KBC Bank: Thị trường ổn định trước ngày Fed cắt giảm lãi suất, Fitch cảnh báo áp lực nợ công Pháp

Diễn biến thị trường

Fitch vừa hạ xếp hạng tín dụng của Pháp sau khi thị trường đóng cửa hôm thứ Sáu, từ AA- xuống A+ với triển vọng ổn định. Đây là lần đầu tiên Pháp rơi xuống nhóm A đơn tại một trong ba cơ quan xếp hạng lớn. Trước đó, Bỉ cũng bị Fitch hạ xuống A+ hồi tháng 6. Hiện tại, Pháp vẫn được Moody’s giữ ở Aa3 (triển vọng ổn định) và S&P ở AA- (triển vọng tiêu cực), với các bản cập nhật dự kiến lần lượt vào ngày 25/10 và 28/11.

Nguyên nhân chính dẫn đến quyết định này là tỷ lệ nợ công cao và ngày càng tăng. Fitch dự báo nợ công Pháp sẽ leo từ 113.2% GDP năm 2024 lên 121% vào 2027, trong khi triển vọng ổn định nợ những năm tới vẫn mờ mịt. Tình trạng phân mảnh chính trị đang cản trở việc củng cố tài khóa, thể hiện qua thất bại của cựu Thủ tướng Bayrou trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại quốc hội. Việc liên tục thay đổi chính phủ (ba nội các khác nhau chỉ trong hơn một năm kể từ cuộc bầu cử bất thường) càng làm suy yếu khả năng thực thi các biện pháp củng cố ngân sách, khiến mục tiêu đưa thâm hụt về dưới 3% GDP trước 2029 khó khả thi.

Fitch ước tính thâm hụt năm nay ở mức 5.5% GDP (từ 5.8% năm ngoái) và vẫn trên 5% trong 2026-2027. Triển vọng tăng trưởng cơ bản khá yếu, chỉ đạt 0.6% - 0.9% - 1.2% cho giai đoạn 2025-2027, trong khi tăng trưởng tiềm năng chỉ quanh 1.1%. Dù việc hạ bậc phần nào đã được thị trường dự đoán, chúng tôi chưa thấy kịch bản khả thi nào cho sự hồi phục bền vững của tài sản Pháp, đặc biệt là trái phiếu. Những nỗ lực thành lập chính phủ mới do Thủ tướng Lecornu dẫn đầu dường như chỉ dẫn đến các giải pháp tài khóa mang tính thỏa hiệp, khiến nguy cơ phải tổ chức bầu cử quốc hội mới và kéo theo bất ổn chính trị trở nên gần như khó tránh. Đồng EUR sáng nay vẫn ổn định, giữ quanh EUR/USD 1.1725 và chưa có dấu hiệu lan tỏa rủi ro.

Hôm nay lịch kinh tế gần như trống, chỉ có Khảo sát Sản xuất Empire tháng 9 của Mỹ và bài phát biểu của Chủ tịch ECB Lagarde sau khi thị trường châu Âu đóng cửa. Các dữ liệu Mỹ, gồm cả doanh số bán lẻ công bố ngày mai, sẽ khó làm thay đổi cục diện khi tâm điểm là cuộc họp FOMC thứ Tư. Thị trường đã định giá việc Fed nối lại chu kỳ nới lỏng bằng động thái cắt giảm 25 bps, nhưng mọi sự chú ý sẽ dồn vào Báo cáo Dự báo Kinh tế hàng quý mới và phần hỏi đáp của Powell để xác định mức độ của chu kỳ này.

Chúng tôi đồng thuận với kịch bản thị trường hiện tại, tức các động thái cắt giảm liên tiếp kéo dài đến tháng 12. Tuy nhiên, sang năm tới triển vọng lại kém chắc chắn hơn do áp lực lạm phát vẫn cao và dai dẳng. Điều này có thể phản ánh trong biểu đồ dot plot mới, vốn nhiều khả năng thể hiện sự phân hóa quan điểm giữa các thành viên Fed. Thị trường tiền tệ hiện đang định giá mức đáy trung lập 3% vào năm 2026. Về phía ECB, Lagarde được kỳ vọng sẽ giữ nguyên thông điệp tuần trước: tuyên bố quá trình giảm phát đã kết thúc, qua đó tạo cơ sở cho việc giữ lãi suất chính sách ở mức hiện tại 2% trong một giai đoạn dài.

Tin tức & quan điểm

Fitch đã nâng xếp hạng tín dụng của Bồ Đào Nha từ A lên A+ với triển vọng ổn định, nhờ quá trình giảm nợ công mạnh mẽ. Nợ công đã từ 134.1% GDP năm 2020 giảm xuống 96.4% trong quý I năm nay, phản ánh tăng trưởng mạnh và thặng dư sơ cấp đáng kể, được hỗ trợ bởi chính sách tài khóa thận trọng. Fitch dự báo nợ công sẽ giảm tiếp xuống 88.4% vào cuối 2027, dù tốc độ chậm hơn. Quốc gia này hiện có vị thế tài chính cân bằng, với thặng dư ngân sách 0.1% trong 2025, sau đó dự kiến chuyển sang thâm hụt 0.7% trong 2026 trước khi giảm về -0.4% năm 2027. Tăng trưởng được dự báo đạt 1.8% năm nay và 2.2% năm sau, cao hơn mức trung bình của Eurozone (1.1% trong 2026-2027).

Trong khi đó, S&P nâng xếp hạng của Tây Ban Nha từ A lên A+ (triển vọng ổn định). Cơ quan này nhấn mạnh một thập kỷ giảm nợ tư nhân đã cải thiện đáng kể cán cân đối ngoại, giảm mức độ dễ tổn thương trước biến động tài chính toàn cầu và củng cố khả năng chống chịu kinh tế. Các yếu tố khác như nhập cư, đầu tư và cải cách cấu trúc cũng được cho là đã thúc đẩy tăng trưởng việc làm. S&P dự báo Tây Ban Nha tăng trưởng 2.6% trong năm nay.

Ngoài ra, cơ quan xếp hạng lưu ý rằng nền kinh tế dịch vụ của Tây Ban Nha ít phụ thuộc thương mại vào Mỹ, qua đó tránh được tác động trực tiếp từ các biện pháp thuế quan của Washington. Những tiến triển tích cực này diễn ra dù chưa có cải thiện đáng kể về thâm hụt ngân sách và giảm nợ công. Thâm hụt đã giảm xuống 3.2% GDP năm ngoái và dự kiến hạ dần về 2.6% năm 2028. Đáng chú ý, phần lớn sự cải thiện đến từ tăng trưởng doanh thu thay vì thắt chặt tài khóa quyết liệt. S&P kỳ vọng nợ công trên GDP sẽ giảm dần từ 99% hiện tại xuống 97% vào năm 2028.