Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

10:17 22/04/2025

Trong thương mại, độc lập là sức mạnh. Phụ thuộc là rủi ro. Một quốc gia càng có khả năng tự cung tự cấp, càng có nhiều quyền kiểm soát vận mệnh kinh tế của chính mình. Ngược lại, khi phụ thuộc vào hàng hóa, nguyên liệu hoặc công nghệ từ bên ngoài, quốc gia đó trở nên dễ tổn thương trước các cú sốc địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng hay sự thao túng của đối thủ.

Cũng giống như một cá nhân nghèo phải chấp nhận mọi công việc để sinh tồn, một quốc gia không có năng lực sản xuất sẽ buộc phải "mua bằng mọi giá" — bất kể điều kiện có công bằng hay không. Trong khi đó, một nền kinh tế tự chủ có quyền lựa chọn: mua, làm chủ, hay từ chối. Sự linh hoạt đó chính là tự do thương mại thật sự — chứ không phải sự lệ thuộc vào hệ thống toàn cầu vốn đầy bất định. Do đó, tự lực trong sản xuất và thương mại không chỉ là mục tiêu kinh tế, mà còn là điều kiện để duy trì chủ quyền và ổn định quốc gia.

Một quốc gia khôn ngoan không nên đánh đổi tương lai để đổi lấy những tiện nghi rẻ tiền trong hiện tại. Quốc gia đó cần nỗ lực để giảm phụ thuộc vào bên ngoài và chuẩn bị cho thời kỳ khó khăn. Tự chủ và tiết kiệm là nền tảng của một quốc gia bền vững.

Tuy nhiên, trật tự kinh tế toàn cầu hiện tại — do tư tưởng tự do hóa thương mại chi phối — lại đi ngược với các nguyên tắc đó. Những người ủng hộ toàn cầu hóa tin rằng việc tự lực là lỗi thời, và phụ thuộc vào bên ngoài là biểu hiện của thịnh vượng. Họ đã sai.

Dĩ nhiên, thương mại có thể tạo ra của cải. Sự chuyên môn hóa giúp tăng hiệu suất, từ đó tạo ra giá trị lớn hơn. Nhưng điều này chỉ đúng trong điều kiện hợp tác bền vững và có lợi cho cả hai bên. Liên minh thương mại chỉ hiệu quả khi các quốc gia cùng chia sẻ giá trị và quan tâm lẫn nhau.

Sau Thế chiến II, các nước phương Tây tin rằng cả thế giới có thể hội nhập thành một cộng đồng toàn cầu chung dựa trên giá trị dân chủ. Điều này dẫn đến mô hình Liên Hợp Quốc, rồi sau Chiến tranh Lạnh, là sự lan rộng của thương mại tự do.

Tại Mỹ, niềm tin này trở thành lý do để đẩy mạnh hoạt động thuê ngoài (outsourcing), đóng cửa nhà máy trong nước và phụ thuộc vào hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. Lợi nhuận tăng, cổ phiếu tăng, nhưng đổi lại là mất việc làm và sự suy yếu của tầng lớp trung lưu.

Thực tế chứng minh rằng: thương mại tự do không đồng nghĩa với hòa bình hay thịnh vượng dài hạn. Đại dịch COVID-19 cho thấy một thế giới phụ thuộc lẫn nhau có thể phản ứng cực đoan đến mức đình chỉ quyền tự do cá nhân. Các quốc gia phương Tây từng tự hào về dân chủ và quyền cá nhân đã biến thành "nhà tù lộ thiên" trong thời gian dài.

Cùng lúc, trong nước, các vấn đề xã hội tại Mỹ ngày càng trầm trọng: phân hóa sắc tộc, bất ổn chính trị, làn sóng nhập cư không kiểm soát... Tầng lớp lao động da trắng từng là trụ cột của nền công nghiệp Mỹ giờ đây bị gạt ra bên lề.

Trong khi đó, các ngành sản xuất thực tế bị thay thế bằng một nền kinh tế “màn hình” — nơi giá trị đến từ các lĩnh vực tài chính, tiếp thị, hành chính hoặc làm việc cho chính phủ. Sự giàu có tập trung ở một số thành phố lớn như New York, San Francisco, Washington DC. Các công việc “máy tính” dễ bị kiểm soát hơn là một doanh nghiệp thực sự sản xuất hàng hóa.

Mỹ cần một con đường mới — con đường của sự tự lực, tiết kiệm và cân bằng. Trong nhiều thập kỷ, giới lãnh đạo đã đánh đổi tài nguyên, vị thế và tương lai của nước Mỹ để đổi lấy lợi nhuận ngắn hạn.

Cần một sự điều chỉnh. Bảo hộ thương mại — thông qua thuế quan và kiểm soát biên giới — có thể là công cụ để tái thiết nền kinh tế quốc gia. Tăng lương cho người lao động Mỹ là điều cần thiết, ngay cả khi lợi nhuận doanh nghiệp giảm. Trong dài hạn, công nhân chính là tài sản lớn nhất của nền kinh tế.

Khi công nhân được tôn trọng và hưởng mức lương xứng đáng, xã hội trở nên ổn định và mạnh mẽ hơn. Sự phụ thuộc vào lao động giá rẻ nước ngoài là một hình thức “tự sát kinh tế”. Người Mỹ xứng đáng được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh làm giảm chuẩn sống của họ.

Việc tái thiết ngành sản xuất trong nước không thể đi kèm với làn sóng nhập cư ồ ạt. Nếu không, việc đưa nhà máy về nước sẽ chẳng khác gì thay thế lao động ngoại quốc ở Trung Quốc bằng lao động ngoại quốc ngay trong nước Mỹ.

Tóm lại, thương mại chỉ nên là phần thặng dư sau khi đã đáp ứng nhu cầu trong nước. Từ đầu thế kỷ 19, chính sách thuế quan đã giúp Mỹ chuyển từ một nước nông nghiệp sang cường quốc công nghiệp. Giờ đây, chính sách tương tự có thể giúp nước Mỹ khôi phục tầng lớp trung lưu và nền kinh tế ổn định.

Thuế quan không phải là sự từ chối thương mại, mà là công cụ cân bằng — vừa bảo vệ sản xuất trong nước, vừa tạo nguồn thu cho quốc gia. Khi được thực hiện hợp lý, chúng là hàng rào phòng ngự trước sự phụ thuộc và suy yếu. Chúng giữ cho tiêu chuẩn sống của người Mỹ được duy trì, thúc đẩy đổi mới, và xây dựng sự tự chủ quốc gia.

Bảo hộ không chỉ hợp lý — mà còn cần thiết.

ZeroHedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ trong tháng 5 dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng 130,000 việc làm, thấp hơn so với mức tăng 177,000 trong tháng 4. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố dữ liệu này vào lúc 12:30 GMT hôm nay. Đây là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất, có khả năng tác động mạnh đến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và làm biến động thị trường ngoại hối, đặc biệt là USD.
Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu

Tokyo đang loay hoay giữa ba hướng chính sách thương mại mâu thuẫn từ nội bộ chính quyền Trump, biến đàm phán thành màn “xiếc ngoại giao”. Trong khi Nhật khéo léo điều chỉnh chiến thuật để giữ tiến triển, thì Trung Quốc quan sát cách Mỹ “đấu súng nội bộ”. Song mọi nỗ lực thương lượng đều có nguy cơ trở thành con tin của hỗn loạn chính trị Washington. Cùng lúc, cuộc khẩu chiến Trump–Musk tạm hạ nhiệt sau những đòn rắn mặt trận chính trị và thị trường, nhưng vẫn chưa rõ là kết thúc hay chỉ là tạm dừng màn kịch.
Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt

Thị trường châu Á giao dịch cầm chừng khi nhà đầu tư chờ đợi báo cáo việc làm Mỹ giữa lúc lo ngại kinh tế đình trệ. Cổ phiếu Tesla lao dốc mạnh sau xung đột giữa Trump và Elon Musk, làm bốc hơi 150 tỷ USD vốn hóa. Đồng thời, căng thẳng Mỹ-Trung tiếp tục phủ bóng khi đối thoại cấp cao không đạt bước tiến rõ ràng.
Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?

Cho đến gần đây, hầu hết các nhà đầu tư quốc tế đều cho rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc gần như “không thể đầu tư”. Nhiều người vẫn nghĩ vậy, và bạn có thể thấy lý do. Dân số nước này đang già hóa nhanh chóng và giảm tuyệt đối. Đây là một nền kinh tế nợ cao vẫn đang gánh chịu hậu quả từ sự suy thoái nghiêm trọng của thị trường bất động sản.
Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó

Thị trường trái phiếu Nhật Bản đang trải qua những biến động lớn khi nhu cầu trong nước giảm mạnh, khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài tăng lên mức cao kỷ lục. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nước ngoài trở thành lực lượng chính mua vào, giúp thị trường tạm thời ổn định. Tuy nhiên, Bộ Tài chính Nhật đang cân nhắc điều chỉnh chiến lược phát hành trái phiếu để đối phó với thách thức lâu dài từ sự mất cân bằng cung – cầu và thay đổi trong hành vi đầu tư.
Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ

Đừng nhầm lẫn: thị trường hiện đang "dò dẫm" trong cơn bão. Sự yên tĩnh là giả tạo giữa các dòng nước xiết. Giữa logic TACO, cảm giác "déjà vu" về thuế quan, và một Fed có thể cắt giảm quá muộn hoặc không cắt giảm, các nhà giao dịch đang rón rén bước qua bãi mìn địa chính trị, không rõ tin tức nào sẽ là kíp nổ tiếp theo.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ