Dòng vốn toàn cầu chuyển hướng sang châu Âu giữa lo ngại bất ổn chính sách tại Mỹ

Peter Roessner, Giám đốc điều hành công ty hydro H2Apex có trụ sở tại Luxembourg, đang cảm nhận rõ tác động hai chiều từ cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump khơi mào. Trong khi các rủi ro về thuế quan khiến ông không thể tiếp tục dựa vào các nhà cung cấp Mỹ cho dự án hydro trị giá hơn 200 triệu euro tại Lubmin (Đức), thì đồng thời, ông cũng nhận thấy sự quan tâm ngày càng tăng từ các nhà đầu tư đối với các dự án tại châu Âu.

“Các nhà đầu tư trong ngành hydro hiện đang chuyển trọng tâm sang thị trường châu Âu, bởi môi trường tại Mỹ đang ngày càng trở nên khó đoán và thiếu ổn định để lập kế hoạch lâu dài,” ông chia sẻ với Reuters. Theo ông, cả nhà đầu tư trong khu vực và nhà đầu tư Mỹ đều đang tìm đến châu Âu như một điểm đến hấp dẫn hơn. “Khung pháp lý ở châu Âu không phải là hoàn hảo, nhưng ít nhất là ổn định,” ông nói thêm.

Nhận định của Roessner phản ánh một xu hướng lớn đang diễn ra: ngày càng nhiều công ty và nhà đầu tư đang chuyển dòng vốn khỏi Mỹ để tìm kiếm sự ổn định tại châu Âu – nơi được đánh giá có các chính sách chi tiêu và điều hành rõ ràng hơn. Hơn một chục giám đốc điều hành và nhà quản lý quỹ đã chia sẻ quan điểm tương tự trong các cuộc phỏng vấn gần đây.

Tình trạng bất ổn tại Mỹ được cho là bắt nguồn từ các hành động khó lường của Trump: từ đe dọa áp thuế quy mô lớn, sau đó trì hoãn hoặc thay đổi bất ngờ, đến việc ban hành sắc lệnh điều hành để mở rộng quyền lực tổng thống. “Trước đây, Mỹ là một thị trường vốn ổn định và thân thiện. Giờ đây, những yếu tố chính trị đang can thiệp quá sâu và tạo ra cảm giác rằng bất kỳ hình thức can thiệp nào cũng có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào,” Christoph Witzke, Giám đốc đầu tư tại quỹ Deka của Đức, nhận định.

Sự dịch chuyển này càng rõ rệt khi thời hạn cho một thỏa thuận thương mại Mỹ-EU đang đến gần, trong khi Trump đe dọa sẽ áp thuế 50% với toàn bộ hàng hóa từ châu Âu nếu không đạt được thỏa thuận. Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư đã bắt đầu rút vốn khỏi Mỹ và tăng mạnh đầu tư vào châu Âu.

Dữ liệu từ LSEG Lipper cho thấy, hơn 100 tỷ USD đã chảy vào các quỹ cổ phiếu châu Âu tính từ đầu năm – cao gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái. Ngược lại, dòng vốn rút khỏi Mỹ đã tăng gấp đôi, đạt gần 87 tỷ USD.

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), bà Christine Lagarde, cũng nhấn mạnh: “Tất cả những điều này là dấu hiệu rõ ràng cho thấy thị trường, nhà đầu tư – những người thực sự quyết định bằng dòng tiền – đang nhìn thấy giá trị và đặt niềm tin vào châu Âu.”

Sự thay đổi trong khẩu vị đầu tư cũng được thể hiện qua màn ra mắt không mấy ấn tượng của Amrize – công ty tách ra từ Holcim để tập trung vào thị trường Bắc Mỹ. Trong khi đó, cổ phiếu của Holcim – hiện tập trung vào châu Âu, Mỹ Latinh và Bắc Phi – đã tăng tới 15%.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng tâm lý thị trường có thể xoay chiều nhanh chóng. Siemens Energy, công ty có hơn 20% doanh thu đến từ Mỹ, ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về tâm lý nhà đầu tư sau chuyến roadshow tại Mỹ – đồng thời cổ phiếu của công ty này đã tăng mạnh 84% trong năm nay.

Về phần mình, EU đang nỗ lực tận dụng làn sóng đầu tư hiện tại để phục hồi kinh tế và rút ngắn khoảng cách với các nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Đức – nền kinh tế đầu tàu châu Âu – đã vượt 46 tỷ euro chỉ trong bốn tháng đầu năm 2025, mức cao nhất kể từ năm 2022. Đáng chú ý, các công ty Đức đã rút vốn khỏi Mỹ trong ba trong số bốn tháng đầu năm, khiến số dư đầu tư FDI vào Mỹ của họ âm hơn 2.3 tỷ euro trong tháng 4 – tức là họ đang thoái vốn hoặc không còn tiếp tục hỗ trợ đối tác tại Mỹ.

Dù vậy, châu Âu vẫn chưa thể tự mãn. Một số nhà đầu tư cho rằng khu vực này cần hành động nhanh hơn, cải thiện môi trường pháp lý và cam kết chi tiêu một cách thực chất. “Tâm lý có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Đây là lời cảnh báo cho châu Âu rằng cần tận dụng làn sóng hiện tại để thực hiện các cải cách một cách kiên định,” ông Stefan Wintels, Giám đốc điều hành ngân hàng nhà nước KfW của Đức, nhấn mạnh.

Quan điểm này cũng được chia sẻ bởi Hajo Kroesche từ công ty cổ phần tư nhân Altor: “Cơ hội không kéo dài mãi. Châu Âu cần tận dụng ngay.”

Christian Sewing, Giám đốc điều hành Deutsche Bank, sau chuyến đi đến Qatar, Abu Dhabi và Saudi Arabia gần đây, cũng khẳng định rằng sự quan tâm của nhà đầu tư toàn cầu với châu Âu và đặc biệt là với Đức đang ở mức rất cao – nhưng ông cũng cảnh báo rằng điều kiện cần phải được giữ ổn định trong dài hạn. “Đây không phải là những nhà đầu tư ngắn hạn. Nhưng họ rất nhạy bén trước các diễn biến toàn cầu hiện nay,” ông nói.