ukraine đã "diễn giải sai" lời tuyên bố của Tổng thống Putin. " Tổng thống Putin đã nói rất minh bạch rằng trước hết phải đàm phán về nguyên nhân căn bản của chiến tranh, sau đó mới bàn về việc ngừng bắn," bà phát biểu với hãng thông tấn nhà nước Tass.
Nga đặt ra các điều kiện bao gồm: cấm Ukraine tham gia NATO, công nhận việc Tổng thống Putin sáp nhập bốn vùng phía Đông Nam Ukraine, và chấm dứt viện trợ quân sự của phương Tây cho Kiev. Việc quay trở lại đàm phán Istanbul cũng đòi hỏi Ukraine phải cam kết trung lập, chấp nhận các hạn chế về năng lực quân sự và đáp ứng yêu cầu của Moscow về việc bảo vệ quyền lợi của cộng đồng người Nga tại Ukraine. Phía Ukraine khẳng định những điều kiện này sẽ xóa bỏ hoàn toàn sự tồn tại của Ukraine trong tư cách một quốc gia hiện đại.
Phản ứng của Nga chính là sự từ chối đối với đề nghị ngừng bắn 30 ngày được đưa ra vào thứ Bảy, sau chuyến thăm của các nhà lãnh đạo Pháp, Đức, Ba Lan và Anh Quốc tới Kiev gặp Tổng thống Zelenskyy. Các đối tác châu Âu đã đi đến thống nhất rằng nếu Nga từ chối lệnh ngừng bắn toàn diện và vô điều kiện trong một tháng, các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn sẽ được áp dụng đối với ngành ngân hàng và năng lượng, theo thông báo từ Điện Elysée vào tối thứ Bảy.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đánh giá với báo giới vào Chủ nhật rằng phản ứng của Tổng thống Putin chỉ là "một bước đi ban đầu, nhưng vẫn chưa đủ," và xem đây như cách "không trả lời" đối với các đề xuất ngừng bắn. Phát biểu từ tàu đêm tại Przemyśl, Ba Lan, sau khi rời Kiev, ông nhấn mạnh: "Chúng ta cần kiên định với đồng minh Mỹ trong việc khẳng định lệnh ngừng bắn phải vô điều kiện, sau đó mới có thể thảo luận các vấn đề khác. Việc thảo luận song song trong khi Ukraine vẫn đang bị tấn công là điều không thể chấp nhận được."
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cũng gia tăng áp lực kêu gọi Nga đồng ý ngừng bắn ngay lập tức. Trong bài đăng trên nền tảng X vào Chủ nhật, ông viết: "Đáp lại kêu gọi của chúng tôi, phía Nga đã đề xuất đàm phán hòa bình bắt đầu từ ngày 15/5. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế đang chờ đợi một quyết định rõ ràng về lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện. Ukraine đã sẵn sàng. Chúng ta không thể để có thêm những sự hy sinh nào nữa!"
Financial Times