Liệu thuế quan của Trump có trở thành nền tảng xây dựng BRIC?

Liệu thuế quan của Trump có trở thành nền tảng xây dựng BRIC?

Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

09:08 11/08/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế tới 50% với hàng hóa từ Ấn Độ và Brazil, cáo buộc hai nước theo đuổi chính sách “chống Mỹ”. Động thái này có thể thúc đẩy BRICS tạm thời xích lại gần nhau, nhưng khác biệt nội khối vẫn là rào cản lớn cho một liên minh bền vững.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang trực tiếp nhắm vào nhóm các quốc gia được gọi là “BRIC” trong cuộc chiến thương mại của mình, áp đặt mức thuế siêu cao đối với hàng nhập khẩu từ Brazil và Ấn Độ, đồng thời cáo buộc họ theo đuổi các chính sách “chống Mỹ”.

Quan hệ giữa Washington với Brasilia và New Delhi rơi xuống mức thấp mới, và cách tiếp cận cứng rắn này có nguy cơ phản tác dụng.

Nhà Trắng thông báo hôm thứ Tư sẽ áp thêm 25% thuế với hàng hóa từ Ấn Độ, viện dẫn lý do New Delhi vẫn nhập khẩu dầu từ Nga. Điều này nâng mức thuế với phần lớn mặt hàng lên 50% – thuộc nhóm cao nhất mà bất kỳ đối tác thương mại nào của Mỹ đang chịu.

Brazil cũng đối mặt mức thuế 50% cho nhiều sản phẩm xuất sang Mỹ, không phải vì mất cân bằng thương mại, mà do sự tức giận của Trump trước cái mà ông gọi là “cuộc săn phù thủy” nhằm vào đồng minh của mình – cựu Tổng thống Jair Bolsonaro – người bị cáo buộc âm mưu đảo chính sau khi thất bại trong bầu cử 2022.

Chiến lược này có thể nhằm dồn các quốc gia đến thế khó, buộc họ chấp nhận các thỏa thuận thương mại có lợi áp đảo cho Mỹ – cách mà Trump từng áp dụng thành công với Nhật Bản và EU. Tuy nhiên, mức thuế gây sốc có thể khiến các nền kinh tế BRICS xích lại gần nhau hơn, khôi phục phần nào tinh thần đoàn kết vốn đang phai nhạt.

Câu lạc bộ 50%

BRIC – gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc – tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên năm 2009, tám năm sau khi cựu kinh tế gia Goldman Sachs, Jim O’Neill, tạo ra thuật ngữ này để chỉ nhóm nền kinh tế mới nổi có khả năng thách thức G7.

Nam Phi gia nhập năm 2011, trở thành chữ “S” trong BRICS. Đến nay, nhóm đã mở rộng thành 11 thành viên, gồm Indonesia, Iran, Ả Rập Saudi, cùng chín “đối tác” như Malaysia, Nigeria và Thái Lan.

Tuy nhiên, sự đa dạng về địa lý, kinh tế, văn hóa và chính trị khiến tính gắn kết của BRICS luôn bị nghi ngờ. Quan hệ giữa các thành viên – nhất là các nước lớn – đôi khi căng thẳng.

Vì thế, việc Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi hôm thứ Tư tuyên bố sẽ thăm Trung Quốc lần đầu sau hơn bảy năm là diễn biến đáng chú ý, cho thấy căng thẳng với Washington có thể đang giúp hạ nhiệt quan hệ lạnh nhạt giữa New Delhi và Bắc Kinh.

Cùng ngày, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva nói với Reuters rằng ông sẽ gọi cho lãnh đạo Ấn Độ và Trung Quốc để bàn về phản ứng chung của BRICS trước thuế quan của Trump. “Tôi muốn thảo luận tình hình từng nước… để chúng ta có thể đưa ra quyết định,” Lula nói, nhấn mạnh BRICS hiện có 10 thành viên trong G20.

Mặt trận đoàn kết

Một kẻ thù chung có thể thúc đẩy sự gắn kết, nhưng khác biệt giữa các nước BRICS vẫn là trở ngại lớn.

Stephen Jen – CEO kiêm đồng CIO của Eurizon SLJ Asset Management tại London – cho rằng mối liên kết thương mại giữa năm thành viên cốt lõi còn yếu. Chỉ 14% thương mại của họ diễn ra nội khối; riêng Trung Quốc chỉ xuất 9% hàng sang BRICS, thấp hơn nhiều so với 19% sang các nước châu Á mới nổi và 15% sang Mỹ. Về kinh tế, chính trị và quân sự, Trung Quốc vượt trội hơn hẳn các thành viên khác. “BRICS giống như một liên minh trên giấy hơn là thực tế,” Jen nhận định.

Dù vậy, có tín hiệu thương mại nội khối đang mạnh lên: kim ngạch Trung – Nga đạt kỷ lục 244.8 tỷ USD năm ngoái; Trung Quốc và Ấn Độ là hai khách mua dầu lớn nhất của Nga; Trung Quốc là đối tác thương mại số một của Brazil, chiếm 28% xuất khẩu và 24% nhập khẩu, trong đó 70% đậu nành nhập khẩu của Trung Quốc đến từ Brazil.

Liên minh bất ổn

Thuế quan của Trump có thể thúc đẩy các nước BRICS hợp tác hơn trong ngắn hạn về thương mại, đầu tư và sử dụng tiền tệ – vừa vì lợi ích kinh tế, vừa vì yếu tố chính trị.

Tuy nhiên, khó nói sự đoàn kết này kéo dài bao lâu. Ấn Độ có thể không muốn bị ảnh hưởng sâu bởi Trung Quốc, trong khi tình trạng cô lập của Nga giới hạn khả năng hội nhập ngoài lĩnh vực hàng hóa.

Dù vậy, trong thời điểm này, đòn thuế của Trump đang nhắm thẳng vào BRICS. Cách các nền kinh tế mới nổi này đáp trả sẽ là phép thử xem liệu chúng ta có đang chứng kiến một sự tái định hình thực sự của các liên minh toàn cầu hay không.

Reuters

Broker listing

Thư mục bài viết

Cùng chuyên mục

Cơn sốt vàng trong 3 năm qua đã phá vỡ mọi kỷ lục

Cơn sốt vàng trong 3 năm qua đã phá vỡ mọi kỷ lục

Việc giá vàng vượt mốc 4,000 USD/ounce là một cột mốc nữa trong đợt tăng giá kéo dài ba năm, thách thức những người hoài nghi và phá vỡ các mô hình phân tích đã dự đoán chính xác sự tăng giảm của vàng trong nhiều thập kỷ.
Người nước ngoài kỳ vọng Hàn Quốc sẽ trở thành “Nhật Bản mới”
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Người nước ngoài kỳ vọng Hàn Quốc sẽ trở thành “Nhật Bản mới”

Trong hơn hai thập kỷ qua, các nhà đầu tư lạc quan đã nhiều lần dự đoán sự chấm dứt của cái gọi là “chiết khấu Hàn Quốc” — tình trạng định giá thấp kéo dài của các công ty Hàn Quốc so với các đối thủ toàn cầu — nhưng hầu như không có kết quả. Tuy nhiên, những nỗ lực gần đây nhằm cải thiện tình trạng quản trị doanh nghiệp vốn nổi tiếng kém hiệu quả ở nước này đang đem lại hy vọng mới cho giới đầu tư nước ngoài.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ