Trump chuẩn bị gặp Putin giữa lúc Mỹ siết trừng phạt toàn cầu với Nga

Tổng thống Donald Trump có thể sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin ngay trong tuần tới, theo một quan chức Nhà Trắng tiết lộ hôm thứ Tư. Cuộc gặp dự kiến diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt thứ cấp mới – có thể bao gồm cả Trung Quốc – nhằm gây sức ép buộc Moscow chấm dứt chiến tranh tại Ukraine.

Nếu diễn ra, đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo đương nhiệm của Mỹ và Nga kể từ khi Tổng thống Joe Biden gặp Putin tại Geneva vào tháng 6/2021, khoảng tám tháng trước khi Nga phát động cuộc xâm lược lớn nhất vào một quốc gia châu Âu kể từ Thế chiến II. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Putin đã không gặp nhau từ tháng 12/2019 và thường xuyên thể hiện sự thù địch công khai với nhau.

Theo tờ New York Times, Trump đã nói với các nhà lãnh đạo châu Âu trong một cuộc gọi hôm thứ Tư rằng ông dự định gặp Putin, sau đó tổ chức một cuộc gặp ba bên có sự tham gia của cả Zelenskiy. "Khả năng rất cao là cuộc gặp sẽ diễn ra sớm," Trump nói với báo giới.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Nga đã bày tỏ mong muốn tổ chức cuộc gặp, và Tổng thống Trump sẵn sàng gặp cả Putin lẫn Zelenskiy.

Thông tin trên được đưa ra sau cuộc gặp hôm thứ Tư giữa Putin và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff – người được Trump mô tả đã đạt được "tiến triển lớn" trong một bài đăng trên Truth Social. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng chưa thể coi đó là một "bước đột phá." Một trợ lý Điện Kremlin cho biết các cuộc đàm phán là "hữu ích và mang tính xây dựng."

Diễn biến ngoại giao này diễn ra trước thời hạn hai ngày mà Trump đặt ra cho Nga đồng ý tiến tới hòa bình tại Ukraine, nếu không sẽ phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt mới. Trump đã tỏ ra ngày càng mất kiên nhẫn với Putin vì thiếu tiến triển và đe dọa áp đặt thuế quan nặng nề lên các nước vẫn giao thương với Nga, đặc biệt là mua dầu.

Trump cũng tuyên bố hôm thứ Tư rằng ông có thể sẽ áp thuế quan tương tự như mức 25% trước đó đã áp dụng với Ấn Độ, nay là dành cho Trung Quốc – nếu Bắc Kinh tiếp tục nhập khẩu dầu Nga. "Chúng tôi đã làm điều đó với Ấn Độ. Chúng tôi có thể sẽ làm với vài quốc gia khác – một trong số đó có thể là Trung Quốc," ông nói.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết dù cuộc gặp giữa Witkoff và Putin diễn ra tích cực và Nga tỏ thiện chí hợp tác, các biện pháp trừng phạt thứ cấp mà Trump từng đe dọa với các quốc gia vẫn làm ăn với Nga dự kiến vẫn sẽ được công bố vào thứ Sáu.

Trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin Yuri Ushakov xác nhận hai bên đã trao đổi các "tín hiệu" về tình hình Ukraine, đồng thời thảo luận về khả năng mở rộng hợp tác chiến lược giữa Moscow và Washington, nhưng từ chối tiết lộ chi tiết trước khi Witkoff báo cáo lại cho Trump.

Trong khi đó, Tổng thống Zelenskiy tuyên bố áp lực đang có tác dụng đối với Moscow và Nga hiện đang "có xu hướng" đồng ý với một lệnh ngừng bắn. "Áp lực có tác dụng, nhưng điều quan trọng là họ không được phép đánh lừa chúng tôi hay phía Mỹ về các chi tiết," ông nói trong bài phát biểu đêm.

Trump cũng cho biết đã cập nhật thông tin cho các đồng minh châu Âu sau cuộc gặp của Witkoff. Một phát ngôn viên của chính phủ Đức xác nhận Trump đã thông báo cho Thủ tướng Đức và một số lãnh đạo châu Âu khác về tiến trình đàm phán.

Áp lực gia tăng với Ấn Độ – và có thể là cả Trung Quốc

Trump đã tiến thêm một bước với các biện pháp trừng phạt hôm thứ Tư khi áp thuế bổ sung với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ, viện dẫn lý do nước này tiếp tục mua dầu từ Nga. Mức thuế mới có thể lên tới 50% với một số mặt hàng – thuộc hàng cao nhất trong số các đối tác thương mại của Mỹ. Bộ Ngoại giao Ấn Độ gọi động thái này là "cực kỳ đáng tiếc."

Phía Nga lên án các đe dọa trừng phạt đối với các nước giao thương với họ là vi phạm luật pháp quốc tế. Nếu Trump thực hiện lời đe dọa đánh thuế Trung Quốc, căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục leo thang.

Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã cảnh báo Trung Quốc rằng nếu tiếp tục mua dầu bị trừng phạt của Nga, họ có thể sẽ phải đối mặt với mức thuế cao, theo luật đã được Quốc hội thông qua. Hai nước hiện đang trong các cuộc thảo luận nhằm gia hạn thời gian đình chiến thuế quan 90 ngày – vốn sẽ hết hạn vào ngày 12/8, thời điểm mà các mức thuế song phương có thể tăng trở lại lên ba chữ số.

Đề xuất ngừng không kích

Theo Bloomberg và hãng tin The Bell, Kremlin đang cân nhắc đề xuất lệnh tạm dừng các cuộc không kích giữa Nga và Ukraine – một ý tưởng từng được Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko nêu ra trong cuộc gặp gần đây với Putin.

Nếu được đồng thuận, đây sẽ chưa phải là một lệnh ngừng bắn toàn diện như Mỹ và Ukraine kỳ vọng trong nhiều tháng qua, nhưng có thể mang lại một số giảm nhẹ tạm thời về xung đột cho cả hai phía.

Kể từ khi nối lại đàm phán trực tiếp từ tháng 5, Nga đã tiến hành nhiều đợt không kích dữ dội nhất kể từ đầu chiến tranh, khiến ít nhất 72 người thiệt mạng chỉ riêng tại thủ đô Kyiv. Trump đã gọi các cuộc tấn công này là "đáng ghê tởm."

Ukraine vẫn tiếp tục tấn công các nhà máy lọc dầu và kho chứa của Nga – mục tiêu mà họ đã nhiều lần nhắm đến trước đó.

Tuy nhiên, ba nguồn tin thân cận với Kremlin nói với Reuters rằng Tổng thống Putin khó có thể lùi bước trước tối hậu thư trừng phạt từ Trump, bởi ông vẫn coi mục tiêu quân sự quan trọng hơn quan hệ với Mỹ. Các nguồn tin cũng cho rằng Putin hoài nghi về hiệu quả thực sự của các lệnh trừng phạt mới, sau hàng loạt đòn trừng phạt kinh tế mà Nga đã hứng chịu kể từ khi chiến sự nổ ra.