MUFG - Asia FX: Bất ổn chính trị kéo đồng tiền Nhật Bản và Indonesia đi xuống

Đồng rupiah rơi vào áp lực mới sau cuộc cải tổ nội các ngày 8 tháng 9, khi Bộ trưởng Tài chính lâu năm Sri Mulyani rời nhiệm sở.

Rủi ro chính trị gia tăng tại Nhật Bản và Indonesia. Ở Nhật Bản, tình hình trở nên căng thẳng sau khi Thủ tướng Ishiba tuyên bố từ chức do Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông mất đa số tại cuộc bầu cử thượng viện, nối tiếp thất bại trước đó khi mất đa số tại hạ viện vào năm ngoái. LDP dự kiến tổ chức bầu chọn lãnh đạo mới, song thủ tướng kế nhiệm có thể chưa được xác định trước tháng 10, để lại khoảng trống trong điều hành tài chính quốc gia.

Trong giai đoạn này, lo ngại về triển vọng tài chính Nhật Bản đã nổi lên rõ rệt, phản ánh qua đà tăng mạnh của lợi suất dài hạn. Lợi suất JGB kỳ hạn 30 năm vọt lên mức kỷ lục trên 3.20%, mở rộng đáng kể chênh lệch so với JGB 5 năm, cho thấy sự dè dặt của nhà đầu tư đối với định hướng chính sách tài chính. Trên thị trường ngoại hối, USD/JPY duy trì trên mốc 145.00 bất chấp chênh lệch lợi suất thực 10 năm Mỹ – Nhật tiếp tục thu hẹp.

Tại Indonesia, đồng rupiah đối diện áp lực sau khi Bộ trưởng Tài chính Sri Mulyani, vốn được giới đầu tư quốc tế đánh giá cao, bị thay thế bởi Purbaya Yudi Sadewa – một nhân vật ít tên tuổi hơn, dù có nhiều kinh nghiệm và hiện là Chủ tịch Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi (LPS). Sự thay đổi lãnh đạo này làm dấy lên quan ngại về định hướng chính sách tài chính trong ngắn hạn, khi lập trường của Purbaya vẫn chưa rõ ràng.

Ngay sau thông báo cải tổ, rupiah giảm khoảng 1.3% so với USD trên thị trường NDF, vượt ngưỡng 16,500/USD, và có nguy cơ giảm thêm trong những ngày tới giữa bối cảnh bất ổn chính sách. Diễn biến này xảy ra chỉ ít ngày sau làn sóng biểu tình phản đối đề xuất tăng trợ cấp hộ gia đình cho các nghị sĩ, khiến tâm lý nhà đầu tư thêm bất an. Giờ đây, Purbaya phải đối mặt với thách thức cân bằng giữa chương trình nghị sự xã hội đầy tham vọng của Tổng thống Prabowo – gồm bữa ăn dinh dưỡng miễn phí và dịch vụ y tế công miễn phí – với mục tiêu duy trì kỷ luật tài chính.

Câu hỏi then chốt là liệu Purbaya có thể giữ thâm hụt ngân sách trong trần pháp lý 3% GDP hay không. Dù ông chưa công bố lộ trình tài chính cụ thể, chúng tôi đánh giá nhiều khả năng ông sẽ theo đuổi cách tiếp cận mang tính kỹ trị nhưng thực dụng, vừa phù hợp với ưu tiên xã hội của Tổng thống Prabowo, vừa duy trì niềm tin của nhà đầu tư. Điều này có thể bao gồm tái phân bổ nguồn lực, cải thiện hiệu quả chi ngân sách nhằm tài trợ cho các chương trình trọng điểm như Makan Bergizi Gratis và chăm sóc y tế miễn phí, mà vẫn giữ thâm hụt trong giới hạn 3% GDP. Hồ sơ lãnh đạo LPS cho thấy Purbaya có tư duy quản trị rủi ro và ổn định hệ thống, yếu tố có thể giúp củng cố kỳ vọng của nhà đầu tư. Áp lực lên đồng rupiah nhiều khả năng sẽ dịu bớt khi ông chứng minh được sự nhất quán và đáng tin cậy trong định hướng chính sách tài chính.