Đồng USD đang mất vị thế bá chủ sau cú sốc tỷ giá đến từ Đài Loan?

Thị trường tiền tệ đang minh chứng rõ nét cho triết lý này khi các nhà giao dịch đặt câu hỏi về vị thế thống trị của USD và liệu đồng USD có đang trong giai đoạn suy giảm cấu trúc hay không. Đài Loan nổi lên như một trường hợp điển hình đầu tiên chịu tác động từ làn sóng này. Đồng đô la Đài Loan đã tăng vọt 5% so với đồng USD Mỹ vào thứ Hai, đánh dấu mức tăng ấn tượng nhất kể từ năm 1988, và đã tích lũy mức tăng khoảng 8% trong năm nay.

Đồng đô la Đài Loan đang chứng kiến đợt tăng giá mạnh nhất kể từ năm 1988

Giới phân tích tài chính đã chỉ ra nhiều yếu tố đặc thù, bao gồm thanh khoản thị trường mỏng và giả thuyết rằng Washington đã yêu cầu Đài Loan nâng giá trị đồng tiền như một phần của thỏa thuận thương mại, mặc dù các cơ quan quản lý đã chính thức bác bỏ thông tin này. Tâm lý thị trường càng trở nên bất ổn khi Hàn Quốc hé lộ vào cuối tháng 4 rằng tỷ giá hối đoái sẽ là một trong bốn vấn đề trọng tâm trong các cuộc đàm phán thương mại sắp tới với Nhà Trắng. Thêm vào đó, quan điểm của Tổng thống Donald Trump về việc ủng hộ một đồng USD yếu hơn không còn là điều bí mật.

Quá trình thanh lý tài sản USD và hồi hương vốn của các nhà đầu tư châu Á đang tạo ra những biến động khó lường trên thị trường. Đáng chú ý là dù Ngân hàng trung ương Đài Loan đã nỗ lực tối đa để bình ổn thị trường, đồng nội tệ của họ vẫn tiếp tục tăng giá, phản ánh những yếu tố cấu trúc sâu xa đang vận hành.

Đài Loan, với nền kinh tế thịnh vượng và định hướng xuất khẩu, hiện đang tham gia vào một hoạt động carry trade quy mô lớn. Trong giai đoạn gần đây, ngành bảo hiểm nhân thọ trong nước, một lĩnh vực kinh doanh quan trọng với tổng tài sản ước tính tương đương 140% GDP, đã phát hiện khả năng sinh lời từ việc vay vốn tại địa phương và đầu tư vào đồng USD. Theo số liệu từ Financial Times, tại thời điểm cao điểm, các công ty bảo hiểm đã mua vào hơn 50 tỷ USD tài sản Mỹ mỗi năm.

Theo phân tích của chuyên gia BofA Merrill Lynch, các công ty bảo hiểm nhân thọ này đầu tư gần 70% danh mục của họ vào tài sản nước ngoài, trong khi 83% nguồn vốn lại được huy động bằng đồng đô la Đài Loan. Đáng lo ngại hơn, mức độ phòng ngừa rủi ro tỷ giá của họ chỉ đạt trung bình 65% trong quý IV. Trước tình trạng mất cân đối tiền tệ này, khi đồng USD suy yếu hoặc khi thị trường tin rằng Nhà Trắng đang thực thi chính sách tiền tệ một cách quyết liệt, các công ty bảo hiểm buộc phải tăng cường biện pháp phòng ngừa rủi ro ngoại hối. Điều này dẫn đến việc họ phải chuyển đổi khỏi USD, tạo thêm áp lực giảm giá lên đồng USD.

Một hoạt động carry trade khổng lồ

Các công ty bảo hiểm nhân thọ Đài Loan chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong hiện tượng "bơi khỏa thân" này. Theo ước tính của UBS Group AG, chỉ riêng các nhà đầu tư nước ngoài đến từ khối G-10 đã nắm giữ khoảng 13.7 nghìn tỷ USD tài sản Mỹ không được phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Các tổ chức quản lý tài sản toàn cầu cũng đang phải đối mặt với hậu quả do niềm tin sâu sắc và kéo dài vào vị thế đặc biệt của Mỹ cùng sức mạnh của đồng USD, một niềm tin đang bị Tổng thống Trump làm suy giảm song hành với trật tự thương mại quốc tế.

Các nền kinh tế châu Á nổi lên như những ví dụ điển hình đầu tiên về sự đổ vỡ đầy biến động của mô hình giao dịch chênh lệch lãi suất. Tương tự Đài Loan, các quốc gia này đều theo đuổi chiến lược phát triển hướng ngoại và đã tích lũy dự trữ USD với khối lượng lớn. Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông đang phải chi ra một khoản tiền kỷ lục 60.5 tỷ đô la Hồng Kông (tương đương 7.8 tỷ USD) để mua vào đồng tiền Mỹ nhằm duy trì cơ chế tỷ giá cố định. Các ngân hàng trung ương sở hữu lượng dự trữ ngoại hối dồi dào như Hàn Quốc, Singapore và Malaysia cũng đang đứng trước thách thức phải kiểm soát làn sóng tăng giá đột ngột của đồng nội tệ.

Xu hướng giảm tỷ trọng đầu tư vào tài sản USD đang lan rộng khắp khu vực châu Á. Một nghiên cứu gần đây do Bloomberg thực hiện với 18 doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc cho thấy họ đang giảm mạnh tỷ lệ nắm giữ đồng USD và chuyển hướng sang tích lũy nhân dân tệ. Đà tăng giá ấn tượng của vàng trong năm nay, đặc biệt là trong phiên giao dịch châu Á, phản ánh rõ nét tâm lý thận trọng của nhà đầu tư đối với đồng USD. Hiện tượng này càng trở nên dễ hiểu khi trong một báo cáo công bố tháng 11 năm ngoái, Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Tổng thống Trump, đã nhấn mạnh đến vấn đề "định giá quá cao" của đồng USD đến 10 lần.

Đằng sau đợt tăng giá khó tin của vàng là sự mất niềm tin vào đồng USD

Biến động mạnh mẽ của đồng tiền Đài Loan là minh chứng rõ ràng cho tình trạng bất ổn ngày càng gia tăng trên thị trường ngoại hối toàn cầu. Mặc dù Tổng thống Trump liên tục điều chỉnh chính sách thuế quan, thiệt hại đã hiện hữu. Quá trình tái cơ cấu vị thế đồng USD trên trường quốc tế đã bắt đầu. Đồng USD không còn duy trì được vị thế thống trị như trước đây mà đang phải đối mặt với áp lực suy giảm ngày một lớn.