Fed mở rộng bảng cân đối, xoa dịu áp lực thanh khoản trên thị trường repo

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã công bố kế hoạch mở rộng bảng cân đối kế toán thông qua việc mua trái phiếu chính phủ, nhằm giảm bớt căng thẳng trên thị trường tiền tệ và xoa dịu những lo ngại của nhà đầu tư về việc giảm danh mục trái phiếu nhiều năm đã rút quá nhiều thanh khoản khỏi hệ thống tài chính.

Fed cho biết sẽ bắt đầu mua trái phiếu chính phủ ngắn hạn để quản lý mức thanh khoản trên thị trường, đồng thời đảm bảo ngân hàng trung ương duy trì quyền kiểm soát chặt chẽ đối với mục tiêu lãi suất của mình. Các giao dịch mua sẽ khởi động từ ngày 12 tháng 12, với vòng đầu tiên trị giá khoảng 40 tỷ USD trái phiếu chính phủ, theo thông báo của Fed.

Động thái này được kỳ vọng sẽ giảm áp lực đối với lãi suất vay trên thị trường thỏa thuận mua lại qua đêm (repo) tại Mỹ, trị giá khoảng 4 nghìn tỷ USD. Đây là thị trường nơi các ngân hàng và quỹ phòng hộ trao đổi các khoản vay ngắn hạn được bảo đảm bằng tài sản thế chấp như trái phiếu chính phủ Mỹ và các chứng khoán khác.

Trong vài tuần gần đây, lãi suất repo đã tăng mạnh, ngay cả sau khi Fed tuyên bố dừng hoạt động thắt chặt định lượng (quantitative tightening – QT). Lãi suất repo cao, được phản ánh qua Tỷ suất Tài chính Qua đêm Được Bảo đảm (SOFR), cho thấy thanh khoản bị thắt chặt, buộc các bên cho vay phải tính phí cao hơn đối với các giao dịch repo.

“Tôi cho rằng đây là một diễn biến tích cực, vì theo thời gian, Fed cần duy trì vị thế mở rộng bảng cân đối kế toán,” ông Robert Tipp, chiến lược gia đầu tư trưởng tại PGIM Fixed Income, nhận định. “Điều quan trọng là có những người thực hiện arbitrage giữa trái phiếu chính phủ và hợp đồng tương lai để duy trì thanh khoản thị trường, và bước đi này tạo bối cảnh thuận lợi cho hoạt động đó,” ông Tipp nói thêm, đề cập đến các nhà đầu tư sử dụng các giao dịch repo để kiếm lợi từ chênh lệch giá giữa trái phiếu kho bạc và hợp đồng tương lai.

Nguyên nhân dẫn đến thắt chặt thanh khoản trên thị trường tiền tệ đầu năm nay là sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm gia tăng phát hành trái phiếu chính phủ Mỹ gần đây và tình trạng đóng cửa chính phủ, khiến Kho bạc tích lũy tiền trong tài khoản Tài khoản Tổng quỹ Kho bạc (TGA) tại Fed. Điều này đồng nghĩa với việc dự trữ ngân hàng giảm, hạn chế khả năng cho vay.

Dù Fed đã kết thúc hoạt động QT vào đầu tháng 12, quyết định tháng 10 không giải quyết triệt để lo ngại về căng thẳng thanh khoản ngắn hạn trên thị trường repo, nơi lãi suất vay vẫn ở mức cao trong vài tuần gần đây, đôi khi vượt mức lãi suất chính sách của Fed.

Nhiều nhà phân tích dự đoán Fed sẽ trở lại việc mua tài sản vào đầu năm sau. Tuy nhiên, quyết định mở rộng lượng nắm giữ ngay từ bây giờ dường như nhằm củng cố thanh khoản trước cuối năm — giai đoạn thường xuất hiện biến động mạnh nhưng ngắn hạn trên thị trường tiền tệ.

“Lý do họ đưa ra quyết định ngay lúc này là do áp lực trên thị trường repo, với lãi suất repo duy trì trên mức được quản lý, kéo dài đến đầu tháng 12, ngay cả sau khi QT chính thức kết thúc vào ngày 1 tháng 12,” ông Stephen Douglass, nhà kinh tế trưởng tại NISA Investment Advisors, nhận định. “Đây là một tín hiệu tích cực, giúp loại bỏ rủi ro về áp lực tài trợ hay nguy cơ rối loạn chức năng trên thị trường repo.”