Tỉ lệ gia tăng dân số suy giảm đáng kể…

Cục Điều tra Dân số gần đây đã đưa ra dự báo mới về tỷ lệ gia tăng dân số. So với dự báo gần nhất vào năm 2018, dự báo mới cho thấy mức tăng dân số thấp hơn đáng kể trong những thập kỷ tiếp theo. Vào năm 2017, ước tính dân số Hoa Kỳ sẽ tăng lên 405 triệu dân vào năm 2060 (năm 2022, dân số Hoa Kỳ đạt 333 triệu dân). Dự báo mới cho năm 2060 thấp hơn 40 triệu, ở mức 365 triệu dân (Xem Biểu đồ 1). Về lâu dài, trong 2 thập niên cuối của thế kỷ 21, dân số tại Hoa Kỳ còn được dự đoán là sẽ giảm nhẹ.

Dự báo về tỷ lệ gia tăng tự nhiên, được tính qua sự chênh lệch giữa số sinh và số tử, dự kiến sẽ chững lại trong 15 năm tới. Từ năm 2038, số người được sinh ra sẽ ít hơn số người chết tại Hoa Kỳ. Trong khi đó, các dự báo trước đây về tỷ lệ gia tăng tự nhiên vẫn cho thấy xu hướng tích cực trong dài hạn (Xem Biểu đồ 2).

Biểu đồ 2 - Tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên giảm mạnh.
Dự báo điều tra dân số (so sánh giữa năm 2017 và 2023) về thay đổi dân số tự nhiên (số sinh trừ số tử), dữ liệu hàng năm tính bằng nghìn

Nguồn: US Census Bureau, Commerzbank Research

... do tỷ lệ sinh thấp thấy rõ

Động lực lớn nhất dẫn đến những thay đổi về dự báo dân số đến từ việc điều chỉnh giảm mạnh trong tỷ lệ sinh dự kiến. Trong giai đoạn 2023 - 2060, các nhà thống kê dự đoán chỉ có 134 triệu ca sinh, ít hơn gần 27 triệu so với dự báo vào năm 2017 (Xem Biểu đồ 3). Điều này phản ánh thực tế tại Hoa Kỳ – từ lâu đã là một ngoại lệ về nhân khẩu học trong số các nước OECD có tỷ lệ sinh tương đối cao – đã tiến gần hơn đến tỷ lệ sinh của người châu u. Tổng tỷ suất sinh (TFR) [1] ở Hoa Kỳ đã giảm xuống còn 1.67, và hiện ngang bằng với số liệu của Anh và Pháp.

Bên cạnh đó, các nhà thống kê ước tính số người chết sẽ cao hơn 2.6 triệu người cho tới năm 2060, và số người nhập cư ròng dự kiến sẽ thấp hơn 6.8 triệu người so với dự báo năm 2017.

Biểu đồ 3 - Điều chỉnh lớn về dự báo tỷ lệ sinh
So sánh với dự báo năm 2017 và năm 2023: Tỷ lệ thay đổi dân số cho giai đoạn 2022-2060, tính bằng triệu

Nguồn: US Census Bureau, Commerzbank Research

Không có gì là chắc chắn…

Từ trước đến nay, các số liệu nhân khẩu học được công bố định kỳ đã chỉ ra răng các dự báo của năm 2017 đã lỗi thời. Tuy nhiên, điều bất thường ở đây nằm ở việc chúng ta phải điều chỉnh xu hướng dự báo quá nhiều chỉ trong một vài năm, cho thấy những thay đổi đáng kể trong hành vi của mọi người tại Hoa Kỳ. TFR gia tăng một cách ổn định trong một thời gian dài cho tới năm 2007, rồi giảm mạnh trong và sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007 - 2008. Các nhà nhân khẩu học đã đổ lỗi một phần lên những hạn chế về mặt kinh tế do cuộc suy thoái nghiêm trọng vào thời điểm đó, và họ kỳ vọng tỷ lệ sinh có thể phục hồi khi tình trạng suy thoái được cải thiện. Vậy nhưng, ta có thể thấy rằng hành vi sinh nở của người dân Hoa Kỳ đã thay đổi vĩnh viễn kể từ lúc đó.

Đã có những biến động lớn về tỷ lệ nhập cư trong những năm gần đây tại Hoa Kỳ. Tỷ lệ nhập cư giảm ồ ạt trong cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 và các hạn chế liên quan (điều không thể dự báo được vào năm 2017). Hiện nay, tỷ lệ nhập cư đã trở lại bình thường, nhưng ngày càng có nhiều chính sách hạn chế so với trước đây. Mặt khác, áp lực nhập cư tiếp tục gia tăng (giống như tình trạng ở châu u). Do đó, các giả định về nhập cư ròng tại Hoa Kỳ – tương đối ổn định ở mức 850.000 đến 900.000 mỗi năm trong những thập kỷ tới – cần được phân tích một cách thận trọng.

Những ảnh hưởng tới nền kinh tế

Khi các dự báo dài hạn về phát triển dân số không còn đáng tin cậy, vẫn có nhiều yếu tố cho thấy dân số tại Hoa Kỳ sẽ giảm đáng kể so với kỳ vọng cách đây vài năm. Nhìn chung, dự báo dân số cho năm 2030 (hay còn được hiểu là một khoảng thời gian tương đối ngắn dưới góc nhìn nhâu khẩu học) sẽ giảm khoảng 10 triệu dân. Điều này có nghĩa, vào năm 2030, chúng ta sẽ cần ít hơn khoảng 4 triệu ngôi nhà so với kế hoạch dựa trên số liệu được đề xuất vào năm 2017, giả định rằng quy mô hộ gia đình không đổi. Để hình dung rõ hơn, sẽ có khoảng 1,4 triệu đơn vị nhà ở được hoàn thành vào năm 2022.

Tăng trưởng dân số thấp hơn cũng đồng nghĩa với việc tăng trưởng lực lượng lao động và người tiêu dùng thấp hơn. Bản thân việc này cũng đã làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra, các vấn đề dài hạn về lương hưu và bảo hiểm y tế, hay các vấn đề liên quan đến tuổi tác, sẽ trở nên trầm trọng hơn. An sinh xã hội và chăm sóc y tế hiện là nguồn chi tiêu lớn nhất của chính phủ với đà tăng trưởng mạnh nhất.

[1] Tổng tỷ suất sinh (TFR) cho biết một phụ nữ sẽ sinh bao nhiêu con trong đời nếu tỷ suất sinh đặc trưng theo độ tuổi trong một năm nhất định không thay đổi. TFR ở mức 2.1 là cần thiết để giữ dân số không đổi trong thời gian dài.