Swissquote Bank: Cổ phiếu, trái phiếu lao dốc, dòng vốn chảy vào kim loại quý và dầu

Tháng 9 khởi đầu không mấy tích cực cho các thị trường toàn cầu. Tâm lý bi quan gia tăng khi Mỹ trở lại sau kỳ nghỉ dài, trong bối cảnh làn sóng bán tháo trái phiếu kỳ hạn dài ở các thị trường phát triển tăng tốc. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm của Mỹ dao động gần mốc tâm lý 5.0%, lợi suất 30 năm của Nhật tiến đến mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ 30 năm của Anh tăng lên mức chưa từng thấy kể từ 1998. Tại Pháp, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm lần đầu tiên chạm 4.5% kể từ 2009, còn chênh lệch lợi suất trái phiếu 10 năm giữa Đức và Pháp đã nới rộng vượt 80 bps, phản ánh lo ngại ngày càng lớn về thế bế tắc ngân sách tại Pháp, nơi kế hoạch tài khóa của Bayrou đang đối mặt với sự phản đối chính trị mạnh mẽ.

Làn sóng bán tháo trái phiếu kỳ hạn dài được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố: lo ngại nợ công tăng cao, các rào cản chính trị đối với thắt chặt tài khóa (trường hợp Pháp là điển hình), cùng áp lực lạm phát cơ cấu gia tăng sau gián đoạn từ Covid và căng thẳng thương mại kéo dài. Nhà đầu tư yêu cầu lợi suất trái phiếu cao hơn để nắm giữ trái phiếu trong bối cảnh rủi ro lạm phát và gánh nặng nợ công. Lợi suất trái phiếu cao hơn làm tăng chi phí vốn của doanh nghiệp và tạo áp lực lên định giá. Hệ quả là cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp cũng khởi đầu tuần với diễn biến kém tích cực.

Các chỉ số vốn hóa lớn, đặc biệt là nhóm công nghệ, dẫn đầu đà bán tháo: Roundhill’s Magnificent 7 ETF giảm hơn 1.0%, S&P 500 giảm 0.69%, trong khi nhóm cổ phiếu vốn hóa nhỏ mất 0.60% khi lợi suất trái phiếu chính phủ ngắn hạn cũng chịu áp lực. Tại châu Âu, thị trường giảm 1.5%, với CAC 40 mất 0.7% và DAX của Đức giảm mạnh 2.3%. Châu Á cũng chịu sức ép: cổ phiếu Trung Quốc và Ấn Độ suy yếu bất chấp những tín hiệu ngoại giao tích cực sau hội nghị thượng đỉnh Thượng Hải và thỏa thuận hợp tác năng lượng mới, trong khi Nikkei thử thách đường xu hướng hỗ trợ dài hạn theo hướng giảm.

Vậy dòng vốn đi đâu khi cổ phiếu và trái phiếu cùng chứng kiến áp lực rút vốn? Câu trả lời là các tài sản thay thế. Vàng đang lập đỉnh mới, bạc tiếp tục tăng giá, trong khi nhu cầu trú ẩn an toàn hỗ trợ đồng USD bất chấp những nghi ngờ về vị thế dài hạn. Bitcoin cũng hút dòng tiền khi lùi về quanh $110,000. Dầu tăng vọt khi WTI vượt mốc $65 sau thông tin Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu Nga, khiến công suất chế biến của Moscow rơi xuống mức thấp nhất kể từ giữa 2022, theo Bloomberg. Điều này siết chặt triển vọng nguồn cung, giảm bớt kỳ vọng dư thừa trong nửa cuối năm. Chênh lệch giá hợp đồng WTI kỳ hạn gần cũng nới rộng, báo hiệu xu hướng tăng ngắn hạn. Nếu WTI bứt qua đường trung bình 50 ngày, phe mua có thể nhắm đến đường trung bình 200 ngày quanh $67.65, dù nhu cầu yếu hơn có thể giới hạn mức tăng dưới $70.

Ở góc độ vĩ mô, dữ liệu Mỹ tiếp tục cho thấy sức ép từ căng thẳng thương mại. Đơn đặt hàng nhà máy giảm tháng thứ sáu liên tiếp, chỉ số ISM sản xuất suy yếu và việc làm vẫn ở mức thấp, dù đơn hàng mới là điểm sáng hiếm hoi và áp lực giá hạ nhiệt so với dự kiến. Áp lực giá giảm giúp củng cố kỳ vọng dovish của một số thành viên Fed, khi thị trường nâng xác suất cắt giảm lãi suất trong tháng 9 lên hơn 90%. Dữ liệu việc làm tuần này sẽ rất quan trọng: một báo cáo yếu nữa sẽ củng cố thêm kỳ vọng nới lỏng. Lịch công bố gồm JOLTS hôm nay, ADP ngày mai và báo cáo việc làm chính thức vào thứ Sáu. Khẩu vị rủi ro nhiều khả năng sẽ bị hạn chế cho tới khi dữ liệu ra mắt.

Song, bất kể dữ liệu thế nào, yếu tố định giá cũng đang ảnh hưởng tới dòng vốn. Tại Mỹ, lợi suất thu nhập của S&P 500 khoảng 3.35%, thấp hơn lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 2 năm ở mức 3.65%, đi ngược nguyên tắc cơ bản rằng tài sản rủi ro hơn nên có lợi suất cao hơn. Ngược lại, cổ phiếu châu Âu hấp dẫn hơn: lợi suất thu nhập của Stoxx 600 gần gấp đôi Mỹ, lợi suất thực khoảng 4.0% nhờ lạm phát thấp hơn. Điều này khiến việc xoay vòng sang cổ phiếu châu Âu vẫn khả thi, dù ECB giữ lập trường có phần hawkish.

Về lạm phát, CPI Eurozone nhích cao hơn dự kiến, với lạm phát lõi giữ ở 2.3% thay vì giảm thêm. Dù diễn biến này không thay đổi nhiều kỳ vọng về chính sách ECB, đồng euro vẫn chịu áp lực từ chênh lệch lợi suất mở rộng và những bất ổn chính trị tại Pháp. Đồng tiền chung và chứng khoán châu Âu có thể duy trì trạng thái trầm lắng trong ngắn hạn, nhưng bất kỳ đợt bán tháo nào liên quan đến Pháp cũng có thể mở ra cơ hội mua vào khi tình hình lắng dịu.