Tâm lý nhà máy tại Nhật Bản cải thiện, củng cố lý do BoJ tăng lãi suất
Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Niềm tin của các nhà sản xuất lớn tại Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong bốn năm, củng cố kỳ vọng thị trường rằng BoJ sẽ tăng lãi suất trong tuần này.
Chỉ số tâm lý kinh doanh đã tăng lên 15 trong tháng này từ mức 14 vào tháng 9, theo khảo sát kinh doanh hàng quý Tankan của BoJ công bố vào thứ Hai. Kết quả này phù hợp với dự báo trung bình của các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của Bloomberg.

Chỉ số dành cho các doanh nghiệp phi sản xuất lớn giữ ở mức 34, duy trì gần mức cao nhất kể từ đầu những năm 1990. Một kết quả dương có nghĩa là có nhiều công ty đánh giá điều kiện là “thuận lợi” hơn là “bất lợi.”
Báo cáo Tankan, một trong những bộ dữ liệu được theo dõi sát sao nhất do BoJ công bố, cho thấy các doanh nghiệp Nhật Bản cho đến nay đã tránh được những tác động đáng kể từ các mức thuế của Mỹ — một nguồn bất định mà ngân hàng trung ương đã nhấn mạnh trong nhiều tháng. Kết quả này củng cố lý do để ban lãnh đạo của Thống đốc Kazuo Ueda tăng lãi suất vào thứ Sáu, đánh dấu lần tăng đầu tiên kể từ tháng 1.
“Báo cáo Tankan này làm giảm mức độ lo ngại của BoJ. Việc tăng lãi suất vào cuối tuần này giờ đây là chắc chắn,” Hideo Kumano, nhà kinh tế điều hành tại Viện Nghiên cứu Dai-Ichi Life và là cựu quan chức BoJ, cho biết. “BoJ không chỉ nhìn vào các động thái gần đây mà còn xem xét tác động đối với tăng trưởng kinh tế dài hạn. Báo cáo Tankan hôm nay ủng hộ quan điểm kinh tế của ngân hàng sẽ được hiện thực hóa.”
Dữ liệu cho thấy kỳ vọng lạm phát dài hạn vẫn ổn định, và dự báo lợi nhuận được cải thiện. Niềm tin cũng tăng lên trong số các nhà sản xuất dầu và sản phẩm than đá, mang đến cho BoJ cái nhìn ban đầu về cách các công ty phản ứng với mức thuế thấp hơn của Mỹ sau khi các mức giảm có hiệu lực từ giữa tháng 9. Khoảng 70% công ty đã gửi phản hồi cho khảo sát trước đó vài ngày trước thay đổi này.
Ueda đã nhiều lần đề cập đến sự bất định về thuế quan của Mỹ và động lực ban đầu của các cuộc đàm phán lương như những yếu tố quan trọng đối với các nhà chức trách khi xem xét lần tăng lãi suất tiếp theo.
Các công ty lớn trên tất cả các ngành dự kiến tăng chi tiêu vốn lên 12,6% trong năm tài chính này, tăng nhẹ so với quý trước. Dự báo lợi nhuận ròng cho thấy mức giảm 0.2%, được cải thiện từ mức giảm khoảng 5% dự kiến trong báo cáo trước đó.
Dự báo thu nhập là một chỉ số quan trọng để các quan chức BoJ đánh giá động lực ban đầu của việc tăng lương vào năm tới. Tuần trước, Ueda cam kết sẽ “tích cực” thu thập thông tin về vấn đề này cho cuộc họp tháng 12. Tăng trưởng lương vẫn là một phần quan trọng để ổn định lạm phát, sau khi tụt hậu so với tăng trưởng giá trong phần lớn ba năm qua.
“Đầu tư kinh doanh vững chắc cho thấy khả năng tăng trưởng lương ổn định vào năm tới,” Kumano nói, đồng thời cho biết các chỉ số thị trường lao động cho thấy tình trạng cực kỳ căng thẳng.
Với lạm phát duy trì ở mức hoặc trên mục tiêu 2% của BoJ kể từ đầu năm 2022, kỳ vọng tăng trưởng giá giữa các doanh nghiệp dường như được neo ở mức khoảng 2%. Dự báo của các công ty về tỷ lệ lạm phát hàng năm trong vòng năm năm tới vẫn ở mức 2,4%, mức cao nhất trong các kỷ lục kể từ năm 2014.
Thủ tướng Sanae Takaichi đã hứa sẽ thực hiện nhiều biện pháp để đối phó với lạm phát trong gói kinh tế sắp tới của bà, dự kiến sẽ giảm bớt tác động từ tăng trưởng giá đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp.
Một rủi ro tiềm ẩn xuất phát từ mối quan hệ ngày càng xấu đi của Nhật Bản với Trung Quốc, sau những phát biểu của Takaichi về Đài Loan vào tháng trước. Điều này đã làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra các tác động kinh tế mới, bao gồm sự sụt giảm mạnh về số lượng khách du lịch Trung Quốc.
Tuy nhiên, tất cả 50 nhà quan sát BoJ được Bloomberg khảo sát đều kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất chuẩn lên một phần tư điểm phần trăm lên 0.75% vào cuối cuộc họp hai ngày vào thứ Sáu. Các nhà giao dịch thấy khoảng 95% cơ hội cho động thái này, theo định giá trên thị trường hoán đổi qua đêm.
Bloomberg