Súng lệnh bị kẹt: Phố Wall chờ CPI khai hỏa phát súng tiếp theo

Thị trường nín thở chờ dữ liệu CPI

Dĩ nhiên, việc ông Trump gia hạn thuế quan với Trung Quốc lẽ ra phải là tin tốt cho thị trường, một “án hoãn tử” 90 ngày cho mức thuế cao hơn, nhưng đây giống như dự báo thời tiết địa chính trị: ai cũng đã biết đường đi của cơn bão. Khi thông báo được đưa ra gần nửa đêm, thị trường đã ngáp dài và lướt qua.

Thay vào đó, tâm điểm lại nằm ở “ngõ hẻm” công nghệ. Nvidia và AMD, hai “ngôi sao” AI, vừa ký một thỏa thuận mà đến các lobbyist kỳ cựu ở Washington cũng phải giật mình: “cống nạp” 15% cho chính phủ Mỹ trên mỗi con chip AI bán sang Trung Quốc. Đây không phải thuế, mà là khoản “thu tô thời Trung cổ” được khoác áo tuân thủ xuất khẩu. Một thỏa thuận kỳ lạ đến mức các nhà giao dịch phải lục lại từng chú thích, cố hiểu nó khớp vào luật chơi thương mại toàn cầu thế nào. Đừng cho rằng đây là thỏa thuận đôi bên cùng có lợi, mà hãy coi thỏa thuận này là "muốn chơi ở thị trường Trung Quốc thì phải nạp tiền cho Nhà Trắng".

Nhưng đừng nhầm, tuần này không phải câu chuyện về những khoản phí công nghệ kỳ quặc, mà là về lạm phát. CPI ra hôm thứ Ba, PPI hôm thứ Năm, bộ đôi chìa khóa cho cuộc họp tháng 9 của Fed. Thị trường đang say men kỳ vọng hạ lãi suất, định giá tới 87% khả năng Powell sẽ “bóp cò” tháng sau. Đây là mức “cao ngất” của cơn sốt cắt giảm, và để lại khoảng trống lớn cho cú sốc nếu số liệu nóng hơn dự báo. Nếu CPI vượt đồng thuận, chẳng hạn 0.4% MoM thay vì mức lạm phát toàn phần 0.2% và lạm phát cốt lõi 0.3% như giới phân tích dự kiến, thì “lộ trình cắt giảm” của Fed có thể biến thành ngõ cụt. Lạm phát bám dính cộng với nền kinh tế không chịu giảm tốc là bối cảnh tệ cho việc vội vàng hạ lãi.

Chưa kể, tác động của thuế quan còn chưa lộ diện hết. Hiện các mặt hàng lớn, ô tô, đồ gia dụng, điện tử, vẫn đang được bán ra với giá trước thuế mới. Khi nguồn hàng này cạn, bảng giá sẽ điều chỉnh, và sẽ không nhẹ tay. Quần áo, nội thất, giày dép, áp lực giá đã bắt đầu manh nha. Vài tháng nữa, những mức lạm phát cốt lõi 0.4%+ có thể thành bình thường, lợi suất dài hạn tiếp tục leo khi thị trường trái phiếu nhận ra Fed sẽ không “ra tay cứu giá” cho kịp kỳ vọng thị trường.

Đằng sau CPI thứ Ba còn một “quả lựu đạn” khác, cán cân ngân sách tháng 7. Thặng dư 27 tỷ USD tháng 6 chỉ là “ảo ảnh thống kê” từ các yếu tố bất thường. Tháng 7 dự kiến sẽ đảo chiều mạnh: thâm hụt có thể chạm 300 tỷ USD, cao hơn nhiều so với mức 244 tỷ USD năm ngoái và 221 tỷ USD năm 2023. Doanh thu từ thuế quan được kỳ vọng vá lỗ ngân sách, nhưng tới giờ giống như múc nước bằng rổ. Nếu kinh tế chậm lại, thu thuế giảm, khoảng trống này sẽ càng rộng. Đây là tin xấu cho trái phiếu, và kéo theo mọi danh mục đang đặt cược vào kịch bản “lãi suất giảm”.

Kết luận: CPI tuần này có thể vẫn đem lại cho phe “không có gì đáng lo” một tiêu đề tích cực cuối cùng, nhưng chúng ta đang bước vào một giai đoạn khác: sóng thuế quan dâng lên, vách đá tài khóa dựng đứng hơn, và đường băng tháng 9 của Fed ngắn lại từng ngày. Giới giao dịch không chỉ theo dõi dữ liệu, họ chờ khoảnh khắc câu chuyện xoay chiều. Và khi nó xảy ra, sẽ không hề nhẹ nhàng.

Từ cơn bão vàng đến phút giây bình yên

Trump vừa tạo ra một làn sóng trong thị trường vàng, nhưng lần này, thay vì làm hỗn loạn, cú nổ lại làm dịu tình hình. Sau một tuần các nhà giao dịch vàng chạy đôn chạy đáo như lính gác ngân hàng trong vụ cướp, Tổng thống chỉ đăng dòng trạng thái trên Truth Social: “Vàng sẽ không bị áp thuế!”, một câu đơn giản đủ để dập tắt cơn hoảng loạn Thuế Quan Vàng 2025.

Quyết định của Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) tuần trước từng khiến thị trường bất ngờ như một thuật toán chạy lỗi qua đêm, khi bạn đang nhâm nhi cà phê thì bỗng thấy giá vàng COMEX vọt lên 3,534 USD, khiến ai cũng hoang mang không biết có phải đã xảy ra cuộc đảo chính. Ý tưởng áp thuế lên vàng, tài sản thiêng liêng trong dòng vốn xuyên biên giới, chẳng khác gì một cuộc gọi ký quỹ giữa trưa thứ Sáu. Đây là lần đầu tiên Mỹ tính đến chuyện thuế vàng kiểu này, bất chấp cam kết từ Nhà Trắng hồi tháng 4 rằng vàng sẽ được loại trừ khỏi cuộc chiến thuế quan.

Bất ngờ từ CBP đã tạo ra khoảng cách hơn 100 USD giữa giá tương lai ở New York và giá giao ngay tại London, khoảng cách đủ để một chiếc xe tải Brinks chui lọt. Các ngân hàng loay hoay, nhà luyện kim tích trữ, và các nhà xuất khẩu Thụy Sĩ, vốn chiếm 70% lượng vàng thế giới, bỗng như bị bỏ rơi giữa dòng. Thật trớ trêu khi chỉ vài ngày trước, Tổng thống Thụy Sĩ đã không thể ký được thỏa thuận thuế với Trump. Với giới trong ngành ở Zurich và Geneva, thông báo của CBP có thể như một bức thư trả đũa thầm kín.

Tuy nhiên, chiều thứ Hai tại New York, nhịp đập thị trường cuối cùng cũng chậm lại. Vàng giao ngay giảm 1.2% về 3,357 USD, hợp đồng tương lai COMEX rớt 2.5%, hợp đồng tháng gần nhất ghi nhận ngày giảm mạnh nhất ba tháng, mất 86.60 USD xuống 3,404.70 USD. Đám đông “mua vàng bất kể giá nào” đành phải thừa nhận đây là một trong số ít dòng tweet chính trị tác động mạnh như một lần cắt giảm lãi suất.

Dù vậy, sự kiện này để lại vết sẹo. Thuế vàng có thể tạm gác lại, nhưng việc nó từng được đưa ra bàn bạc đã làm rung chuyển cả máy móc vàng toàn cầu. Đây không chỉ là một tuần lên xuống thất thường, mà là câu chuyện về uy tín của New York như chuẩn mực vàng thế giới. Các nhà giao dịch hiểu rằng bản đồ dòng chảy vàng từng bị thay đổi nhiều lần, từ lệnh trừng phạt, thay đổi thuế VAT đến bê bối luyện kim, nhưng việc Mỹ đe dọa thanh khoản của chính thị trường mình thì như một casino tắt đèn vào đêm thứ Bảy.

Hiện tại, tuy thông điệp “tất cả đã ổn” từ Trump giúp thị trường phần nào ổn định, nhưng tín hiệu rõ ràng là: tại Nhà Trắng này, thậm chí “bê vàng” cũng không còn bất khả xâm phạm. Và với những ai giao dịch vàng, đó là kiểu bất ổn mà không hợp đồng tương lai nào có thể bảo vệ.

Ván cờ thuế quan bước vào giờ bù giờ

Trò chơi thuế quan Mỹ – Trung đang bước vào giai đoạn bù giờ kéo dài 90 ngày, khi Donald Trump quyết định gia hạn thời gian ngừng bắn trong cuộc đối đầu thương mại. Gọi đó là thỏa thuận đình chiến hay tạm ngừng, thị trường đều đã dự đoán trước. Đây không phải cú đánh chớp nhoáng, mà là tiếng sấm vọng xa báo hiệu bão tới.

Động thái này được công bố chỉ vài giờ trước thời điểm mức thuế mới dự kiến áp dụng, giúp Trung Quốc tránh được một bước leo thang mới trong “thang thuế” Mỹ, vốn đã lên tới 145% hồi tháng 4 và làm rung chuyển các thị trường từ Chicago đến Thượng Hải. Việc gia hạn này tạm thời giữ cho “súng không lên nòng,” nhưng đạn vẫn nằm đó, sẵn sàng bắn.

Câu chuyện phía sau giống như nhật ký ngoại giao. Tháng 5, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã làm dịu căng thẳng tại Geneva. Đến tháng 6, Thụy Điển tiếp tục làm trung gian, và giờ Trump quyết định chưa kích hoạt “ngòi nổ”, ít nhất là trong 90 ngày tới. Công khai, ông nói Trung Quốc đang “đàm phán tốt,” nhưng đó chỉ là ngôn ngữ Nhà Trắng ám chỉ: “chúng tôi sẽ xem thái độ của bạn trong 3 tháng nữa.”

Trong khi đó, Mỹ đã đưa ra “món quà” Trung Quốc thật sự muốn, nới lỏng hạn chế xuất khẩu chip. Nvidia và AMD đã được phép xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc, nhưng kèm theo khoản “phí” 15%. Những người ủng hộ an ninh quốc gia đang gầm gừ, nhưng trong cuộc chơi thương mại, không phải lúc nào cũng chọn được đồng minh.

Dù vậy, đừng mơ mộng quá về “thỏa thuận đình chiến” này. Thuế suất 30% vẫn áp dụng lên hàng hóa nhập khẩu Trung Quốc, cộng với các mức thuế cũ còn hiệu lực từ thời Trump nhiệm kỳ trước. Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, đây vẫn là một loại thuế gián tiếp đánh vào người tiêu dùng Mỹ, thuốc độc chậm cho tăng trưởng và gây áp lực lạm phát nếu chuỗi cung ứng bị thắt chặt thêm.

Với nhà giao dịch, bài học rút ra là: đây chỉ là tạm dừng, chứ không phải hòa bình. Phong cách làm thương lượng của Trump vừa như một chương trình xiếc, vừa như một trận đấu đường phố, ông sẵn sàng cười đùa với đối thủ trong khi tay kia vẫn cầm cò súng thuế quan.

Trận đấu thực sự là liệu Chủ tịch Tập có dùng 90 ngày để thương lượng, hay để tiếp tục chuẩn bị “lên đạn.”