Thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa thể xoa dịu tâm lý người tiêu dùng

Thông báo hôm Thứ Hai xác nhận mức thuế quan Mỹ lên tới 145% áp đặt trên đa số hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ giảm về 30% từ ngày 14 tháng 5. Mức thuế quan mới tuy vẫn tạo thách thức nhưng đã được cải thiện đáng kể so với mức đề xuất ban đầu, từ đó giúp các sản phẩm như đồ chơi và đồ trang trí Giáng sinh không bị đẩy vào tình trạng bất khả thi về mặt kinh doanh.

Tuy nhiên, nhà bán lẻ, nhà cung cấp và người tiêu dùng vẫn phải gánh chịu một phần hậu quả. Đối với người tiêu dùng Mỹ, điều này có nghĩa là áp lực lạm phát sẽ tác động đến các mặt hàng không phải thực phẩm chủ yếu từ Trung Quốc. Trong lĩnh vực thời trang chẳng hạn, với mức thuế 145%, giá bán lẻ đồ dệt kim và áo khoác tầm trung thường được sản xuất tại Trung Quốc có thể phải tăng 20-30%. Với mức thuế mới, mức tăng giá sẽ được kiểm soát hơn.

Thỏa thuận này sẽ khuyến khích các nhà bán lẻ khôi phục những đơn hàng bị tạm ngưng hoặc tiến hành vận chuyển hàng hóa đã được tạm giữ tại Trung Quốc trong thời gian chờ đợi thỏa thuận được thông qua. Ngay cả trước thông báo Thứ Hai, đã có những dấu hiệu cho thấy hoạt động thương mại bắt đầu phục hồi, điều này báo hiệu tình trạng thiếu hàng trong mùa lễ năm nay sẽ được cải thiện.

Thương mại Trung Quốc đã bắt đầu phục hồi

Sự gián đoạn này cần thời gian để được khắc phục hoàn toàn. Lấy ví dụ về đồ chơi, nhiều mặt hàng lẽ ra đã hoàn thành sản xuất từ trước. Dù quá trình sản xuất được khôi phục ngay lập tức, một số món quà có thể vẫn không kịp đến tay trẻ em vào dịp Giáng sinh. Rủi ro đáng quan tâm hơn là làn sóng hàng hóa có thể tràn vào các cửa hàng bách hóa tầm trung vào thời điểm không phù hợp, như áo khoác mùa xuân dày và đồ len khi thời tiết đã chuyển nóng báo hiệu mùa hè sắp tới.

Tình huống này đã từng diễn ra vào năm 2022, khi sự rối loạn chuỗi cung ứng trước mùa lễ 2021 khiến trang mục mặc nhà và thiết bị gia dụng nhỏ chỉ đến tay người tiêu dùng sau 6 tháng trì hoãn, lúc này nhu cầu đã chuyển hướng khác. Điều này tạo ra khối lượng hàng tồn kho đồ sộ, buộc các cửa hàng phải giảm giá sâu. Nếu tình huống tương tự tái diễn, việc này sẽ thử thách khả năng duy trì giá bán của các nhà bán lẻ.

Việc người tiêu dùng mua sắm tích cực trong những tháng gần đây để tránh giá tăng cũng tạo thêm thách thức. Ô tô là lựa chọn ưu tiên của những người muốn né tránh đợt tăng giá. Bên cạnh đó, người Mỹ cũng mua sắm đồ nội thất, điện tử, quần áo và giày dép. Những khoản mua sắm lớn như ô tô hoặc ghế sofa khó có thể lặp lại và có thể làm giảm nguồn tiền dành cho các loại chi tiêu khác.

Đối với quần áo, người tiêu dùng thường chi tiêu theo ngân sách cố định. Khi đã mua giày thể thao hoặc áo khoác thiết kế độc đáo, họ thường không mua thêm lần nữa.

Một số người tiêu dùng Mỹ có thể thận trọng trong chi tiêu vì lo ngại về suy thoái. Trên tất cả các phân khúc thu nhập, rõ ràng nhiều người đang thắt chặt chi tiêu. Những người gặp khó khăn nhất đang hành động như thể khủng hoảng đã đến, chẳng hạn như tái sử dụng dầu ăn nhiều lần.

Ngay cả những người giàu có hơn cũng đang cảm nhận áp lực. McDonald's cho biết áp lực từ lạm phát và lãi suất vốn ảnh hưởng chủ yếu đến người Mỹ thu nhập thấp trong những năm qua nay đang "lan rộng" sang khách hàng thu nhập trung bình. Tuần trước, Sweetgreen đã điều chỉnh giảm dự báo hàng năm, cho thấy những món salad 16 USD đã mất sức hấp dẫn. Giám đốc Tài chính Mitch Reback cho biết doanh số cùng cửa hàng vẫn tích cực vào tháng 3 nhưng chuyển thành tiêu cực vào tháng 4, trùng với thời điểm công bố thuế quan. Ông chia sẻ với Bloomberg News rằng tháng 4 thường là tháng mà hiệu suất chuỗi cửa hàng cải thiện theo mùa nóng, nhưng "đây là lần đầu tiên chúng tôi không chứng kiến xu hướng này."

Nhu cầu hàng xa xỉ của Mỹ cũng suy giảm, theo dữ liệu thẻ tín dụng hàng tháng của Citigroup, chỉ số này chuyển âm trong tháng 2, 3 và 4 sau khi phục hồi vào tháng 12 và tháng 1. Mặc dù chỉ số S&P 500 đã phục hồi từ mức thấp, người tiêu dùng chỉ chi tiền mua túi xách Gucci hoặc đồng hồ Rolex khi cảm thấy dư dả và lạc quan về cuộc sống. Sau giai đoạn biến động, việc khôi phục tinh thần tích cực sẽ cần thời gian.

Thỏa thuận với Trung Quốc chỉ mang tính chất tạm thời, và cần lưu ý rằng thuế quan đối với các quốc gia sản xuất quan trọng khác như Việt Nam chỉ được tạm dừng chứ không hoàn toàn loại bỏ. Mặc dù leo thang chiến tranh thương mại có thể đã được ngăn chặn, những cú sốc thuế quan đối với người tiêu dùng vẫn chưa thể tránh khỏi.