KBC Bank: Thị trường toàn cầu biến động mạnh sau động thái thuế quan mới từ Mỹ

Diễn biến thị trường

Tổng thống Mỹ Trump vào thứ Sáu lại thể hiện sở trường của mình: khuấy động thị trường. Sau khi Trung Quốc công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với đất hiếm và các vật liệu quan trọng khác đầu tuần qua, Trump đã đáp trả bằng hàng loạt biện pháp, bao gồm việc tăng thêm 100% thuế quan bắt đầu từ ngày 1/11. Động thái này sẽ nâng tổng mức thuế hiệu dụng lên khoảng 140%, gần như làm tê liệt thương mại giữa hai nền kinh tế lớn và phá vỡ lệnh ngừng bắn thương mại kéo dài nhiều tháng.

Thị trường chứng khoán, vốn đang ngủ quên trong giai đoạn biến động cực thấp, đã phản ứng mạnh. Chỉ số Nasdaq nặng về công nghệ giảm khoảng 3.5%, trong khi cổ phiếu châu Âu lao dốc tới 1.7% (EuroStoxx50) trong phiên giao dịch cuối cùng. Trái phiếu tăng giá, với lợi suất Trái phiếu chính phủ Mỹ giảm mạnh hơn Bunds. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm 9.1–11.1 bps trên toàn đường cong, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ Đức giảm 3.8–5.9 bps.

Đồng USD suy yếu, không thể hưởng lợi từ tâm lý né tránh rủi ro. EUR/USD tăng trở lại trên mức 1.16, còn chỉ số trọng số thương mại USD giảm về 98.98. Đồng JPY vượt trội, kéo USD/JPY xuống mức 151.2. Cũng cần lưu ý rằng USD đã có một nhịp tăng mạnh đầu tuần. Khi các mức kháng cự quan trọng hoặc đã bị thử thách (EUR/USD 1.1573, DXY 99.51) hoặc đang đến gần (USD/JPY 153.4), điều kiện thị trường chín muồi cho một đợt điều chỉnh kỹ thuật, đặc biệt là trước kỳ nghỉ cuối tuần dài.

Thị trường Mỹ nghỉ lễ Ngày Columbus, ngoại trừ thị trường chứng khoán vẫn mở cửa. Với thị trường Nhật Bản cũng nghỉ và lịch kinh tế trống rỗng, hoạt động giao dịch có thể chủ yếu dựa trên tâm lý ngắn hạn, cùng một số chú ý dành cho cuộc họp thường niên của IMF/Ngân hàng Thế giới. Thị trường châu Á vẫn chịu tác động từ đe dọa thuế quan mới nhất của Trump, dù chính quyền Mỹ tối qua đã phát tín hiệu sẵn sàng đàm phán. Hợp đồng tương lai chứng khoán châu Âu (và cả Mỹ, dù mức độ đáng tin cậy còn hạn chế) cho thấy tâm lý hứng khởi, dự báo mức mở cửa tăng khoảng 0.5%. USD dao động quanh ngưỡng EUR/USD 1.16.

Ở châu Âu, tâm điểm lại chuyển về Pháp. Tổng thống Macron đã tái bổ nhiệm Lecornu làm thủ tướng sau khi các sàn giao dịch đóng cửa hôm thứ Sáu. Một nội các mới đã được công bố, song các bộ trưởng chủ chốt ở các vị trí tài chính, ngân sách và ngoại giao vẫn được giữ nguyên từ Lecornu 1.0. Thủ tướng mới, trước đây là quyền thủ tướng, đang chịu áp lực lớn để trình dự thảo ngân sách đúng hạn và được phê duyệt trước cuối năm. Ông chỉ có thời hạn đến hôm nay hoặc ngày mai. Trong bối cảnh mong manh, các thành viên Les Républicains vừa được bổ nhiệm vào nội các đã bị đảng này khai trừ. Mặt trận cực hữu Rassemblement National tuyên bố sẽ đề xuất một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hôm nay, dự kiến bỏ phiếu vào thứ Tư. Số phận của chính phủ ba ngày tuổi này sẽ phụ thuộc vào Đảng Xã hội. Nguy cơ sụp đổ một lần nữa là rất cao, và nếu điều đó xảy ra, các cuộc bầu cử quốc hội mới gần như không thể tránh khỏi.

Tin tức & quan điểm

Cơ quan xếp hạng tín dụng Moody’s hôm thứ Sáu đã hoàn tất đợt đánh giá định kỳ đối với xếp hạng tín dụng quốc gia của Bỉ. Không có hành động xếp hạng nào được đưa ra, xếp hạng vẫn ở mức Aa3 với triển vọng tiêu cực. Báo cáo chỉ tóm lược quan điểm hiện tại của Moody’s về tình hình của Bỉ. Triển vọng tiêu cực phản ánh nguy cơ chính phủ không thể thực hiện các biện pháp đủ mạnh để ổn định nợ công. Nếu không có chương trình củng cố tài khóa đáng kể, nợ công sẽ tiếp tục tăng do chi tiêu cấu trúc gia tăng trong những năm gần đây cùng với áp lực chi tiêu kéo dài. Các rào cản cấu trúc đối với việc củng cố tài khóa, cùng sự thiếu phối hợp giữa các cấp chính quyền, đang cản trở nỗ lực giảm thâm hụt và nợ. Dấu hiệu cho thấy khả năng cạnh tranh của Bỉ đang suy yếu vĩnh viễn bởi các đợt tăng lương cao gần đây hoặc chi phí năng lượng leo thang sẽ là yếu tố tiêu cực đối với tín dụng, bên cạnh việc rủi ro địa chính trị ở châu Âu leo thang, làm lộ rõ sự suy giảm hỗ trợ từ các đồng minh chủ chốt, đặc biệt là Mỹ.

Tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc tăng từ 4.4% Y/Y trong tháng 8 lên 8.3% Y/Y trong tháng 9 tính theo USD. Tính từ đầu năm 2025, con số này cao hơn 6.1% so với cùng kỳ năm ngoái (5.8%). Xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ tăng tốc lên mức nhanh nhất kể từ tháng 3/2023 (+14.8% Y/Y), trong khi xuất khẩu sang Mỹ tiếp tục giảm tháng thứ sáu liên tiếp, giảm -27% Y/Y. Nhập khẩu tăng từ 1.3% Y/Y lên 7.4% Y/Y, khiến thặng dư thương mại thu hẹp từ 102.33 tỷ USD trong tháng 8 xuống còn 90.45 tỷ USD trong tháng 9.