Thật phi lý nhưng hoàn toàn dễ hiểu khi chính quyền đang tận dụng dữ liệu tháng 3 theo cách này. Thực tế, chính sách thuế quan cấp tiến mới của Trump nhiều khả năng sẽ làm biến dạng đáng kể quỹ đạo giá cả và bức tranh kinh tế tổng thể trong các tháng tới - một thực tế không đổi bất chấp việc tổng thống đã điều chỉnh chính sách một cách thiếu nhất quán vào hôm thứ Tư.

Chỉ số CPI chỉ tăng 2.4% trong tháng 3 so với cùng kỳ năm trước, mức thấp nhất kể từ đầu năm 2021 và vượt kỳ vọng của các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của Bloomberg. Mặc dù số liệu được cải thiện một phần nhờ sự sụt giảm của giá năng lượng vốn biến động cao, nhưng báo cáo này chủ yếu là minh chứng cho chiến lược kiên nhẫn của Cục Dự trữ Liên bang trong những quý gần đây nhằm đưa lạm phát về gần mục tiêu 2%. Thật khó để không xem báo cáo này như một tín hiệu tích cực - nếu chúng ta không nhận thức được những biến động sắp tới.

Lạm phát hạ nhiệt tháng 3: Sự yên tĩnh trước cơn bão?

Trong khi CPI chỉ tăng 2.4% so với cùng kỳ năm trước nhờ giá năng lượng hạ nhiệt, phiên bản mới nhất trong chính sách thuế quan của Trump - được công bố thông qua mạng xã hội dưới áp lực từ những nhân vật có tầm ảnh hưởng như Elon Musk (người giàu nhất thế giới) và nhà đầu tư Bill Ackman - đã nâng mức thuế quan "đối ứng" lên 125% đối với hàng hóa Trung Quốc (với tổng thuế suất lên đến 145%) cùng mức sàn 10% áp dụng cho mọi quốc gia khác. Chính sách này tạm hoãn việc áp dụng thuế quan đối ứng cao hơn với đa số quốc gia trong 90 ngày. Sau khi cân đối tất cả các yếu tố, mức thuế quan trung bình của Hoa Kỳ hiện vào khoảng 26.25%, theo phân tích của Bloomberg Economics, không khác biệt đáng kể so với mức 26.85% trước điều chỉnh. Theo ước tính của các nhà kinh tế Rana Sajedi, Maeva Cousin và Tom Orlik, biện pháp này vẫn có thể khiến GDP sụt giảm 3.4 điểm phần trăm và đẩy chỉ số PCE lõi tăng thêm 2 điểm phần trăm trong vòng hai đến ba năm tới. Không ngạc nhiên khi làn sóng lạc quan trên thị trường chứng khoán chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

Độ bất định cực lớn bao trùm tất cả các ước tính này, và đó chính là một phần của vấn đề. Mặc dù không ai nghi ngờ về xu hướng ưa chuộng thuế quan của Trump, nhưng vẫn còn nhiều thắc mắc về mức độ mà ông sẽ nới lỏng thuế để đổi lấy những nhượng bộ từ đối tác thương mại - ngay cả khi đó chỉ là những nhượng bộ mang tính hình thức. Ngay trong nội các của ông, vẫn tồn tại những quan điểm đa chiều về chiến thuật và chủ nghĩa bảo hộ, với cuộc cạnh tranh ảnh hưởng tạo ra những kết quả biến đổi liên tục từ tuần này sang tuần khác. Khi các nhà kinh tế học và nhà đầu tư chuyên nghiệp còn đang vật lộn để nắm bắt những thay đổi trong triển vọng chính sách, có thể dễ dàng hình dung sự bối rối của người tiêu dùng và doanh nghiệp thông thường.

Về mặt giá tiêu dùng, diễn biến phụ thuộc phần lớn vào khả năng của hộ gia đình và doanh nghiệp trong việc tìm kiếm các sản phẩm thay thế cho hàng nhập khẩu chịu thuế cao. Với giả định rằng một phiên bản nào đó của chính sách hiện tại sẽ tồn tại hơn 90 ngày, điều này có thể dẫn đến làn sóng đa dạng hóa khỏi thị trường Trung Quốc (khu vực chịu tác động mạnh nhất) sang các thị trường chịu mức thuế nền thấp hơn. "Chuỗi cung ứng và dây chuyền sản xuất không thể chuyển đổi trong một sớm một chiều," Ernie Tedeschi, Giám đốc Kinh tế tại Budget Lab thuộc Đại học Yale và chuyên gia phân tích của Bloomberg Opinion, chia sẻ trong một cuộc tọa đàm trực tuyến hôm thứ Năm. "Đặc biệt trong ngắn hạn, tôi cho rằng người tiêu dùng sẽ phải hấp thụ phần lớn gánh nặng thuế quan này."

Lạm phát kỳ vọng là một biến số khó lường khác, xuất phát từ quan điểm phổ biến của các nhà kinh tế rằng lạm phát có tính chất tự thực hiện theo dự đoán. Đa số các nhà hoạch định chính sách tiền tệ và nhà kinh tế học thuật đều cho rằng thuế quan tạo ra sự dịch chuyển mức giá một lần và không nhất thiết dẫn đến vấn đề lạm phát kéo dài. Tuy nhiên, diễn biến có thể khác biệt nếu người tiêu dùng, vừa trải qua cú sốc lạm phát thời hậu đại dịch, bắt đầu coi giá cả tăng nhanh và dai dẳng như một hiện trạng *bình thường mới*. Họ có thể đẩy nhanh các quyết định mua sắm và đòi hỏi mức lương cao hơn, tất cả đều góp phần kéo dài áp lực lạm phát.

Tính bất định cũng là một trong những rủi ro chính đối với triển vọng tăng trưởng. Nền kinh tế Hoa Kỳ không chỉ giới hạn ở hoạt động thương mại, và theo mô hình kinh tế học, thuế quan không nhất thiết kích hoạt suy thoái mà chỉ làm chậm đà tăng trưởng. Tuy nhiên, các mô hình này dựa trên giả định "có sự xác định tuyệt đối về chính sách được mô phỏng," như Tedeschi, cựu Kinh tế trưởng tại Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng dưới thời chính quyền Biden lưu ý. "Và đó không phải là thực tế chúng ta đang đối mặt."