Fed chuyển sang chờ đợi để tránh suy thoái

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết ông kỳ vọng ngân hàng trung ương có thể giúp kinh tế Mỹ mở rộng với tỷ lệ lạm phát giảm trở lại mức mục tiêu 2%, mặc dù điều này sẽ có nhiều thách thức.

Một mặt, việc không hành động đủ quyết liệt để chống lại áp lực giá cả có thể dẫn đến lạm phát tăng trở lại, khiến Fed phải thắt chặt mạnh mẽ hơn sau đó. Ngoài ra, độ trễ của chính sách có thể khiến nền kinh tế rơi vào suy thoái.

“Thật không may, tôi không nghĩ rằng tình hình sẽ rõ ràng hơn trong 2 quý tới, mặc dù lạm phát giảm đã giúp Fed có thêm thời gian,” theo Jonathan Millar, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Barclays Capital. “Dường như Fed đã dự báo trước được rằng việc hạ cánh mềm vẫn chưa được đảm bảo.”

Theo Ủy ban chu kỳ kinh doanh của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia, định nghĩa suy thoái kinh tế là sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế kéo dài ít nhất hai quý. Do đó, có thể mất tới 21 tháng để Ủy ban xác định có suy thoái hay không, sau khi đánh giá những số liệu trái chiều và các đợt điều chỉnh.

Mặc dù vẫn chưa có định nghĩa chính thức về hạ cánh mềm, hầu hết các nhà kinh tế coi đó là việc lạm phát hạ nhiệt mà không gây suy thoái hoặc gây tổn hại nghiêm trọng đến thị trường lao động.

Một nghiên cứu của cựu Phó Chủ tịch Fed Alan Blinder về 11 lần thắt chặt chính sách tiền tệ từ năm 1965 đến năm 2022 cho thấy 4 lần dẫn đến kết quả là lạm phát ổn định, các lần còn lại dẫn đến hạ cánh cứng và hoặc lạm phát tăng tốc trở lại trong 2 năm sau đó.

Richard Clarida, người từng là phó chủ tịch từ năm 2018 đến năm 2022 và hiện là cố vấn kinh tế toàn cầu tại Pacific Investment Management, cho biết: “Rủi ro có thể xảy ra trong mùa xuân tới và khi đó chúng ta sẽ có câu trả lời rõ ràng hơn.”

Các quan chức FOMC dự báo lạm phát có thể đạt mục tiêu 2% ngay sau năm 2025. Nhưng dấu hiệu của một nền kinh tế bền vững với giá cả ổn định sẽ rõ ràng hơn trong dữ liệu vào cuối năm.

Do việc kiến thiết một kết quả như vậy tốn khá nhiều thời gian, Ủy ban ước tính lãi suất sẽ được giữ nguyên trong thời gian dài hơn. Họ dự báo lãi suất ở mức 4.6% vào cuối năm tới, cao hơn 2% so với xu hướng lãi suất dài hạn và cao hơn khoảng 0.5% so với những gì thị trường kỳ vọng.

Fed đã tăng phạm vi lãi suất vào tháng trước lên 5.25-5.5%, mức cao nhất trong hai thập kỷ và họ có thể tăng lãi suất một lần nữa trong năm nay.

Dữ liệu kinh tế gần đây đều vượt dự báo của các nhà kinh tế, với tỷ lệ thất nghiệp đạt 3.5%, thấp nhất trong nhiều thập kỷ, trong khi lạm phát cơ bản tháng 7 ghi nhận mức tăng 2 tháng liền nhỏ nhất trong hơn hai năm. Điều này hỗ trợ quan điểm hạ cánh mềm, nhưng không loại trừ hoàn toàn khả năng lạm phát có thể nóng lại.

Các nhà hoạch định chính sách muốn tránh lặp lại sai lầm của những năm 1970, khi Fed sớm từ bỏ nỗ lực kiềm chế lạm phát, chỉ để chứng kiến áp lực giá cả trở lại mức hai con số sau đó.

“Tất nhiên, kết quả tồi tệ nhất đối với tất cả mọi người sẽ là không giải quyết được lạm phát ngay bây giờ,” chủ tịch Powell cho biết vào tháng 7.

Bởi vì dữ liệu kinh tế thường trái chiều vào các giai đoạn chuyển giao và sau đó thường được điều chỉnh, và không quá bất thường khi có một quý tăng trưởng âm trong giai đoạn mở rộng kéo dài, nên sẽ không thể xác định liệu Fed thật sự thành công hay không.

Xét cho cùng, kinh tế Hoa Kỳ đã trải qua 2 quý thu hẹp liên tiếp trong nửa đầu năm 2022 - điều thường là suy thoái kinh tế ở các nền kinh tế khác.

Ta cũng có thể nhìn vào lịch sử để tìm câu trả lời. Vào 6 tháng đầu tiên của cuộc suy thoái 2007-2009, các quan chức FOMC đã dự báo tăng trưởng vừa phải trong năm 2008. Cựu chủ tịch Ben Bernanke ban đầu bác bỏ những lo ngại về tác động của các khoản thế chấp dưới chuẩn đối với nền kinh tế.

Julia Coronado, chủ tịch của MacroPolicy Perspectives LLC và từng là một thành viên Fed, người lo lắng về việc Fed tăng lãi suất quá mức, cho biết: “Trong hầu hết các chu kỳ, ngay cả ở một bước ngoặt, chúng tôi cũng không thực sự chắc chắn. Hãy kiên nhẫn một chút. Hy vọng duy nhất cho một cuộc hạ cánh mềm là họ phải kiên trì.”