Canh bạc của Fed: Tăng lãi suất và hy vọng vào điều tốt nhất

Ông cho biết Fed sẽ còn tiếp tục tăng lãi suất sau quyết định tăng 25bp ngày thứ Tư, và sẽ tăng cao nếu cần. Trong buổi họp báo, ông cũng nói các quan chức không kỳ vọng lãi suất sẽ giảm trong năm nay, kể cả khi thị trường trái phiếu vẫn đang định giá điều đó xảy ra.

Các quan chức đang tính toán rủi ro rằng, trong khi những vấn đề ngân hàng gần đây có thể chậm nền kinh tế, nó sẽ không lan ra thành một cuộc khủng hoảng tài chính diện rộng. Dù các quan chức tiền nhiệm đã tính toán sai trong năm 2007, các cơ quan quản lý đang dựa vào tiêu chuẩn vốn và thanh khoản cao hơn, cùng phản ứng mạnh mẽ hơn để cô lập vấn đề nhanh chóng.

Theo Jay Bryson, kinh tế trưởng Wells Fargo: “Họ nghĩ họ có các công cụ để ngăn chặn tình trạng hỗn loạn trong hệ thống ngân hàng. Chắc chắn có rủi ro rằng đây trở thành một quyết định tồi tệ.”

Chủ tịch Powell liên tục nhắc về những điều khó đoán xoay quanh tác động lây lan của các vấn đề hệ thống ngân hàng. Ông cũng bất ngờ trước tốc độ tình hình xấu đi, khiến nhiều cơ quan quản lý tự hỏi “điều gì đã xảy ra vậy?”

Khi đó, Fed đã khi triển khai một chương trình cho vay tiền mặt khẩn cấp cho các ngân hàng để giúp hạn chế sự lây lan từ sự sụp đổ của SVB trước tình huống “bất thường và cấp thiết.” Đến ngày thứ Tư, ông đảm bảo rằng hành động của các cơ quan cho thấy “tiền gửi của người dân vẫn an toàn,” và cả hệ thống ngân hàng nữa.

Nhưng một vấn đề khác lại nảy sinh: Cùng lúc đó, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen trong buổi điều trần trước Thượng viện đã nói rằng các cơ quản quản lý sẽ không “cho không” bảo hiểm tiền gửi.

Những bình luận của bà đã khiến cổ phiếu bị bán tháo mạnh, với Chỉ số Ngân hàng KBW trượt dốc sau hai ngày hồi phục - cho thấy thị trường vẫn rất lo về rủi ro tài chính.

Nhận xét của chủ tịch Powell phản ánh sự không chắc chắn về căng thẳng ngân hàng lần này. Có thể nó sẽ tác động khiêm tốn lên nền kinh tế và lạm phát sẽ tiếp tục tăng,” trong trường hợp đó, Fed có thể tăng lãi suất vượt phạm vi 5-5.25% như dot plot đang dự báo.

Ông cũng nói tín dụng suy yếu có thể gây sức ép lên nhu cầu và tiêu dùng. “Tức là chính sách tiền tệ không còn phải cân quá nhiều việc.”

Nhưng điều còn thiếu trong triển vọng đầy tính may rủi của Fed là: Thất nghiệp bắt đầu tăng ngay trong một hệ thống tài chính mong manh, khiến nhiều hộ gia đình thu nhập thấp vỡ nợ, khuếch đại áp lực lên ngân hàng.

Theo James Knightley, kinh tế trưởng của ING, “đây là chu kỳ thắt chặt quyết liệt nhất trong 40 năm và cứ tiến nhanh hơn vào vùng chính sách hạn chế, ta mất kiểm soát nhiều hơn. Do đó, khả năng nền kinh tế và hệ thống tài chính chịu áp lực cũng tăng.”

Ủy ban Thị trường mở Liên bang đã biểu quyết tăng lãi suất 25bp lên 4.75-5% trong cuộc họp tháng 3, mức cao nhất kể từ tháng 9/2007, ngay trước thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu xảy ra.

Theo Kathy Bostjancic, kinh tế trưởng Công ty bảo hiểm Nationwide, “một điểm mấu chốt là chủ tịch Powell và FOMC dường như không chắc chắn chút nào về mức độ, thời gian và tác động của việc thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay của ngân hàng.”

Bostjancic cho biết việc tăng lãi suất hôm thứ Tư có thể bị ảnh hưởng bởi việc thị trường gần như phản ánh hoàn toàn điều này vào giá. Chủ tịch Powell tiết lộ rằng các quan chức đã cân nhắc việc tạm dừng “trong những ngày trước cuộc họp”.

Đây là lần thứ hai liên tiếp Fed tăng lãi suất 25 điểm cơ bản sau một loạt lần tăng mạnh tay kể từ tháng 3/2022, khi lãi suất gần bằng không.

Theo Phil Orlando, trưởng bộ phận cổ phiếu tại Federated Hermes, “điều ta vẫn biết là lạm phát đang quá cao. Fed của chủ tịch Powell đã học hết từ thời chủ tịch Paul Volcker 40 năm trước và họ sẽ làm những gì cần làm để đưa lạm phát về lại mục tiêu.”

Chiến dịch thắt chặt mạnh tay này một phần đến từ việc chính Fed đã không bắt kịp được lạm phát khi giá cả bắt đầu nóng lên vào năm 2021. Vào năm ngoái, lạm phát đã chạm đỉnh 40 năm.

2 báo cáo CPI đầu năm nay vẫn đang ghi nhận lạm phát cao, lần lượt ở mức 6.4% và 6% trong tháng 1 và tháng 2.

Biên chế lao động cũng tăng rất mạnh với hơn 800 nghìn việc làm mới trong 2 tháng đầu năm.

Tuy vậy, thị trường vẫn đang kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất ngay trong năm nay, trước lo ngại suy thoái.