Thuế quan sẽ tồi tệ, nhưng sẽ không gây ra suy thoái

Thuế quan sẽ tồi tệ, nhưng sẽ không gây ra suy thoái

Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

16:24 08/05/2025

Thị trường đang kỳ vọng vào sự yên ổn thuế quan để ổn định, nhưng thực tế là thuế quan dù không gây suy thoái ngay lập tức, vẫn âm thầm làm suy yếu nền kinh tế Mỹ. Với ảnh hưởng kéo dài đến cạnh tranh và đổi mới, thuế quan là một chính sách tồi, và sự im lặng của giới kinh tế sẽ chỉ làm trầm trọng thêm hậu quả về lâu dài.

Thị trường đang khao khát tin tốt về thuế quan — hoặc không có tin tức nào cả. Chỉ cần tạm dừng thuế đối ứng và những lời hứa hẹn mơ hồ về các thỏa thuận thương mại trong tương lai là đủ để thị trường trái phiếu ổn định và chứng khoán phục hồi. Và bất chấp sự bất ổn tiếp diễn và khả năng gián đoạn nhiều hơn, có vẻ như thị trường không định giá cho một cuộc suy thoái.

Các nhà giao dịch đang bị ảo tưởng ư? Phi lý ư? Hay họ biết điều gì đó mà quá nhiều nhà dự báo không biết — cụ thể là thuế quan sẽ không mang lại một thảm họa kinh tế.

Đừng hiểu lầm, thuế quan là một ý tưởng tồi, ngay cả khi giảm xuống 10% (vốn vẫn cao hơn nhiều so với các quốc gia khác). Nhưng trong khi một chế độ thuế quan cao sẽ tồi tệ cho tăng trưởng, nền kinh tế Mỹ có lẽ có thể chịu đựng được. Nền kinh tế có nền tảng vững chắc, khả năng có một cú sốc năng suất tích cực trong tương lai và phần phụ thuộc vào thương mại tương đối nhỏ. Một nguồn đáng tin cậy như Yale Budget Lab ước tính rằng thuế quan sẽ làm giảm GDP từ nửa đến một điểm phần trăm — điều này, một lần nữa, không phải là tuyệt vời, nhưng cũng không phải là suy thoái.

Điều đầu tiên cần hiểu là thuế quan chính là một hình thức thuế. Mà một khi đánh thuế lên điều gì đó, thì mức độ sử dụng hay giao dịch với thứ đó sẽ giảm. Nghĩa là, nếu Mỹ áp thuế lên hàng nhập khẩu, quốc gia này sẽ giao dịch ít hơn với phần còn lại của thế giới — và điều đó gây tổn hại cho tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, không phải loại thuế nào cũng dẫn đến suy thoái. Nhiều loại thuế làm suy yếu đà tăng trưởng mà không khiến nền kinh tế rơi vào khủng hoảng. Ví dụ, thuế tài sản có thể khiến người dân tiết kiệm và đầu tư ít đi. Các chính trị gia thường đưa ra những đề xuất thiếu hợp lý về chính sách thuế, và các nhà kinh tế, như chúng tôi — vẫn thường xuyên (và kiên nhẫn!) chỉ ra rằng những đề xuất đó gây bất lợi ra sao cho tăng trưởng dài hạn.

Chúng tôi có xu hướng ủng hộ — hoặc ít nhất không phản đối — những loại thuế ít làm ảnh hưởng xấu tới kinh tế. Thuế tiêu dùng là một ví dụ, vì chúng thường có tác động trung lập đến quyết định đầu tư hay sản xuất. Về lý thuyết, thuế quan cũng là một dạng thuế tiêu dùng, bởi người tiêu dùng là bên chịu chi phí nhiều nhất. Nhưng khác với thuế tiêu dùng thông thường, thuế quan tạo ra tác động lớn hơn vì khuyến khích sử dụng hàng nội địa thay vì nhập khẩu, làm mất đi tính cạnh tranh và hiệu quả của thị trường.

Nếu Mỹ áp thuế 10% với phần lớn các đối tác thương mại, và mức cao hơn với Trung Quốc — tức thấp hơn so với kịch bản mà Budget Lab từng mô phỏng — thì tác động tiêu cực lên tăng trưởng sẽ nhỏ hơn. Dù vậy, nền kinh tế vẫn phải gánh những chi phí đáng kể: Giá hàng hóa tăng, lãi suất cao hơn, thất nghiệp nhích lên, lựa chọn cho người tiêu dùng bị thu hẹp, chuỗi cung ứng chậm và thiếu tin cậy hơn.

Suy thoái thường xảy ra khi nền kinh tế đối mặt với cú sốc lớn và đột ngột — như sụp đổ tài chính hay cú sốc thương mại nghiêm trọng. Thuế quan có thể không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra suy thoái, nhưng lại khiến nền kinh tế yếu hơn, dễ tổn thương hơn trước bất kỳ cú sốc nào trong tương lai.

Tác động lớn nhất của thuế quan sẽ thể hiện rõ về lâu dài: chúng khiến ngành sản xuất Mỹ mất đi tính cạnh tranh, do doanh nghiệp được bảo hộ khỏi cạnh tranh quốc tế, từ đó giảm động lực đổi mới và cải tiến.

Tóm lại, thuế quan về bản chất là một chính sách tồi. Nếu được duy trì trong những năm tới, chúng sẽ gây ra nhiều tổn hại cho nền kinh tế Mỹ — dù có thể không gây ra suy thoái ngay trong năm sau. Nhưng điều đáng lo hơn là: Nếu các nhà kinh tế không lên tiếng rõ ràng về điều này, chúng ta đang mạo hiểm uy tín của chính nghề nghiệp, trong lúc uy tín đó cần được bảo vệ hơn bao giờ hết.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thuế quan sẽ tồi tệ, nhưng sẽ không gây ra suy thoái
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thuế quan sẽ tồi tệ, nhưng sẽ không gây ra suy thoái

Thị trường đang kỳ vọng vào sự yên ổn thuế quan để ổn định, nhưng thực tế là thuế quan dù không gây suy thoái ngay lập tức, vẫn âm thầm làm suy yếu nền kinh tế Mỹ. Với ảnh hưởng kéo dài đến cạnh tranh và đổi mới, thuế quan là một chính sách tồi, và sự im lặng của giới kinh tế sẽ chỉ làm trầm trọng thêm hậu quả về lâu dài.
Putin và Tập củng cố liên minh Nga - Trung, thách thức trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Putin và Tập củng cố liên minh Nga - Trung, thách thức trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu

Putin và Tập Cận Bình gặp nhau tại Moscow, tái khẳng định quan hệ đối tác chiến lược và cùng thách thức trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu. Hai bên thảo luận về hợp tác kinh tế, năng lượng và các vấn đề toàn cầu như chiến tranh, BRICS và G20. Thương mại Nga - Trung đạt kỷ lục 245 tỷ USD trong năm 2024 giữa bối cảnh phương Tây trừng phạt Moscow.
Bắc Kinh yêu cầu Washington hủy thuế trước thềm đàm phán
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Bắc Kinh yêu cầu Washington hủy thuế trước thềm đàm phán

Trung Quốc tái khẳng định Mỹ cần dỡ bỏ thuế quan đơn phương để mở đường cho các cuộc đàm phán thương mại sắp tới. Trong khi đó, Tổng thống Trump tuyên bố chưa sẵn sàng giảm thuế, cho thấy lập trường cứng rắn từ cả hai phía. Cuộc gặp tại Thụy Sĩ vào cuối tuần có thể hé lộ khả năng tháo gỡ căng thẳng.
Suy thoái toàn cầu: Đâu là tín hiệu thật giữa cơn hỗn loạn mà Trump mang lại?
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Suy thoái toàn cầu: Đâu là tín hiệu thật giữa cơn hỗn loạn mà Trump mang lại?

Trong bối cảnh thị trường toàn cầu nín thở trước những bất ổn chính sách, nỗi lo về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu đã quay trở lại và nhanh chóng chiếm vị trí hàng đầu trong danh sách lo ngại của giới đầu tư. Tuy nhiên, dữ liệu kinh tế và các chỉ báo tài chính then chốt lại đang phát đi những tín hiệu không hoàn toàn nhất quán, khiến việc định hình viễn cảnh kinh tế trở nên phức tạp hơn.
Đổi mới công nghệ quốc phòng có thể giúp châu Âu tiết kiệm hàng tỷ Euro trong cuộc chạy đua vũ trang mới
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Đổi mới công nghệ quốc phòng có thể giúp châu Âu tiết kiệm hàng tỷ Euro trong cuộc chạy đua vũ trang mới

Châu Âu hiện đang đối diện với một bài toán chi tiêu quân sự đầy thách thức. Trước viễn cảnh Hoa Kỳ có thể rút quân khỏi khu vực và mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Nga, các cường quốc lớn như Đức và Vương quốc Anh đang lên kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng vượt mức 3% GDP.
Tiktok hay quốc phòng: Châu Âu đứng trước bài toán phân bổ nguồn năng lượng
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Tiktok hay quốc phòng: Châu Âu đứng trước bài toán phân bổ nguồn năng lượng

Từng được xem là nguồn lực dồi dào và ít liên quan đến chính trị, điện năng tại châu Âu giờ đây lại trở thành tâm điểm của một loạt xung đột phức tạp – từ tranh giành giữa các tập đoàn công nghệ và công ty quốc phòng, đến mâu thuẫn giữa mục tiêu giảm phát thải và quyền lợi của cộng đồng bản địa.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ