Giá vàng đã chứng kiến sự suy giảm mạnh mẽ từ đỉnh lịch sử trong thời gian gần đây, giảm tận 220 USD/oz (tương đương 8%) kể từ cuối tháng 10. Điều này phản ánh một sự điều chỉnh đáng kể sau khi vàng đạt mức cao kỷ lục, cho thấy thị trường không còn tiếp tục tăng trưởng mạnh như trước. Một phần nguyên nhân là do sự thay đổi trong bối cảnh chính trị và kinh tế, đặc biệt là việc Donald Trump tái đắc cử, khiến dòng tiền đầu tư dịch chuyển khỏi các tài sản an toàn như vàng. Các nhà đầu tư đang bắt đầu lo ngại về khả năng tiếp tục tăng giá của vàng, với sự bất định trong các yếu tố kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ.

Sau khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, giá vàng đã trượt dốc từ đỉnh lịch sử

Sau khi Donald Trump tái đắc cử, công bố về chính sách "Nước Mỹ Trên Hết" của đang tạo thêm áp lực lên giá vàng, thị trường rời bỏ tài sản an toàn để tìm kiếm lợi nhuận từ các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu. Đồng thời, sự mạnh lên của đồng đô la Mỹ khiến vàng trở nên đắt đỏ hơn đối với các nhà đầu tư quốc tế, làm giảm sức hấp dẫn của kim loại quý này. Giá vàng, vốn đã ở mức cao kỷ lục trước đó không lâu, nay phải đối mặt với sự sụt giảm nhu cầu từ cả thị trường trong và ngoài nước, trong khi dòng tiền tiếp tục chảy vào các tài sản định giá bằng đô la. Những yếu tố này khiến thị trường vàng ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Đồng bạc xanh (USD) đang ghi nhận mức tăng mạnh mẽ, gây áp lực lớn lên giá vàng

Dòng vốn chảy ra khỏi quỹ ETF vàng vật chất lớn nhất tại Mỹ trong tháng qua đã vượt 1.4 tỷ USD, tương đương khoảng 20 tấn vàng, cho thấy sự suy giảm niềm tin vào vàng khi các nhà đầu tư chuyển sang các tài sản hấp dẫn hơn. Cùng lúc đó, PBoC đã ngừng mua thêm vàng trong sáu tháng qua, giữ nguyên lượng dự trữ ở mức 2,264 tấn, điều này có thể là vì giá vàng cao kỷ lục khiến họ chần chừ. Tình hình càng ảm đạm hơn khi Thụy Sĩ, nhà xuất khẩu vàng lớn, không ghi nhận bất kỳ chuyến hàng nào đến Trung Quốc trong tháng 8 – lần đầu tiên sau hơn ba năm. Những dấu hiệu này đều chỉ ra một thực tế: nhu cầu vàng đang giảm sút cả ở cấp độ đầu tư lớn và bán lẻ, gây áp lực lên giá vàng trong bối cảnh thị trường chuyển hướng sang các tài sản khác.

Các nhà phân tích của Deutsche Bank AG đã đưa ra ba nguyên nhân chính cho sự trượt giá của vàng. Thị trường tài chính dường như đã gạt bỏ những lo ngại về rủi ro tín dụng Mỹ, bất chấp viễn cảnh ông Trump tái đắc cử, với chênh lệch lợi suất trái phiếu doanh nghiệp và lợi suất cao thu hẹp, cho thấy niềm tin vào sự ổn định tài chính đang tăng lên. Đồng thời, các lo ngại trước bầu cử về thâm hụt tài khóa gia tăng và tính độc lập của Fed cũng mờ nhạt dần, khiến nhu cầu phòng thủ qua vàng giảm mạnh. Trước đây, chính những yếu tố này từng là động lực chính thúc đẩy giá vàng tăng cao, nhưng giờ đây, khi bối cảnh kinh tế thay đổi, động lực này đã không còn đủ sức duy trì đà tăng của kim loại quý.

Sự gia tăng giá trị của đồng đô la Mỹ đang khiến các ngân hàng trung ương nước ngoài giảm bớt việc mua vàng và thay vào đó phải sử dụng dự trữ đô la để bảo vệ đồng tiền của mình khỏi sự suy yếu. Trong khi Trung Quốc, với kho vàng dự trữ khổng lồ, vẫn có thể sử dụng vàng khi cần thiết để bảo vệ đồng nhân dân tệ, nhiều quốc gia khác lại không có đủ vàng dự trữ để làm vậy. Tình trạng này càng trở nên rõ rệt khi chỉ số tiền tệ thị trường mới nổi MSCI đã giảm gần 3% kể từ cuối tháng 9, phản ánh sự suy yếu chung của các đồng tiền ở các nền kinh tế đang phát triển. Điều này cho thấy khi USD tiếp tục mạnh lên, nhu cầu vàng từ các ngân hàng trung ương giảm, tạo sức ép lớn lên giá vàng.

USD tiếp tục giữ vững vị thế mạnh mẽ như một tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh bất ổn toàn cầu, nhờ vào vai trò đồng tiền dự trữ toàn cầu. Các quốc gia bị Mỹ trừng phạt buộc phải tăng cường nhu cầu đô la để duy trì các giao dịch quốc tế và bảo vệ nền kinh tế khỏi tác động của các biện pháp trừng phạt. Điều này càng củng cố sự thống trị của đô la, khiến các dòng vốn đổ về Mỹ, trong đó có cả sự gia tăng đầu tư vào Bitcoin, tài sản có lợi nhuận cao. Dù thị trường tài sản rủi ro như Bitcoin có sự tăng trưởng đáng kể, nhưng sự hấp dẫn của USD vẫn không hề giảm sút, khẳng định vai trò không thể thay thế của đồng tiền này trong nền kinh tế toàn cầu.

Điều quan trọng là phải hiểu bối cảnh đầu tư đang thay đổi. Chiến lược gia Andrew Lapthorne của Societe Generale SA cho rằng mặc dù cổ phiếu Mỹ hiện đang được đánh giá là đắt đỏ với mức định giá cao, nhưng các cuộc thảo luận về giá trị thực sự của chúng ngày càng hiếm hoi trong giới đầu tư. Mỹ hiện chiếm 74% vốn hóa thị trường của chỉ số MSCI World, mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ vào việc định giá cao của các cổ phiếu Mỹ. Nếu không có yếu tố này, tỷ lệ vốn hóa của Mỹ trong chỉ số này có thể chỉ chiếm khoảng 50%. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang chú trọng hơn vào lợi nhuận ngắn hạn từ cổ phiếu Mỹ, thay vì tập trung vào các yếu tố cơ bản dài hạn của nền kinh tế.

Đây là hành động “nhắm mắt mà mua”, đã trở thành xu hướng phổ biến trong giới đầu tư cổ phiếu Mỹ, khi các nhà đầu tư không còn quá bận tâm đến mức định giá cao mà chỉ tập trung vào kỳ vọng lợi nhuận ngắn hạn. Phần còn lại của thế giới (ngoài Mỹ) chỉ chiếm khoảng 25% trong tổng vốn hóa thị trường cổ phiếu toàn cầu. Điều này thể hiện sự thống trị vượt trội của các cổ phiếu Mỹ trong bối cảnh thị trường chứng khoán toàn cầu. Bất chấp mức định giá cao, dòng vốn vẫn đổ vào thị trường này, khiến Mỹ vẫn chiếm phần lớn trong thị trường tài chính toàn cầu. Gore Vidal cho rằng: "Thành công không bao giờ là đủ. Những kẻ khác phải thất bại", phản ánh chiến lược thành công của Mỹ, khi không chỉ tập trung vào phát triển mà còn giảm bớt sự cạnh tranh từ các nền kinh tế khác.

Michael Kelly, giám đốc chiến lược đa tài sản toàn cầu tại Pinebridge Investments, cảnh báo rằng chính sách của Tổng thống Trump đang tạo ra những vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu, đặc biệt là đối với Châu Âu, nơi đang phải đối mặt với sức ép từ các biện pháp thương mại cứng rắn của Mỹ. Bên cạnh đó, Kelly cũng nhận định rằng các chính sách mà Trung Quốc đang áp dụng chỉ có thể làm chậm lại đà suy thoái của nền kinh tế, nhưng không thể đảo ngược được tình hình. Các quốc gia và công ty phụ thuộc vào xuất khẩu vào Trung Quốc sẽ phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng nếu chiến tranh thương mại leo thang, đặc biệt là các nhà xuất khẩu châu Âu, khi thị trường Trung Quốc không còn dễ tiếp cận như trước.

Theo Chris Watling, người sáng lập Longview Economics, giá vàng thường được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính: sự thay đổi của đồng đô la Mỹ, kỳ vọng lạm phát và dự báo lãi suất. Tuy nhiên, khi kỳ vọng lạm phát giảm, sức hấp dẫn của vàng như một công cụ bảo vệ tài sản bị suy giảm, khiến giá vàng khó tăng mạnh. Mặc dù Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ tăng nhẹ trong tháng 10, nhưng thị trường trái phiếu không phản ứng mạnh, cho thấy các nhà đầu tư không lo ngại về lạm phát. Điều này củng cố kỳ vọng rằng Fed có thể tiếp tục cắt giảm lãi suất, với dự đoán về một đợt cắt giảm thêm 25 điểm cơ bản vào tháng 12, tạo ra môi trường thuận lợi cho vàng, mặc dù lãi suất thấp và giảm bớt lo ngại về lạm phát có thể hạn chế mức tăng của giá vàng.

Trong bài phát biểu gần đây, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho thấy một quan điểm hawkish hơn về chính sách tiền tệ, ông dường như không còn ủng hộ việc tiếp tục cắt giảm lãi suất liên tiếp. Điều này làm tăng khả năng tạm dừng các đợt cắt giảm vào đầu năm tới, đặc biệt khi nền kinh tế đã có những dấu hiệu phục hồi ổn định. Trong bối cảnh này, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đang ở mức gần 4.5%, mang lại một mức lợi suất thực hơn 2% sau khi đã điều chỉnh lạm phát, khiến các tài sản như vàng trở nên kém hấp dẫn hơn. Vàng, vốn không mang lại lợi suất và phải chịu thêm chi phí lưu trữ, sẽ mất dần sức hấp dẫn khi so sánh với các trái phiếu kho bạc Mỹ, những công cụ tài chính mang lại lợi suất ổn định và dễ tiếp cận. Do đó, trong môi trường hiện tại, sự thay đổi trong chính sách lãi suất và lợi suất trái phiếu đã tạo ra một bối cảnh kinh tế bất lợi cho vàng, làm giảm khả năng tăng trưởng của kim loại quý này.

Các chiến lược gia tại Goldman Sachs dự báo giá vàng sẽ đạt 3,000 USD/oz vào cuối năm 2025, nhờ vào hai yếu tố chính: các ngân hàng trung ương tích cực mua vàng và các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo của Fed. Mặc dù chính quyền Donald Trump có thể triển khai các chính sách tăng thuế và làm trầm trọng thêm thâm hụt ngân sách, nhưng điều này có thể tạo ra một môi trường thuận lợi cho giá vàng trong dài hạn, khi vàng thường được coi là công cụ phòng ngừa rủi ro trong bối cảnh bất ổn kinh tế. Tuy nhiên, sự biến động chính trị tại Mỹ và các quyết định của Trung Quốc về dự trữ vàng vẫn là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tương lai của giá vàng. Với sự quyết định của Fed về chính sách lãi suất và sự phát triển của nền kinh tế Trung Quốc, vàng sẽ tiếp tục là một kênh đầu tư không thể bỏ qua, nhưng cũng là một tài sản nhạy cảm với biến động toàn cầu.