Trở lại vạch xuất phát: Mỹ - Trung đạt thỏa thuận thương mại mới nhưng còn nhiều ẩn số

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư cho biết ông rất hài lòng với một thỏa thuận thương mại mới với Trung Quốc, cho rằng điều này đã khôi phục lệnh đình chiến tạm thời trong cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Thỏa thuận được đưa ra sau hai ngày đàm phán căng thẳng tại London, vốn nhằm cụ thể hóa một thỏa thuận khung đã đạt được trước đó tại Geneva.

Theo Trump, thỏa thuận bao gồm việc Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nam châm – những vật liệu quan trọng đối với ngành công nghệ và quốc phòng. Đồng thời, sinh viên Trung Quốc vẫn được tiếp cận các trường đại học Mỹ, điều ông cho rằng "luôn tốt." Đổi lại, Mỹ giữ nguyên mức thuế quan tổng cộng 55% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc, trong khi Trung Quốc áp dụng mức 10% với hàng Mỹ.

Trên mạng xã hội Truth Social, Trump nhấn mạnh rằng thỏa thuận "đã hoàn tất," nhưng vẫn chờ phê duyệt chính thức từ ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tuy nhiên, các quan chức Nhà Trắng thừa nhận rằng nhiều chi tiết cụ thể, bao gồm cách thức triển khai, vẫn chưa rõ ràng.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết mức thuế 55% là cố định và khẳng định thỏa thuận ở London đã "đắp thịt" cho khung Geneva, nhằm giảm căng thẳng liên quan đến các biện pháp thuế trả đũa. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không nới lỏng các hạn chế xuất khẩu chip AI cao cấp như một phần của thỏa thuận này.

Phía Trung Quốc chưa đưa ra bình luận chính thức. Tuy nhiên, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Li Chenggang xác nhận hai bên đã đạt được thỏa thuận về mặt nguyên tắc và sẽ trình lên lãnh đạo cấp cao để phê duyệt.

Dù được kỳ vọng sẽ ngăn chặn sự đổ vỡ hoàn toàn của thỏa thuận Geneva, thỏa thuận lần này ít khả năng giải quyết các vấn đề sâu sắc như chính sách công nghiệp của Trung Quốc hay thuế quan đơn phương của Mỹ. Chuyên gia Josh Lipsky từ Hội đồng Đại Tây Dương nhận định: “Họ đã trở lại vạch xuất phát, nhưng điều đó vẫn tốt hơn là không có gì.”

Tuy thị trường chưa có phản ứng mạnh, giới phân tích cho rằng lý do chính là sự thiếu minh bạch. Oliver Pursche, chuyên gia tại Wealthspire Advisors, nhận định: “Thỏa thuận đã xong, theo lời Trump, nhưng thị trường chưa thấy chi tiết. Và như thường lệ, ma quỷ nằm ở chi tiết.”

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều bất ổn do chính sách thuế quan và căng thẳng địa chính trị, nhiều tổ chức đã hạ dự báo tăng trưởng cho năm 2025. Tuy nhiên, nếu thỏa thuận được triển khai suôn sẻ, giới quan sát cho rằng đây có thể là bước đầu tiên trong quá trình tái cân bằng quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc.