ECB cảnh báo: "Bom nổ" giao dịch chênh lệch giá đe dọa thị trường trái phiếu chính phủ châu Âu

ECB lưu ý rằng một nhóm các quỹ đầu cơ nước ngoài đang tăng cường tham gia tích cực vào thị trường repo trái phiếu chính phủ châu Âu, cho thấy việc sử dụng chiến lược giao dịch chênh lệch giá (basis trade) đang gia tăng. Chiến lược này nhằm khai thác chênh lệch giá giữa hợp đồng tương lai và trái phiếu, từng bị đưa vào tầm ngắm tại Mỹ do góp phần làm tình hình thị trường trở nên hỗn loạn vào đầu đại dịch COVID-19 năm 2020.

Theo báo cáo của ECB được công bố vào thứ Sáu, các quỹ đầu cơ này chủ yếu có trụ sở tại Quần đảo Cayman và nắm giữ hơn một nửa vị thế của các quỹ đầu tư đối với hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ khu vực Eurozone. Nhóm quỹ này cũng chiếm gần như toàn bộ hoạt động của các quỹ đầu tư ngoài EU trong thị trường repo trái phiếu chính phủ của khu vực Eurozone.

ECB cho rằng rủi ro tiềm ẩn của giao dịch chênh lệch giá (basis trade) hiện tại chưa thật sự đáng quan ngại. Báo cáo của ECB chỉ ra quy mô hoạt động của giao dịch này ở châu Âu nhỏ hơn so với Mỹ, đồng thời các vị thế hợp đồng tương lai ròng cũng cân bằng hơn. Điều này có thể là do hai yếu tố: thứ nhất, sự biến dạng thị trường cần thiết để giao dịch này sinh lời ở châu Âu nhỏ hơn so với Mỹ; thứ hai, chi phí khớp lệnh chênh lệch giá ở châu Âu cao hơn.

Mặc dù hạ thấp mức độ rủi ro của giao dịch chênh lệch giá, ECB vẫn đưa ra lời cảnh báo về những chiến lược đầu tư khác của các quỹ đầu cơ tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng hơn. Theo các nhà phân tích của ECB, một trong số đó là các giao dịch theo hướng sử dụng đòn bẩy (leveraged directional trades). Loại hình giao dịch này có thể dẫn đến hệ quả là biến động giá bất thường, xảy ra khi các nhà đầu cơ ồ ạt bán tháo khi các khoản đặt cược của họ.

Các nhà phân tích của ECB cho biết giao dịch đòn bẩy đi kèm với rủi ro về ổn định tài chính cao hơn so với giao dịch chênh lệch giá. Báo cáo của ECB cảnh báo rằng những tác động lan truyền (spillover) sang thị trường trái phiếu chính phủ khu vực Eurozone có thể gia tăng nếu các thực thể này gặp khó khăn về thanh khoản trong thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ.