Cụ thể, dữ liệu vừa công bố bởi Cục Thống kê Úc (ABS) cho thấy chi tiêu hộ gia đình giảm 0.3% so với tháng trước — một kết quả bất ngờ và trái ngược hoàn toàn với kỳ vọng tăng 0.2% của giới phân tích. Mức giảm này cũng đã xóa sạch thành quả tăng trưởng 0.3% trong tháng 2. So với cùng kỳ năm ngoái, chi tiêu tăng 3.5%, nhưng vẫn thấp hơn mức dự báo 3.9%.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ ảnh hưởng của cơn bão nhiệt đới Alfred tại bang Queensland — khu vực chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cầu cả nước. ABS cho biết riêng Queensland chứng kiến mức giảm chi tiêu 1,3%, với các lĩnh vực như giao thông và y tế chịu tác động mạnh nhất. “Cơn bão Alfred đã làm gián đoạn đáng kể các hoạt động tiêu dùng tại nhiều khu vực trong bang,” ông Robert Ewing, người đứng đầu bộ phận thống kê kinh doanh của ABS nhận định.

Đằng sau những biến động ngắn hạn do thời tiết, kết quả tiêu dùng lần này còn cho thấy rõ áp lực chi phí sinh hoạt vẫn đang đè nặng lên hành vi chi tiêu của các hộ gia đình Úc. Trong bối cảnh lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng vẫn còn dai dẳng, nhiều người dân đã bắt đầu cắt giảm các khoản chi không thiết yếu. Đây được xem là một trong những yếu tố chính đã giúp hạ nhiệt áp lực giá cả trong những tháng gần đây và mở đường cho Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) cắt giảm lãi suất vào tháng 2 — đợt nới lỏng chính sách tiền tệ đầu tiên kể từ chu kỳ thắt chặt kéo dài hai năm qua. Giới chuyên gia hiện kỳ vọng RBA sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách sắp tới vào giữa tháng 5, đặc biệt khi lạm phát dần quay trở lại vùng mục tiêu 2–3%.

Diễn biến lãi suất chính sách của các ngân hàng trung ương lớn giai đoạn 2021–2025

Mặc dù vậy, câu chuyện tiêu dùng tại Úc vẫn là một bức tranh nhiều mặt. Dù chịu áp lực lãi suất và nợ hộ gia đình — vốn đang ở mức cao hàng đầu thế giới — các hộ gia đình Úc vẫn nhận được sự hỗ trợ từ một thị trường lao động ổn định và giá bất động sản tăng mạnh. Dữ liệu tháng 4 cho thấy giá nhà trên toàn quốc đã đạt mức cao kỷ lục mới, giúp củng cố giá trị tài sản ròng và niềm tin tiêu dùng trong một bộ phận người dân.

Chi tiêu hộ gia đình chiếm khoảng 50% GDP của Úc, do đó là chỉ số quan trọng bậc nhất với giới hoạch định chính sách. Bản báo cáo mới nhất cho thấy trong tháng 3:

• Sáu trên chín nhóm ngành hàng ghi nhận mức giảm chi tiêu, phản ánh sự lan tỏa của xu hướng thắt lưng buộc bụng.
• Xét theo loại hình tiêu dùng, chi tiêu cho dịch vụ vẫn duy trì mức tăng trưởng 5.1% so với cùng kỳ năm trước, trong khi chi tiêu cho hàng hóa chỉ tăng 2.3%.
• Khối lượng chi tiêu thực (sau điều chỉnh lạm phát) trong quý I gần như không thay đổi so với quý cuối năm ngoái.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động và chính sách tiền tệ trong nước đang bước vào giai đoạn chuyển tiếp, những tín hiệu chững lại từ tiêu dùng hộ gia đình Úc sẽ là cơ sở quan trọng để RBA cân nhắc bước đi tiếp theo. Mối quan tâm lớn hiện nay là liệu đà giảm chi tiêu này có mang tính tạm thời do yếu tố thời tiết, hay là biểu hiện sớm của một xu hướng suy yếu tổng cầu rộng hơn trong nửa sau năm 2025.