Swissquote Bank: Khi AI phát triển, liệu con người và nền kinh tế có theo kịp?

Ngay cả thông tin SoftBank bán toàn bộ cổ phần Nvidia cũng không khiến tâm lý thị trường giảm sút hôm qua, khi nhà đầu tư lạc quan rằng tình trạng đóng cửa chính phủ Mỹ cuối cùng sẽ kết thúc. Sau 41 ngày, chính phủ Mỹ sẽ mở cửa trở lại và việc thiếu hụt dữ liệu kinh tế tạm thời sẽ chấm dứt.

Tuy nhiên, tâm lý lạc quan này khó duy trì lâu vì các vấn đề cơ bản vẫn còn. Nợ công Mỹ tiếp tục tăng, trong khi tính hợp pháp của các mức thuế quan đang bị đặt câu hỏi. Nếu các mức thuế này bị hủy bỏ, theo ông Trump, chính phủ Mỹ có thể mất khoảng 2 nghìn tỷ USD doanh thu, khiến nợ quốc gia vượt 40 nghìn tỷ USD sớm hơn dự kiến. Ngoài ra, rủi ro chính trị và sự khó đoán của chính quyền Trump có thể sớm phản ánh trong dữ liệu kinh tế thông qua số liệu việc làm yếu hơn và khả năng lạm phát cao hơn.

Báo cáo ADP hôm qua cho thấy nền kinh tế Mỹ tạo thêm 42 nghìn việc làm tư nhân trong tháng 10, thấp hơn dự kiến. Số lượng vị trí tuyển dụng đã giảm trong nửa cuối năm, khi các doanh nghiệp cắt giảm trung bình hơn 11 nghìn việc làm mỗi tuần trong tháng trước. Dữ liệu từ Challenger cũng ghi nhận mức sa thải cao nhất kể từ đầu những năm 2000, chủ yếu do tác động từ AI và tự động hóa.

Với nhà đầu tư, dữ liệu yếu không hẳn là tin xấu. Một thị trường lao động hạ nhiệt giúp Fed có thêm lý do để cắt giảm lãi suất thêm 25 bps vào tháng 12, qua đó giảm chi phí vay và hỗ trợ định giá cổ phiếu, đặc biệt là trong lĩnh vực AI.

Hôm qua, 345 cổ phiếu trong S&P 500 tăng giá, giúp chỉ số này tăng 0.21%. Cổ phiếu công nghệ suy yếu, trong khi chỉ số S&P 500 tính theo trọng số bằng nhau thu hẹp khoảng cách với chỉ số vốn hóa lớn. Thị trường châu Âu, ít phụ thuộc vào công nghệ, cũng đi lên. Stoxx 600 và FTSE 100 đạt mức cao kỷ lục, dẫn đầu bởi nhóm hàng xa xỉ nhờ doanh số phục hồi tại Trung Quốc. Chỉ số SMI của Thụy Sĩ tăng gần 2% sau khi có tin mức thuế đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ có thể giảm từ 39% xuống 15%, tương đương các đối tác châu Âu.

Nasdaq 100 giảm 0.31% sau khi SoftBank bán hết cổ phần Nvidia để tập trung đầu tư vào các công ty ứng dụng AI như OpenAI và ABB Robotics. Đây là tín hiệu tích cực vì dòng tiền đang dịch chuyển từ “các gã khổng lồ giao dịch qua lại” sang những doanh nghiệp có mô hình ứng dụng thực tế, giúp hệ sinh thái AI phát triển bền vững hơn. Dù Nvidia giảm 3%, xu hướng mở rộng ra ngoài Mỹ vẫn rõ ràng. Ví dụ, Meta hợp tác với nhà cung cấp đám mây Hà Lan Nebius, doanh nghiệp có doanh số tăng hơn 300% trong quý vừa qua.

Trong mảng hạ tầng AI, doanh thu trung tâm dữ liệu của AMD đã tăng từ 2 tỷ USD năm 2020 lên 16 tỷ USD năm 2025 và dự kiến còn tăng thêm khi các công ty tiếp tục đầu tư mạnh.

Tuy nhiên, việc chọn mua cổ phiếu tiềm năng trong giai đoạn điều chỉnh đòi hỏi sự kiên nhẫn. Ví dụ, Alibaba đã tận dụng AI trong Ngày Độc Thân (Double 11) để cá nhân hóa gợi ý mua hàng, tự động hóa mô tả sản phẩm và tối ưu hóa giá theo thời gian thực. Nhờ đó, Xiaomi ghi nhận doanh số hơn 4 tỷ USD.

Theo South China Morning Post, AI giúp cải thiện “độ liên quan của tìm kiếm” lên khoảng 20%, tăng hiệu quả chi phí quảng cáo (ROAS) khoảng 12% và nâng tỷ lệ nhấp chuột (CTR) thêm 10%. Điều này cho thấy mức độ tương tác người dùng cao hơn so với năm ngoái, khi AI tạo sinh chưa được ứng dụng rộng rãi.

Tuy vậy, tâm lý tiêu dùng nói chung vẫn yếu, và doanh số năm nay không vượt nhiều so với 2024. Điều đó đặt ra câu hỏi: liệu các công ty AI có thể tiếp tục tăng trưởng nếu người tiêu dùng không tăng chi tiêu? Và liệu người tiêu dùng có thể phát triển nếu AI tiếp tục thay thế việc làm?

Đó là câu hỏi đáng để suy ngẫm hôm nay.