Niềm tin là nền tảng của mọi con số, từ báo cáo thu nhập đến dữ liệu kinh tế vĩ mô. Niềm tin đại diện cho mối liên kết quan trọng giữa nhà đầu tư và khoản đầu tư. Khi niềm tin bị mất đi, việc xây dựng lại đòi hỏi một thời gian dài.

Chính quyền Trump đang tiếp quản nền kinh tế Mỹ trong bối cảnh niềm tin của nhà đầu tư vào Hoa Kỳ đang ở mức cao nhưng cũng đang bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu rạn nứt. Tổng giá trị chứng khoán Hoa Kỳ do người nước ngoài nắm giữ đã vượt 31 nghìn tỷ USD - minh chứng cho sự tin tưởng của các nhà đầu tư cho nền kinh tế số 1 thế giới này. Tuy nhiên, ba năm qua đã chứng kiến ranh giới của hệ thống tài chính hậu 2008 bị thử thách liên tục. Do vậy, việc duy trì niềm tin vững chắc vừa là điều tối quan trọng và cũng vô cùng khó khăn. Làn sóng bán tháo do chính sách thuế quan gây ra gần đây chính là minh chứng rõ ràng cho thực tế này.

Công tác quản lý nợ của Hoa Kỳ chưa bao giờ đối mặt với thách thức lớn đến thế. Nợ liên bang do công chúng nắm giữ đã chạm ngưỡng 100% GDP - mức cao nhất thời hậu chiến. Con số này chỉ là 36% vào năm 2005. Chi phí lãi vay hiện chiếm 3.2% GDP, gấp đôi mức trung bình của thập kỷ trước.

Gánh nặng lãi vay này tương đương với mức đạt được vào giữa thập niên 1990, khi lãi suất là 6%. Tuy nhiên, chính quyền lúc bấy giờ đang vận hành trong điều kiện thặng dư ngân sách cơ bản, với mức nợ thấp hơn đáng kể. Ngay cả những dự báo bảo thủ nhất cũng cho rằng nợ công sẽ tăng nhanh chóng trong 10 năm tới.

Các nhà đầu tư toàn cầu đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho quá trình gia tăng đòn bẩy này.

Lượng trái phiếu chính phủ Mỹ do nhà đầu tư quốc tế nắm giữ đã lên tới 8.5 nghìn tỷ USD, chiếm một phần tư tổng số. Dòng vốn danh mục đầu tư vào trái phiếu tài trợ cho 90% thâm hụt tài khoản thanh toán của Hoa Kỳ. Cả nợ công lẫn tổng nợ của Hoa Kỳ đều phụ thuộc rất lớn vào sự quan tâm của thị trường nước ngoài đối với các chứng khoán nợ của Mỹ.

Khi bàn về quá trình tích lũy nợ, lịch sử thường lặp lại theo những vần điệu tương tự. Bất kể vị thế của quốc gia hay câu chuyện thời cuộc ra sao, luôn tồn tại một ngưỡng tới hạn mà khi vượt qua, rủi ro nợ sẽ gia tăng đột biến. Điều này đặc biệt chính xác khi toàn thể quốc gia, chứ không riêng chính phủ, là bên vay dai dẳng. Khi chạm đến ngưỡng này, niềm tin có thể sụp đổ trong chớp mắt, kéo theo những hậu quả nghiêm trọng cho lãi suất và tỷ giá tiền tệ.

Mặc dù việc dự đoán chính xác ngưỡng tới hạn là điều bất khả thi, nhưng vẫn có những biện pháp để giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn.

Thứ nhất, Bộ Tài chính Hoa Kỳ cần gửi đến thị trường tín hiệu về kỷ luật tài khóa. Chi tiêu của Hoa Kỳ không trở về mức bình thường sau đại dịch COVID-19, bất chấp tăng trưởng kinh tế khá tốt. Thâm hụt ngân sách cơ bản đã ổn định ở mức gần 4% sau năm 2021, với gánh nặng an sinh xã hội ngày càng tăng và rất ít biện pháp được thực hiện trên lĩnh vực chi tiêu tùy ý. Chi phí lãi vay sẽ tiếp tục là gánh nặng không thể tránh khỏi, bởi hiện tại chi phí lãi vay của Hoa Kỳ thấp hơn so với lãi suất thị trường hiện hành.

Kế hoạch gia hạn các khoản cắt giảm thuế cá nhân năm 2017 của chính quyền Trump sẽ là thử thách thực sự đầu tiên theo hướng này. Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính điều này có thể làm thất thoát 4.6 nghìn tỷ USD doanh thu trong vòng 10 năm - một con số khiến thị trường khó lòng chấp nhận.

Thứ hai, chính sách của Hoa Kỳ cần phải có tính dự đoán cao. Kể từ ngày nhậm chức, thị trường toàn cầu vẫn đang đau đầu tìm hiểu kế hoạch thực sự của đất nước là gì. Tổng thống và đội ngũ nhân sự chủ chốt đã đưa ra nhiều tuyên bố khác nhau và đôi khi mâu thuẫn về chính sách thương mại, tài khóa và quy định. Thị trường đang mất phương hướng, và cả Main Street cũng vậy. Sự suy yếu của thị trường sau các thông báo áp thuế quan là minh chứng cho tình trạng này.

Các chỉ số bất ổn chính sách tại Hoa Kỳ đang tiến gần mức cao nhất mọi thời đại. Chỉ có năm 2020 ghi nhận chỉ số cao hơn. Điều này hoàn toàn không cần thiết, bởi Hoa Kỳ hiện không đang trong tình trạng khủng hoảng. Tính dự đoán chính là yếu tố củng cố niềm tin của các nhà đầu tư.

Thứ ba, quan hệ quốc tế cần được cải thiện trở nên hài hòa hơn. Hoa Kỳ là quốc gia hùng mạnh nhất thế giới, và việc sử dụng đòn bẩy để buộc các đối tác nhượng bộ là điều tự nhiên. Tuy nhiên, những phát ngôn gần đây phản ánh sự lạc quan thái quá về sức mạnh đòn bẩy của Hoa Kỳ, cho rằng thế giới cần Mỹ, nhưng Mỹ không cần thế giới.

Quan điểm này chỉ đúng khi các nhà đầu tư toàn cầu vẫn sẵn sàng tài trợ cho tình trạng mất cân bằng ngày càng trầm trọng của Hoa Kỳ. Chính sách ngoại giao cứng rắn và chủ nghĩa bảo hộ khắc nghiệt có nguy cơ làm xa lánh các đối tác. Điều này có thể dẫn đến sự sụt giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài và thiếu hụt người mua cho tài sản Hoa Kỳ, thậm chí là làn sóng bán tháo. Kết quả này hoàn toàn trái ngược với những gì Hoa Kỳ mong muốn.

Trong nhiều thập kỷ, Hoa Kỳ đã được hưởng đồng tiền mạnh hơn và lãi suất thấp hơn so với những gì nền kinh tế của họ đáng có, đổi lại việc cung cấp cho thế giới những tài sản an toàn đáng tin cậy.

Các nhà kinh tế gọi đây là "đặc quyền quá mức". Tuy nhiên, mọi đặc quyền đều đi kèm trách nhiệm. Đối với dòng vốn toàn cầu, đồng tiền được chọn lựa chính là niềm tin. Việc bảo vệ đồng tiền quý giá này không bị mất giá chính là vì lợi ích tốt nhất của nước Mỹ.