Nhiều tháng đàm phán, sau đó là cuộc chạy đua nước rút vào phút chót: cách Vương quốc Anh cuối cùng đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ

Huyền Trần
Junior Analyst
Thủ tướng Anh Keir Starmer mô tả thỏa thuận thương mại mới với Mỹ là một "ngày lịch sử," nhưng thực tế là một sự thỏa hiệp vào phút chót để giảm thiểu thiệt hại từ cuộc chiến thương mại của Trump. Dù không đạt được thỏa thuận đầy tham vọng, thỏa thuận này giúp giảm tác động của thuế quan và mở ra triển vọng hợp tác sâu hơn giữa Anh và Mỹ.

Đối với Keir Starmer, đó là một “ngày thực sự tuyệt vời, mang tính lịch sử”: Một khoảnh khắc hợp tác giữa Mỹ và Vương quốc Anh gợi nhớ khoảnh khắc 80 năm trước khi người dân Anh treo cờ hoa ăn mừng chiến thắng của quân Đồng minh trước Đức Quốc xã.
Thực tế thì trần tục hơn nhiều: Một thỏa thuận giữa London và Washington, được chốt trong một cuộc điện thoại bất ngờ vào phút chót và được công bố trong hoàn cảnh hỗn loạn, mà mục đích chính là nhằm hạn chế thiệt hại từ cuộc chiến thương mại toàn cầu của Donald Trump.
Thủ tướng đang xem câu lạc bộ bóng đá yêu thích của mình là Arsenal trên truyền hình vào tối thứ Tư thì ông được yêu cầu dừng xem trận đấu lại: Tổng thống Mỹ đang gọi điện.
Các quan chức Anh tin rằng thỏa thuận được mong đợi từ lâu đã được chốt, nhưng Trump lại đòi hỏi hai nhượng bộ vào phút chót về nông nghiệp. “Chúng tôi đồng ý với một trong những yêu cầu của ông ấy và không đồng ý với yêu cầu còn lại,” một quan chức Anh cho biết.
Tờ thông tin chính thức của Nhà Trắng khoe rằng thỏa thuận sẽ “tăng đáng kể khả năng tiếp cận cho thịt bò Mỹ... và hầu hết tất cả các sản phẩm do những người nông dân tuyệt vời của chúng ta sản xuất”.
Cuộc gọi hôm thứ Tư đã khép lại nhiều tuần đàm phán ngày càng căng thẳng, với các quan chức Anh liên tục tới Washington để cùng các nhân viên đại sứ quán Anh đàm phán thỏa thuận.
Bên cạnh Ngài Peter Mandelson — đại sứ Anh tại Washington, người đứng cười tươi trong Phòng Bầu dục khi công bố thỏa thuận — Trưởng bộ phận quan hệ doanh nghiệp của Starmer, Varun Chandra cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn tất thỏa thuận.
Phản ứng mà Starmer tự nhận là “bình tĩnh và cân xứng” đối với những hành động khiêu khích thương mại của Trump — bao gồm cả lời đe dọa tuần này về việc áp thuế đối với phim nước ngoài, điều này lẽ ra đã giáng đòn vào ngành công nghiệp sản xuất hàng đầu thế giới của Anh — được coi là đã giúp giữ cho các cuộc đàm phán đi đúng hướng theo quan điểm của London.
Nhưng cuối cùng, các quan chức Anh kết luận rằng Trump cần một thỏa thuận thương mại không kém gì Vương quốc Anh. “Điều quan trọng đối với chính quyền Trump là cho thị trường thấy rằng họ có thể đạt được thỏa thuận,” một đồng minh của Starmer nói.
Ngay sau khi ký kết, sẽ có sự xem xét kỹ lưỡng về việc liệu Vương quốc Anh, trong sự vội vã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, đã đảm bảo các điều khoản tốt so với các quốc gia khác mà Tổng thống Mỹ đang đàm phán hay không.
Sự vội vã kéo dài sang tận thứ Năm: Thông báo của Trump rằng ông dự định đưa Anh lên hàng đầu cho cái mà ông gọi là “thỏa thuận thương mại đầy đủ và toàn diện” đã gây ra một cuộc chạy đua nước rút khổng lồ khi Phố Downing số 10 cố gắng viết lại chương trình của Starmer.
Thủ tướng, người dự kiến dành cả ngày để kỷ niệm Ngày VE, đã được đưa tới một nhà máy của Jaguar Land Rover ở West Midlands, nơi ông gọi điện vào Phòng Bầu dục bằng điện thoại cố định để nghe Trump công bố thỏa thuận, trong đó bao gồm các nhượng bộ cho các nhà sản xuất ô tô Anh.
Văn phòng làm việc của thủ tướng khăng khăng rằng họ không bị bất ngờ bởi thông báo, nhưng dù sao cũng vô tình đưa các nhà báo đến nhầm nhà máy JLR ở Coventry, cách buổi họp báo của thủ tướng ở Solihull 13 dặm.
Starmer, trong một phần mở rộng của chiến dịch quyến rũ Trump kéo dài và cuối cùng thành công của mình, nhớ lại chính xác 80 năm trước người dân Anh đã treo cờ hoa để ăn mừng chiến thắng của lực lượng Anh và Mỹ.
“Như Ngày VE nhắc nhở chúng ta, Vương quốc Anh không có đồng minh nào lớn hơn Hoa Kỳ,” thủ tướng nói.
Mandelson — đứng cạnh Trump trong Phòng Bầu dục — đã tham gia bằng một giọng điệu khoa trương kiểu Churchill: “Đối với chúng ta, đây không phải là kết thúc. Đó là kết thúc của sự khởi đầu.”
Mandelson, người hiện đang tìm cách phát triển mối quan hệ đối tác công nghệ giữa Anh và Mỹ, đã nêu ra triển vọng đó với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance vào thứ Năm tại Nhà Trắng. “Tôi sẵn sàng hỗ trợ ông,” Vance trả lời, theo các quan chức Anh.
Cuối cùng, “thỏa thuận đầy đủ và toàn diện” của Trump không giống chút nào với hiệp định thương mại tự do đầy tham vọng giữa Anh và Mỹ được những người ủng hộ Brexit hình dung sau khi Anh rời EU vào năm 2016, nhưng điều này đã làm giảm bớt phần nào sự gay gắt trong cuộc tấn công thương mại của Tổng thống Mỹ, làm giảm tác động của thuế quan đối với ô tô và dược phẩm trong khi loại bỏ thuế đối với thép và nhôm.
Hiện tại, Starmer sẽ nhận được một số lời khen ngợi vì là nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên đạt được thỏa thuận với Trump kể từ khi tổng thống công bố thuế quan diện rộng vào tháng trước.
“Nếu chúng tôi có thể đạt được thỏa thuận với Ấn Độ, Trump và EU trong ba tuần tới, đó sẽ là kịch bản trong mơ,” một bộ trưởng Anh nói với Financial Times vào thứ Hai.
Starmer đã đồng ý một thỏa thuận thương mại với Ấn Độ vào thứ Ba, và một “quan hệ đối tác chiến lược” mới giữa Anh và EU sau Brexit dự kiến sẽ được thống nhất tại một hội nghị thượng đỉnh ở London vào ngày 19 tháng 5, mở đường cho sự hợp tác sâu sắc hơn về quốc phòng và thương mại.
Trong khi thủ tướng đang gặp khó khăn trong nước — tụt hậu trong các cuộc thăm dò dư luận và nhận thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử địa phương tuần trước — ông dường như rất muốn nắm bắt sân khấu quốc tế.
Khi được hỏi liệu thỏa thuận này có khiến quan hệ thương mại của Anh với Mỹ tệ hơn so với trước khi Trump nhậm chức hay không, Starmer khăng khăng rằng đó là câu hỏi sai. Ông trả lời: “Không phải câu hỏi 'Có tệ hơn không?' mà là 'Có tốt hơn hôm qua không?'”
Financial Times