MUFG - Daily FX: USD/JPY phục hồi nhờ rủi ro thương mại và bất ổn chính trị Nhật Bản

Diệu Linh
Junior Editor
Quan điểm từ bộ phận phân tích của MUFG.

Trong phiên giao dịch châu Á, các đồng tiền hàng hóa thuộc nhóm G10 như AUD và NZD là những đồng tiền có hiệu suất yếu nhất. Tỷ giá AUD/USD giảm xuống mức đáy mới trong đêm, tiến gần vùng hỗ trợ tại đường trung bình động 200 ngày quanh 0.6420. Sự suy yếu của nhóm tiền tệ hàng hóa phản ánh tâm lý lo ngại mới của thị trường rằng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể bước vào giai đoạn leo thang mới, làm gia tăng rủi ro cho triển vọng tăng trưởng toàn cầu. Giám đốc IMF Kristalina Georgieva gần đây nhận định rằng kinh tế thế giới đã chống chịu tốt hơn dự kiến trong năm nay, song cảnh báo rằng khả năng phục hồi toàn cầu vẫn chưa được thử thách đầy đủ. Việc Tổng thống Trump đe dọa nâng thuế nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc lên 100% từ ngày 1 tháng 11 sẽ là phép thử lớn cho sức chịu đựng của nền kinh tế toàn cầu.
Tâm lý rủi ro bị tổn thương thêm sau khi Trung Quốc cảnh báo sẽ áp dụng các biện pháp trả đũa mới đối với những hạn chế của Mỹ trong lĩnh vực hàng hải, sau khi Washington trừng phạt các công ty thuộc tập đoàn vận tải lớn của Hàn Quốc. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết họ sẽ áp đặt giới hạn đối với năm thực thể Mỹ thuộc Hanwha Ocean — một trong những nhà đóng tàu lớn nhất Hàn Quốc. Cùng lúc đó, Bộ Giao thông Trung Quốc đang điều tra tác động của cuộc điều tra theo Mục 301 mà Mỹ tiến hành đối với ngành hàng hải nước này, và tuyên bố có thể đưa ra biện pháp đáp trả khi thích hợp.
Những động thái trên khiến giới đầu tư lo ngại rằng chính quyền Trump sẽ hiện thực hóa việc nâng thuế nhập khẩu nhằm trả đũa việc Trung Quốc thắt chặt kiểm soát xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và hành động nhắm vào các công ty đóng tàu Mỹ. Nguy cơ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trong ngắn hạn đang tăng lên trước khi có khả năng hạ nhiệt trở lại. Tuy nhiên, giống như những gì đã xảy ra đầu năm nay, cả hai nền kinh tế khó có thể chịu đựng mức thuế 100% trong thời gian dài, buộc họ phải tìm cách đàm phán để đảo ngược xu hướng leo thang. Diễn biến này tạo rủi ro giảm giá cho các đồng tiền châu Á và nhóm tiền tệ gắn với hàng hóa, đồng thời có thể kích hoạt làn sóng thoái lui khỏi các giao dịch carry trade khi biến động tài chính gia tăng.

Phân tích số ghế tại Quốc hội Nhật Bản
Đồng JPY được hưởng lợi từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang kể từ cuối tuần trước, qua đó giúp hãm đà tăng của USD/JPY – vốn đã mạnh mẽ sau khi Sanae Takaichi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng LDP. Sau khi chạm đỉnh 153.27 vào thứ Sáu, USD/JPY đã điều chỉnh về đáy trong đêm ở mức 151.62. Dù vậy, tỷ giá này vẫn cao hơn đáng kể so với giai đoạn trước bầu cử, khi USD/JPY ở quanh 147.50. Tương tự, chỉ số chứng khoán Nikkei 225 đã điều chỉnh và mất khoảng một nửa mức tăng mạnh gần 5% ghi nhận ngay sau bầu cử. Cổ phiếu Nhật Bản tăng giá và đồng Yên yếu đi sau chiến thắng của Takaichi, do kỳ vọng rằng chính phủ mới sẽ theo đuổi các chính sách tài khóa và tiền tệ nới lỏng hơn nhằm hỗ trợ tăng trưởng.
Tuy nhiên, khả năng của lãnh đạo mới trong việc thực thi chương trình chính sách đang bị đặt dấu hỏi, khi LDP lần đầu tiên mất đa số tại cả Hạ viện lẫn Thượng viện dù vẫn là đảng cầm quyền. Tình thế của LDP trở nên khó khăn hơn khi đảng liên minh Komeito quyết định rút khỏi chính phủ, do bất đồng về cải cách tài chính chính trị và quan điểm bảo thủ cứng rắn của Takaichi. Không có sự ủng hộ của Komeito, LDP hiện chỉ nắm 196/425 ghế tại Hạ viện và 100/248 ghế tại Thượng viện — cách khá xa mức đa số.
Quyền lực của LDP sẽ được thử thách tại phiên họp đặc biệt của Quốc hội dự kiến diễn ra từ ngày 20 tháng 10, khi các nghị sĩ bỏ phiếu chọn thủ tướng mới. Cả hai viện đều bỏ phiếu, song nếu có kết quả khác nhau, lựa chọn của Hạ viện sẽ được ưu tiên. Nếu không ứng viên nào đạt đa số ở vòng đầu, một vòng bỏ phiếu quyết định sẽ được tổ chức giữa hai người dẫn đầu. Khi chưa có đa số rõ ràng, việc bà Takaichi trở thành thủ tướng tiếp theo vẫn chưa chắc chắn. Các đảng đối lập đang thảo luận khả năng thống nhất ủng hộ một ứng viên chung, với Yoshihiko Noda – lãnh đạo Đảng Dân chủ Lập hiến – bày tỏ sẵn sàng ủng hộ một ứng viên ngoài đảng. Trong khi đó, Yuichiro Tamaki – lãnh đạo Đảng Dân chủ vì Nhân dân – được xem là ứng viên có khả năng thách thức mạnh nhất.
Theo tờ Nikkei, có ba kịch bản chính có thể xảy ra trong quá trình chọn thủ tướng. Thứ nhất, nếu phe đối lập không thể đoàn kết và Komeito không ủng hộ ứng viên nào, bà Takaichi có thể trở thành thủ tướng dẫn đầu chính phủ thiểu số (196 ghế tại Hạ viện). Thứ hai, bà có thể thành công nếu giành được sự ủng hộ của các đảng nhỏ như Đảng Dân chủ vì Nhân dân (27 ghế), Đảng Đổi mới Nhật Bản (35 ghế) và một số nghị sĩ độc lập (7 ghế). Thứ ba, các đảng đối lập gồm Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (148 ghế), Đảng Dân chủ vì Nhân dân và Đảng Đổi mới Nhật Bản có thể hợp lực để đưa ông Tamaki trở thành thủ tướng mới.
Một giai đoạn bất ổn chính trị kéo dài có thể khiến BoJ khó tiếp tục lộ trình tăng lãi suất ngay trong tháng này, trừ khi đồng Yên suy yếu quá nhanh gây rủi ro cho mục tiêu lạm phát. Tuy nhiên, diễn biến chính trị mới cũng làm dấy lên lo ngại rằng kỳ vọng của thị trường về chính sách tài khóa và tiền tệ nới lỏng nhằm thúc đẩy tăng trưởng có thể không thành hiện thực nếu tân thủ tướng gặp khó trong việc thông qua luật tại Quốc hội. Trong trường hợp phải thỏa hiệp để giành ủng hộ từ phe đối lập, chính phủ mới có thể buộc phải chi tiêu nhiều hơn, dẫn tới chính sách tài khóa nới lỏng hơn. Đồng Yên vì vậy có thể tiếp tục phục hồi, trong khi thị trường chứng khoán Nhật Bản có thể còn chịu áp lực điều chỉnh nếu các biện pháp kích thích kinh tế không được triển khai như kỳ vọng.
MUFG