Giải mã công cụ dự báo đầy quyền lực của Fed

Vậy Dot Plot thể hiện điều gì?

Đây là một biểu đồ cho thấy ước tính về mức lãi suất quỹ liên bang, tức lãi suất ngắn hạn do Fed kiểm soát, nên duy trì ở ngưỡng nào. Các thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan ra quyết định về lãi suất - sẽ đưa ra dự báo dưới dạng các chấm, thể hiện khoảng lãi suất mà họ cho là thích hợp vào cuối mỗi năm trong 3 năm tới và trong dài hạn. Các nhà đầu tư sẽ đặc biệt chú ý tới chấm trung vị.

Dot Plot ra đời vào cuối năm 2011, khi các quan chức Fed đang tìm cách giúp thị trường chuẩn bị tâm lý trước những thay đổi dự kiến, khi nền kinh tế thoát khỏi các biện pháp hỗ trợ tiền tệ chưa từng có mà Fed triển khai sau cuộc khủng hoảng tài chính. Ông Ben Bernanke, Chủ tịch Fed khi đó, và bà Janet Yellen, Phó Chủ tịch trước khi đảm nhiệm vai trò Chủ tịch trong 4 năm, đã xem Dot Plot như một công cụ giúp thị trường thấu hiểu định hướng tư duy của Fed, vượt ra ngoài bất kỳ quyết sách trước mắt nào. Các tuyên bố của FOMC thường chỉ tập trung vào bối cảnh kinh tế hiện tại và mục tiêu lãi suất ngắn hạn, dù qua thời gian, chúng đã tiến hóa và có thể được dùng để đưa ra định hướng tương lai một cách mạnh mẽ, rõ ràng.

Tại sao Dot Plot lại quan trọng đến vậy?

Khi biểu đồ này thay đổi, các nhà đầu tư có thể nhận được một thông điệp rõ ràng về việc liệu Fed có đang muốn tăng tốc hay giảm tốc lộ trình nới lỏng hoặc thắt chặt chính sách tiền tệ. Hơn nữa, Dot Plot cũng tạo ra một mốc chuẩn để so sánh giữa quan điểm chính thức của Fed và nhận định của thị trường tài chính.

Liệu chúng ta có thể biết được quan chức Fed nào đã đưa ra chấm nào không?

Hoàn toàn không! Dot Plot mang tính chất hoàn toàn ẩn danh, vì thế không có cách nào để biết, chẳng hạn như chấm nào là của Chủ tịch Fed (dù các nhà phân tích vẫn đưa ra những phỏng đoán riêng). Tính chất ẩn danh này vừa mang lại sự ủng hộ, vừa hứng chịu chỉ trích.

Những người chỉ trích còn đưa ra lập luận gì?

Có lẽ điểm khiến họ bức xúc nhất là các dự báo trong Dot Plot không phản ánh một sự đồng thuận chính thức. Nhân viên Fed từng thăm dò khả năng đưa ra một chấm đồng thuận, nhưng các quan chức kết luận rằng sẽ rất khó để đạt được thống nhất giữa một số lượng lớn các nhà hoạch định chính sách với quan điểm khác biệt. Mỗi thành viên FOMC còn có thể dựa dự báo của mình trên những mô hình kinh tế hoặc giả định khác nhau, nghĩa là không có sự thống nhất trong cách các chấm được tạo ra và ý nghĩa đằng sau chúng. Thêm nữa, trong số 12 chủ tịch Fed khu vực, mỗi năm chỉ có 5 người là thành viên có quyền bỏ phiếu của FOMC. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi về mức độ chính xác mà các chấm phản ánh ý định dài hạn của FOMC.

Còn các nhà lãnh đạo Fed thì sao?

Quan điểm của họ về Dot Plot cũng khá lẫn lộn. Năm 2014, trong cuộc họp báo FOMC đầu tiên trên cương vị Chủ tịch, bà Yellen tuyên bố rằng công chúng không nên xem Dot Plot như phương tiện chính mà FOMC muốn, hoặc đang, sử dụng để truyền đạt chính sách tới công chúng. Tuy nhiên, vào năm 2016, khi Fed giảm dự báo về số lần tăng lãi suất từ 4 xuống còn 2, bà Yellen lại nói với báo giới rằng sự thay đổi trong Dot Plot phần lớn phản ánh lộ trình tăng trưởng toàn cầu chậm hơn và sự thắt chặt điều kiện tín dụng. Ông Jerome Powell, người kế nhiệm bà Yellen từ tháng 2/2018, thường hạ thấp tầm quan trọng của Dot Plot, nói với các nhà lập pháp vào tháng 3 rằng biểu đồ này không phải một kế hoạch cụ thể. Dẫu vậy, Dot Plot cũng đã chứng minh giá trị của mình, như vào tháng 6/2023, khi Fed tạm ngưng tăng lãi suất nhưng Dot Plot cho thấy sẽ còn thêm các đợt tăng vào cuối năm - điều này đã giúp ngăn chặn sự lạc quan thái quá từ nhà đầu tư về khả năng chu kỳ thắt chặt đã kết thúc.