Thuế quan cao, đồng USD yếu: Công thức "thảm hoạ" cho nền kinh tế Mỹ

Nhưng khi Trump nói rằng ông sẽ thúc đẩy ngành sản xuất của Mỹ bằng cách tăng thuế quan và khiến đồng USD mất giá, có một vài lý do để lo ngại: tổng thống có quyền thực hiện cả hai điều này, và kế hoạch này về cơ bản là mâu thuẫn.

Để hiểu vấn đề, trước tiên phải hiểu bản chất của thâm hụt thương mại. Nếu đầu tư trong nước của Mỹ vượt tổng tiết kiệm của các hộ gia đình, doanh nghiệp và chính phủ Mỹ, chênh lệch này phải được lấp đầy bằng việc vay mượn từ nước ngoài. Điều này đòi hỏi sử dụng đồng USD, mà người nước ngoài có được chủ yếu bằng cách bán nhiều hàng hóa và dịch vụ cho Mỹ hơn là mua từ Mỹ. Đồng thời, nó cũng đòi hỏi đồng USD phải được định giá ở mức mà theo quan điểm của Mỹ, tạo ra thâm hụt thương mại đủ để bù đắp sự thiếu hụt tiết kiệm trong nước. Ví dụ, một đồng USD mạnh hơn sẽ làm tăng thâm hụt bằng cách khiến hàng xuất khẩu của Mỹ kém cạnh tranh hơn và hàng nhập khẩu trở nên dễ mua hơn.

Bây giờ, hãy xem xét điều gì xảy ra khi Mỹ tăng thuế nhập khẩu (giả sử không có sự trả đũa từ nước ngoài). Hàng nhập khẩu đắt đỏ hơn sẽ khiến các nhà sản xuất Mỹ cạnh tranh tốt hơn trong nước. Nhưng miễn là sự thiếu hụt tiết kiệm trong nước không thay đổi, thâm hụt thương mại không thể giảm. Thay vào đó, đồng USD phải tăng giá để khôi phục sự cân bằng bằng cách giảm xuất khẩu của Mỹ. Kết quả là tổng doanh số của các nhà sản xuất Mỹ không thay đổi: chỉ là họ bán được nhiều hơn trong nước và ít hơn ra nước ngoài.

Nói cách khác, miễn là Mỹ tiếp tục vay nợ với tốc độ như vậy, chính sách tăng thuế quan và đồng USD yếu hơn về cơ bản sẽ mâu thuẫn với nhau. Để thoát khỏi tình thế tiến thoái lưỡng nan này, cần giảm sự thiếu hụt tiết kiệm trong nước bằng cách giảm thâm hụt ngân sách. Nhưng các đề xuất cắt giảm thuế của Trump sẽ làm ngược lại, khiến thâm hụt ngân sách tăng thêm 4 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới. Tất cả các yếu tố khác không đổi, thâm hụt ngân sách lớn hơn có nghĩa là tiết kiệm ít hơn, điều này sẽ khiến đồng USD phải tăng cao hơn nữa.

Có một cách khác để giảm sự thiếu hụt tiết kiệm trong nước: kích hoạt suy thoái kinh tế ở Mỹ để đẩy đầu tư xuống thấp hơn so với tiết kiệm. Chính sách của Trump có thể vô tình đạt được điều này, nếu gánh nặng của hàng nhập khẩu đắt đỏ đối với tiêu dùng của các hộ gia đình thu nhập thấp và trung bình lớn hơn lợi ích từ việc cắt giảm thuế cho doanh nghiệp và các hộ gia đình thu nhập cao - những người có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn.

Thiệt hại tiềm ẩn chưa dừng lại ở đó. Thuế quan cao hơn cũng sẽ làm tăng lạm phát khi giá hàng nhập khẩu tăng và các nhà sản xuất trong nước có quyền tăng giá. Các chính phủ nước ngoài có thể sẽ trả đũa, khiến hàng xuất khẩu của Mỹ kém cạnh tranh hơn ở nước ngoài. Sự căng thẳng kinh tế sẽ tăng lên khi các doanh nghiệp Mỹ phải điều chỉnh sản xuất để phù hợp với những thay đổi về giá trong nước và nước ngoài. Năng suất sẽ bị ảnh hưởng khi sản lượng chuyển từ các lĩnh vực mà Mỹ có lợi thế cạnh tranh sang các lĩnh vực được thuế quan bảo vệ khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài.

Những lời hứa của Trump nghe có vẻ tốt đối với cử tri hy vọng rằng thuế quan cao hơn sẽ thúc đẩy sự phục hưng của ngành sản xuất Mỹ. Giá mà nó dễ dàng như vậy. Đáng tiếc là nước Mỹ sẽ rơi vào tình trạng tồi tệ hơn.