Có những điểm sáng kinh tế nào trong nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump?

Thứ nhất, khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” đã thúc đẩy lãnh đạo các quốc gia khác tăng chi tiêu, tiến hành cải cách và theo đuổi các thỏa thuận thương mại mới.

Ví dụ, đe dọa cắt giảm đóng góp cho NATO đã buộc châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng, qua đó hỗ trợ thị trường chứng khoán khu vực và các nhà sản xuất quốc phòng. Chính sách hướng nội của Trump trong thương mại và an ninh cũng đã tạo lý do để Quốc hội Đức nới quy tắc “phanh nợ”, đánh dấu sự chuyển dịch lớn khỏi truyền thống thắt chặt tài khóa của nền kinh tế lớn nhất EU.

Nhiều chính phủ đã đẩy mạnh nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh: Ở Canada, sự ủng hộ của công chúng cho việc loại bỏ rào cản thương mại liên tỉnh tăng mạnh khi Trump đe dọa áp thuế. Thủ tướng Mark Carney đã bắt đầu cải tổ thị trường nội địa. Tại Ấn Độ, các loại thuế trừng phạt đã thúc đẩy cải cách thuế quy mô lớn.

Khi bức tường thuế quan quanh Mỹ cao hơn, các quốc gia và khối kinh tế càng tích cực đàm phán thương mại: từ khi Trump tái đắc cử, EU đã ký ba hiệp định thương mại tự do (với Mercosur, Mexico và Indonesia), và đang đẩy nhanh đàm phán với Ấn Độ. Hôm thứ Ba, Trung Quốc và ASEAN cũng ký thỏa thuận thương mại nâng cấp.

Khó mà hình dung một bối cảnh đối chính khác có thể tạo ra nhịp độ thay đổi nhanh như vậy.

Một điểm sáng nữa là đồng USD suy yếu. Điều này nhìn chung có lợi cho tăng trưởng toàn cầu, đặc biệt là các thị trường mới nổi, khi giảm chi phí nợ và cải thiện cán cân thương mại. Các yếu tố như chủ nghĩa bảo hộ, gây sức ép lên Fed và sự bất định chính sách đã góp phần khiến USD giảm giá.

Hoạt động kinh tế toàn cầu, đặc biệt là thương mại, đã giữ được sự bền bỉ phần nào nhờ việc các doanh nghiệp đẩy nhanh xuất – nhập trước thuế và chính sách ứng phó của các nước với Mỹ.

Thứ hai, trong nước, một số ngành được hưởng lợi từ thuế quan.

Phân tích của Yale Budget Lab cho thấy sản lượng ở các ngành “nhạy cảm với thuế” đã tăng mạnh trong năm nay. Dù một phần có thể chỉ là phục hồi từ mức giảm cuối năm ngoái, nhưng cũng có khả năng các nhà sản xuất Mỹ đang phản ứng tích cực với chính sách bảo hộ.

Khảo sát của West Monroe vào tháng 6 cho thấy hơn một phần ba doanh nghiệp Mỹ nhận thấy tác động tích cực từ thuế quan.

Ngoài ra, nguồn thu từ thuế nhập khẩu đã bù đắp phần nào việc nới lỏng tài khóa. Năm tài khóa 2025, thâm hụt ngân sách giảm nhẹ nhờ doanh thu hải quan đạt kỷ lục. Trong 10 năm tới, Quỹ Thuế vụ dự báo thuế quan có thể mang lại 2.3 nghìn tỷ USD (sau khi tính rủi ro tăng trưởng chậm lại). S&P Global giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm của Mỹ một phần vì nguồn thu này — dù triển vọng nợ dài hạn vẫn đáng lo.

Tuy nhiên, Tòa án Tối cao sắp xem xét tính hợp pháp của các mức thuế này — và nguồn thu có thể bị ảnh hưởng.

Thứ ba, một số chính sách mới đã hỗ trợ sức bật ngắn hạn của kinh tế Mỹ.

Đạo luật “One Big Beautiful Bill Act” có phần gây tranh cãi, nhưng quy định cho phép khấu trừ ngay và vĩnh viễn chi phí đầu tư ngắn hạn và R&D được đánh giá là cải thiện lớn hệ thống thuế doanh nghiệp, giúp giảm chi phí vốn và thúc đẩy đầu tư trong nước, đặc biệt với công nghệ và AI.

Goldman Sachs ước tính các ưu đãi này có thể nâng dòng tiền của doanh nghiệp trong S&P 500 lên khoảng 5% vào năm 2026. Quỹ Thuế vụ dự báo chúng có thể nâng GDP dài hạn thêm 0,6%.

Trump cũng thúc đẩy dòng vốn FDI cam kết mới, đặc biệt vào ngành bán dẫn. Dù cần thận trọng với các cam kết này, dòng vốn thực tế quý II đã lên mức cao nhất từ 2022.

Chính quyền cũng nới lỏng giám sát đối với AI, tiền điện tử và tài chính — điều này kích thích tâm lý lạc quan trong thị trường.

Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) gần đây chỉ ra rằng các yếu tố này đã bù đắp tác động tiêu cực từ thuế quan đối với S&P 500.

Tổng thể, một số biện pháp từ Nhà Trắng đang góp phần tạo ra một “cơn sốt công nghiệp công nghệ cao” — tập trung vào phần cứng, vi mạch, trung tâm dữ liệu — giúp năng suất tăng, dù không tạo nhiều việc làm như lời hứa hồi sinh ngành sản xuất.

Tăng trưởng năng suất trong nửa đầu năm 2025 đạt mức nhanh nhất trong gần hai thập kỷ . Kinh tế Mỹ dự kiến tiếp tục tăng mạnh, và thị trường lao động đang hạ nhiệt một cách trật tự.

Giữa những người ủng hộ mạnh mẽ và những người không sẵn sàng thừa nhận bất kỳ mặt tích cực nào của Trump, bài viết này không phải dễ thực hiện. Nhưng việc cố tình tìm kiếm các dữ liệu trái với kỳ vọng giúp mở rộng góc nhìn và giảm thiên kiến.