Ukraine không kích bằng drone: Châm ngòi canh bạc địa chính trị toàn cầu

Đây không chỉ là một chiến dịch quân sự táo bạo—cuộc tấn công nhắm vào các căn cứ chiến lược, bao gồm cả những cơ sở liên quan đến biện pháp răn đe hạt nhân của Nga, lại diễn ra ngay trước vòng đàm phán hòa bình thứ hai tại Istanbul. Rõ ràng, hành động này mang hàm ý chính trị sâu sắc: buộc Moscow phải lên tiếng.

Và có vẻ như phản ứng đó đang đến rất gần.

Dù phản ứng sắp tới của Nga là kết quả từ một thỏa thuận ngầm, giống như lời cảnh báo úp mở của Tổng thống Trump rằng “những điều THỰC SỰ TỒI TỆ” có thể xảy ra—hay xuất phát từ áp lực nội bộ của giới tình báo Mỹ dưới thời chính quyền Biden, thì một điều không thay đổi: Nga vừa bị khiêu khích một cách nghiêm trọng ở cấp độ chiến lược.

Đây không còn là chuyện ăn miếng trả miếng trên chiến trường nữa. Khi một quốc gia có năng lực hạt nhân thấy thế trận răn đe của mình bị thách thức, động thái leo thang để trừng phạt trở thành một yêu cầu chính trị. Trong bối cảnh đó, thị trường tài chính toàn cầu cần chuẩn bị cho khả năng Moscow trả đũa trong vòng 48 giờ tới. Những kịch bản được giới phân tích nhắc đến nhiều nhất bao gồm các cuộc không kích quy mô lớn hoặc tấn công mạng vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của Ukraine.

Tình hình càng trở nên phức tạp khi phản ứng từ phía Mỹ lại không đồng nhất. Mặc dù chiến dịch tấn công của Ukraine là hành động chủ động, Trump lại tuyên bố đây là “một cuộc tấn công không bị khiêu khích”—một phát ngôn có thể dẫn đến những hành động thái quá nếu bị hiểu sai. Cùng thời điểm, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham kêu gọi áp mức thuế lên tới 500% đối với xuất khẩu năng lượng Nga, trong khi các tin đồn về một gói viện trợ quân sự mới từ Washington tiếp tục lan rộng. Những động thái này làm mờ ranh giới giữa chiến tranh ủy nhiệm và đối đầu trực tiếp.

Tình hình càng trở nên phức tạp khi đội ngũ cố vấn của Trump bị chia rẽ, cùng với thông tin tình báo bị trì trệ, nên mặc dù chiến dịch tấn công của Ukraine là hành động chủ động, Trump lại tuyên bố đây là “một cuộc tấn công không bị khiêu khích”—một phát ngôn có thể dẫn đến những hành động thái quá nếu bị hiểu sai. Đúng lúc đó, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham kêu gọi áp mức thuế lên tới 500% đối với xuất khẩu năng lượng Nga, trong khi các tin đồn về một gói viện trợ quân sự mới từ Washington tiếp tục lan rộng. Những động thái này làm mờ ranh giới giữa chiến tranh ủy nhiệm và đối đầu trực tiếp.

Từ góc nhìn thị trường, điều này tạo ra ba lớp rủi ro chồng chất:

1. Rủi ro trả đũa của Nga: Nếu Moscow phát động một cuộc tấn công quy mô lớn, đặc biệt gần lãnh thổ NATO, nhà đầu tư có thể đổ xô tìm đến các tài sản trú ẩn như trái phiếu Kho bạc Mỹ, vàng và đồng yên. Dầu thô cũng có thể được hỗ trợ mạnh do yếu tố địa chính trị..

2. Điều chỉnh phản ứng của Mỹ: Nếu Nếu Trump hoặc các nhà lập pháp Mỹ thúc đẩy thêm các biện pháp trừng phạt hoặc hành động quân sự, tài sản Nga vốn đã bị cô lập sẽ càng nhà đầu tư toàn cầu "tránh như tránh tà". Trong khi đó, cổ phiếu ngành năng lượng và quốc phòng ở Mỹ và châu Âu có thể được hưởng lợi, còn đồng tiền các thị trường mới nổi có quan hệ thương mại chặt chẽ với Nga sẽ chịu áp lực giảm giá.

3. Yếu tố bất định từ đàm phán Istanbul: Nếu vòng đàm phán sắp tới diễn ra đúng lịch và đạt được tiến triển—chẳng hạn như một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời hoặc đóng băng đường ranh giới kiểm soát—căng thẳng có thể được hạ nhiệt, và dòng tiền có thể rời khỏi tài sản trú ẩn. Ngược lại, nếu đàm phán thất bại, mức độ biến động trên thị trường sẽ gia tăng mạnh.

Hiện tại, thị trường đang cân nhắc ba kịch bản chiến lược:

• Ukraine nhượng bộ dưới áp lực mở đường cho nới lỏng trừng phạt, Một bước đi mang tính hòa giải có thể hỗ trợ ổn định tạm thời cho thị trường, dù đi kèm với sự mơ hồ về mặt chính trị và đạo lý.

• Nga khuất phục trước sự leo thang của Mỹ, Đây là kịch bản ít khả năng xảy ra, nhưng nếu thành hiện thực, nó sẽ là cú hích mạnh mẽ cho tài sản tại châu Âu và các thị trường mới nổi—theo cả chiều tích cực lẫn tiêu cực, tùy vào mức độ và hình thức nhượng bộ.

• Tình trạng bế tắc kéo dài: Đây là kịch bản cơ sở và cũng là rủi ro lớn nhất: hai bên tiếp tục leo thang bằng cả lời nói và hành động, trong khi nỗ lực ngoại giao không đạt kết quả. Môi trường này sẽ duy trì biến động cao và có thể mở đường cho sự can dự sâu hơn từ phương Tây.

Và đây là điều then chốt: Nếu bất kỳ lực lượng quân sự nào của phương Tây chính thức can thiệp—dù dưới bất kỳ danh nghĩa nào—thị trường toàn cầu sẽ bước vào một giai đoạn bất ổn mới, nơi các biến số vượt khỏi phạm vi dự báo của các mô hình định lượng truyền thống. Trong môi trường đó, chiến lược phòng hộ không chỉ là lựa chọn—mà là yêu cầu bắt buộc.

Hiện tại, Châu Á mở cửa với thị trường một mắt nhìn về Istanbul, một mắt nhìn vào màn hình radar của Moscow, và một mắt lo lắng dò xét mọi diễn giả của Fed để tìm lý do bỏ qua hoàn toàn địa chính trị. Đây không chỉ là một cơn địa chấn địa chính trị khác; đây có thể là cơn địa chấn sẽ quyết định toàn bộ cục diện.

Trong cuộc chơi máy bay không người lái và ngoại giao tối nay, rủi ro thực sự của thị trường không nằm ở những chỉ số kinh tế thông thường, mà nằm ở sự tính toán sai lầm của các chính trị gia.