USD mất dần vai trò trú ẩn giữa lo ngại nợ công và bất ổn thương mại
Huyền Trần
Junior Analyst
Đồng USD đang chịu áp lực giảm mạnh khi niềm tin vào sức mạnh tài chính và ổn định chính trị của Mỹ suy yếu. Việc Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm cùng lo ngại về thâm hụt ngân sách và nợ công khiến giới đầu tư bán tháo tài sản Mỹ. Nếu xu hướng này tiếp diễn, USD có thể đánh mất vai trò là đồng tiền trú ẩn an toàn trên toàn cầu.
Sức ép ngày càng lớn đè nặng lên đồng USD giữa bất ổn thương mại và lo ngại về nợ công Mỹ
Đồng USD đang đánh mất sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư, khi niềm tin vào tính bền vững đặc biệt của Mỹ suy yếu. Những bất ổn kéo dài về thương mại, quy mô nợ công ngày càng phình to và các yếu tố chính trị nội tại đã khiến đồng bạc xanh trở thành một trong những nạn nhân của làn sóng bán tháo tài sản Mỹ. Đồng thời, USD cũng đang dần quay về mức định giá thực tế hơn sau thời gian dài duy trì mức cao ngất ngưởng.
Dưới thời chính quyền Trump, đồng USD từng là điểm sáng của thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, dù đã phần nào ổn định trong vài phiên gần đây khi nhà đầu tư bớt lo ngại về căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, đồng bạc xanh lại chịu thêm áp lực bán sau khi Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm của Mỹ thêm một bậc.
“Xét trên phương diện định giá, USD vẫn còn nhiều dư địa để giảm thêm,” George Vessey, chiến lược gia trưởng về ngoại hối và kinh tế vĩ mô tại Convera, nhận định. Ông cho rằng xu hướng thoái vốn khỏi tài sản Mỹ đã quay trở lại khi niềm tin vào năng lực tài chính của Mỹ sụt giảm sau động thái của Moody’s.
Chỉ số USD hiện đã giảm đến 10.6% so với mức đỉnh hồi tháng 1 — một trong những đợt giảm mạnh nhất trong ba tháng gần đây. Theo dữ liệu từ CFTC, giới đầu cơ hiện đang đặt cược vào xu hướng giảm giá của đồng USD với tổng giá trị vị thế bán ròng lên tới 17.32 tỷ USD — gần mức lớn nhất kể từ tháng 7 năm 2023.
Đà suy yếu của USD phản ánh thực trạng đồng tiền này vẫn đang giao dịch ở mức định giá cao so với lịch sử. Vào tháng 1, chỉ số USD từng vượt 22% so với mức trung bình 20 năm là 90.1. Hiện tại, chỉ số này vẫn đang ở mức cao hơn khoảng 10% so với mức trung bình dài hạn. Nếu tiếp tục giảm thêm 10%, đồng bạc xanh sẽ chạm vùng đáy từng thiết lập trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump.
Những mối lo dài hạn
Trong nhiều năm, các nhà đầu tư và chiến lược gia đã cho rằng USD bị định giá quá cao, song việc đặt cược vào chiều giảm của đồng tiền này thường dẫn đến thua lỗ, do nền kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, cục diện có thể đang thay đổi.
Steve Englander, Giám đốc nghiên cứu FX G10 toàn cầu tại Standard Chartered, cảnh báo rằng các thỏa thuận thương mại gần đây có thể giúp làm dịu tâm lý thị trường trong ngắn hạn, nhưng không đủ để xoa dịu những lo ngại dài hạn về tài chính và chính trị tại Mỹ. Ông nói: “Câu chuyện về sự suy yếu của USD vẫn chưa kết thúc.”
Ngoài ra, giới đầu tư cũng đặc biệt quan ngại về tình hình tài khóa dài hạn của Mỹ. Các chuyên gia dự báo rằng các chính sách hiện tại của chính quyền Trump có thể làm tăng thêm khoảng 3,000 đến 5,000 tỷ USD vào khoản nợ quốc gia — hiện đã lên tới 36,200 tỷ USD — trong thập kỷ tới.
George Saravelos, Trưởng bộ phận nghiên cứu ngoại hối toàn cầu tại Deutsche Bank, cảnh báo: “Sự kết hợp giữa việc khẩu vị với tài sản Mỹ suy giảm và quy trình ngân sách cứng nhắc khiến Mỹ duy trì mức thâm hụt rất cao là điều khiến thị trường toàn cầu hết sức lo lắng.”
Mặc dù vậy, chính quyền Trump vẫn kiên định với lập trường ủng hộ một đồng USD mạnh. Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai khẳng định: “Tổng thống Trump đã thể hiện rõ cam kết duy trì sức mạnh và vai trò của đồng USD với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu.”
Dù nước ngoài đã bán ra tài sản Mỹ trong thời gian gần đây, giá trị các loại tài sản này vẫn tăng lên trong nhiều năm qua, đồng nghĩa với việc toàn cầu hiện vẫn đang nắm giữ hàng nghìn tỷ USD cổ phiếu và trái phiếu chính phủ Mỹ.
Theo các nhà đầu tư, làn sóng bán tháo có thể lan rộng từ nhiều khu vực trên thế giới khi ngày càng có nhiều bên nhận thấy USD đang dần mất vai trò là tài sản trú ẩn an toàn.
Peter Vassallo, Giám đốc danh mục FX tại BNP Paribas Asset Management, nhận định: “Chính điều đó khiến thị trường giật mình... và đặt câu hỏi: 'Nếu USD không còn là đồng tiền trú ẩn, không còn mang lại hiệu quả đa dạng hóa danh mục, vậy chúng ta có nên tiếp tục nắm giữ một lượng lớn đến vậy nữa không?'”
Tuy nhiên, Colin Graham, Giám đốc chiến lược đa tài sản tại Robeco (London), cho biết mặc dù đã có sự điều chỉnh trong cơ cấu danh mục đầu tư nhằm giảm rủi ro, nhưng điều này vẫn chưa dẫn đến một làn sóng bán tháo USD, cổ phiếu hay trái phiếu chính phủ Mỹ để rút tiền về nước. Song ông cho rằng điều đó có thể xảy ra trong tương lai.
Rủi ro từ việc không phòng ngừa
Sức mạnh bền vững của USD trong suốt thập kỷ qua đã cho phép nhà đầu tư toàn cầu nắm giữ tài sản Mỹ mà không cần lo ngại nhiều về rủi ro tỷ giá.
Với lượng tài sản Mỹ do nước ngoài nắm giữ lên đến hàng nghìn tỷ USD (ước tính bởi các ngân hàng như Deutsche Bank), chỉ cần một sự gia tăng nhẹ trong tỷ lệ phòng ngừa rủi ro tỷ giá cũng có thể tạo ra áp lực bán đáng kể.
Việc tăng phòng ngừa rủi ro đồng nghĩa với việc giảm cầu thực tế đối với USD và gia tăng áp lực bán USD trên thị trường kỳ hạn.
Các nền kinh tế châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan đã tích lũy một khối lượng lớn USD trong nhiều thập kỷ qua nhờ thặng dư thương mại, phần lớn trong số này được đầu tư vào tài sản Mỹ.
Đợt tăng đột biến chưa từng có trong hai ngày đầu tháng 5 cho thấy chỉ một sự tháo chạy khỏi USD cũng có thể gây biến động mạnh trên thị trường tài chính.
Stephen Jen và Joana Freire từ Eurizon SLJ Capital cảnh báo trong một ghi chú đầu tháng 5 rằng lượng USD dự trữ khoảng 2.5 nghìn tỷ USD của các nhà xuất khẩu và tổ chức đầu tư châu Á “tạo ra rủi ro giảm giá nghiêm trọng cho USD so với các đồng tiền châu Á”.
Tuy nhiên, quan điểm đối lập với kỳ vọng USD suy yếu là sự bền bỉ của nền kinh tế Mỹ. Nếu tăng trưởng kinh tế tiếp tục vượt kỳ vọng, điều này có thể buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) duy trì chính sách hiện tại lâu hơn, qua đó hỗ trợ đồng USD.
Jack McIntyre, Giám đốc danh mục đầu tư tại Brandywine Global, nhận xét rằng người tiêu dùng Mỹ vẫn tỏ ra bền bỉ bất chấp những áp lực gần đây. Tuy nhiên, ông cùng nhiều nhà đầu tư khác vẫn thiên về chiến lược bán ra mỗi khi USD phục hồi thay vì đặt cược vào một xu hướng tăng bền vững.
“Chiến lược hiện tại chủ yếu tập trung vào việc canh bán USD khi đồng tiền này bật tăng”, McIntyre nhận xét.
Reuters
