Nhà kinh tế hàng đầu Trung Quốc: Bây giờ là thời điểm để cho phép đồng nhân dân tệ mạnh hơn

Một nhà kinh tế tại một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất Trung Quốc cho biết đã đến lúc các nhà chức trách nên cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá nhiều hơn, một quyết định sẽ mang lại sức mua lớn hơn cho người tiêu dùng và làm dịu căng thẳng thương mại.

“Thời điểm hiện tại có thể thực sự là một cơ hội để cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá,” Miao Yanliang, chiến lược gia trưởng tại China International Capital Corp., cho biết.

Thời điểm này đặc biệt thuận lợi vì đồng USD có thể đang bước vào một giai đoạn suy yếu kéo dài, trong khi sản xuất của Trung Quốc ngày càng trở nên cạnh tranh, theo Miao, người từng là nhà kinh tế trưởng tại cơ quan quản lý ngoại hối của Trung Quốc.

Các nhà kinh tế quốc tế cũng đã kêu gọi nên để đồng nhân dân tệ tăng giá thêm nữa, khi đồng tiền này đang hướng tới hiệu suất hàng năm tốt nhất trong vòng năm năm so với đồng Đô la Mỹ. Việc chấp nhận một tỷ giá mạnh hơn cũng sẽ là một cử chỉ hòa giải với Mỹ và các quốc gia khác, giúp Trung Quốc tránh được nguy cơ phản ứng toàn cầu chống lại làn sóng xuất khẩu giá rẻ của nước này.

Mặc dù Donald Trump từ lâu đã cáo buộc các quốc gia, bao gồm Trung Quốc, duy trì tỷ giá hối đoái thấp để giúp họ tích lũy thặng dư thương mại với Mỹ, nhưng cách tiếp cận của Bắc Kinh trong việc quản lý đồng tiền của mình cho đến nay chưa được chú trọng trong các cuộc đàm phán thương mại giữa hai siêu cường đối thủ.

Kinh nghiệm của các quốc gia trên khắp châu Á, cũng như lịch sử của chính Trung Quốc, cho thấy một đồng tiền mạnh hơn có thể dẫn đến sự tăng trưởng cân bằng hơn giữa nhu cầu nội địa và xuất khẩu, theo Miao.

“Việc đồng nhân dân tệ tăng giá vừa phải sẽ giúp giảm giá hàng hóa nhập khẩu, năng lượng và dịch vụ, từ đó tăng sức mua của người dân Trung Quốc,” ông nói. “Điều này không chỉ kích thích nhập khẩu mà còn thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm nội địa.”

Trung Quốc duy trì một chế độ “thả nổi có quản lý” đối với đồng nhân dân tệ và có nhiều công cụ để ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Các quan chức đã nhiều lần tuyên bố họ nhắm đến việc giữ đồng tiền “cơ bản ổn định,” cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá nhẹ trong năm nay và đôi khi sử dụng mức giá tham chiếu hàng ngày để ngăn chặn các biến động nhanh.

Nhiều nhà kinh tế và nhà đầu tư phương Tây lập luận rằng đồng tiền Trung Quốc đang bị định giá thấp đáng kể. Theo quan điểm của họ, điều đó mang lại lợi thế cạnh tranh thêm cho các nhà xuất khẩu bằng cách tăng sức hấp dẫn của các sản phẩm Trung Quốc giá rẻ, gây ra sự mất cân đối lớn trong thương mại.

Với thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc tăng lên gần 1 nghìn tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2025, đồng nhân dân tệ chỉ tăng giá khoảng 3% so với đồng Đô la Mỹ trong năm nay. Ngược lại, các đồng tiền lớn khác tăng giá so với đồng bạc xanh, một sự khác biệt khiến đồng nhân dân tệ mất giá so với rổ tiền tệ của các đối tác thương mại của Trung Quốc.

Khi tính đến giảm phát nội địa và mức tăng giá cao hơn ở các nơi khác, tỷ giá hối đoái hiệu dụng thực tế — một thước đo sức cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc — đang ở mức yếu nhất kể từ năm 2012.

Theo Miao, một đồng nhân dân tệ mạnh hơn sẽ làm giảm lợi nhuận của các ngành công nghiệp phụ thuộc vào xuất khẩu, giá trị gia tăng thấp, từ đó đẩy vốn và lao động vào các ngành tập trung vào thị trường nội địa. Điều này cũng sẽ giảm thặng dư thương mại và dẫn đến nguy cơ tranh chấp thấp hơn trong thương mại toàn cầu, ông nói.

Miao đã trích dẫn kinh nghiệm của Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan, nơi ngành dịch vụ và tiêu dùng nội địa mở rộng sau khi trải qua các cải cách tiền tệ hoặc sự tăng giá lớn trong những năm 1980 và 1990.

Đối với Trung Quốc, ông chỉ ra rằng đồng nhân dân tệ đã tăng giá khoảng 30% so với đồng Đô la Mỹ trong thập kỷ sau năm 2005, khi đồng tiền này bỏ neo với đồng bạc xanh.

Điều đó đã giúp giảm thặng dư tài khoản vãng lai của Trung Quốc từ gần 10% GDP năm 2007 xuống dưới 1% vào năm 2018. Kết quả là, tỷ trọng tiêu dùng hộ gia đình trong GDP đã phục hồi từ mức thấp 35% năm 2010 lên gần 40% trước đại dịch.

Miao cảnh báo rằng bất kỳ cải cách và điều chỉnh tỷ giá hối đoái nào cũng nên được thực hiện dần dần và thận trọng.

Ở Nhật Bản, sự tăng giá nhanh chóng của đồng yên sau Thỏa thuận Plaza năm 1985 — cùng với các chính sách tiền tệ và tín dụng quá lỏng lẻo — cuối cùng đã dẫn đến bong bóng tài sản và những biến động lớn trên thị trường và nền kinh tế, ông nói.

Dựa trên việc xem xét kinh nghiệm của hơn 60 quốc gia kể từ những năm 1970, đồng Đô la Mỹ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định sự thành công của các cải cách tỷ giá hối đoái, theo Miao.

Các cải cách được thực hiện trong chu kỳ đồng Đô la yếu thường thành công, ông nói. Sự chuyển dịch sang phi đô la hóa và việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ nối lại việc cắt giảm lãi suất có thể khiến đồng tiền Mỹ mất giá trong dài hạn, ông cho biết.

Ngoài ra, các điều chỉnh tỷ giá hối đoái phải đi kèm với các chính sách khác để đạt được sự cân bằng kinh tế, theo Miao, người nhấn mạnh rằng các chính sách tiền tệ và tài khóa cũng như cải cách hệ thống an sinh xã hội và thuế cũng là cần thiết.

Chìa khóa để đối phó với bất kỳ áp lực giảm phát nào từ việc đồng tiền tăng giá hơn nữa là áp dụng nới lỏng tài khóa và tiền tệ cùng một lúc, điều này sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và dẫn đến lãi suất nội địa cao hơn, thu hút dòng vốn đổ vào, Miao nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV vào thứ Tư.

Ông đã trích dẫn ví dụ về các biện pháp kích thích khổng lồ được Mỹ áp dụng sau đại dịch Covid, điều đã làm mạnh đồng Đô la Mỹ bất chấp những lo ngại ban đầu về tác động kéo lùi tiềm năng đối với đồng tiền này.

“Đối với lạm phát thấp của Trung Quốc, giải pháp thực sự nằm ở mở rộng tài khóa, kích thích tài khóa,” Miao nói với Bloomberg TV, đồng thời bổ sung rằng không có “viên đạn thần kỳ hay liều thuốc chữa bách bệnh.”

“Kết hợp với nới lỏng tiền tệ và kích thích tài khóa, bạn sẽ có cả lạm phát cao hơn và một đồng tiền mạnh hơn,” ông nói.