TD Bank: Thị trường lao động suy yếu và cú sốc thương mại: Fed và BoC đứng trước áp lực hạ lãi suất

Các điểm cần chú ý tại thị trường Canada

Số liệu thương mại tháng 7 đã dập tắt hy vọng rằng Canada có thể dễ dàng mở rộng xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ. Thực tế cho thấy đây là một nhiệm vụ khó khăn. Cú sốc thương mại tiếp tục tác động, khiến thị trường lao động yếu đi: tỷ lệ thất nghiệp tăng, nền kinh tế mất 39,000 việc làm kể từ tháng 1. Sự gián đoạn thương mại kéo dài cùng với tình trạng thừa lao động nhiều khả năng sẽ giữ lạm phát ở mức thấp, tạo khoảng trống để Ngân hàng Canada hạ thêm hai lần lãi suất trong năm nay.

Các điểm cần chú ý tại thị trường Mỹ

Thị trường tài chính tuần qua biến động mạnh. Đầu tuần, cổ phiếu và trái phiếu bị bán tháo, sau đó bật tăng trở lại khi xuất hiện số liệu thị trường lao động yếu. Chỉ số ISM sản xuất và dịch vụ có cải thiện nhờ đơn hàng mới, nhưng các chỉ số phụ về việc làm vẫn giảm. Thị trường lao động tiếp tục mất đà trong tháng 8: số việc làm mới thấp, các số liệu cũ bị điều chỉnh giảm và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên mức cao nhất trong chu kỳ hiện tại.

Canada – Tác động từ cú sốc thương mại

Tuần làm việc vừa tuy ngắn do có kỳ nghỉ lễ lao động nhưng khá nhiều biến động. Lo ngại về gánh nặng nợ công đã đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng, tác động lan sang toàn cầu. Nhưng xu hướng nhanh chóng hạ nhiệt khi số liệu kinh tế yếu đi. Lợi suất trái phiếu Canada kỳ hạn 10 năm giảm về 3.28%, thấp hơn so với cuối tuần trước. Những cập nhật đầu tháng 9 cho thấy rõ hơn tác động kéo dài từ cú sốc thương mại với Mỹ.

Báo cáo tháng 7 chỉ ra rằng việc đa dạng hóa thương mại ngoài Mỹ gần như bất khả thi. Xuất khẩu sang Mỹ tăng, bù lại cho sự sụt giảm sang các nước khác. Đây là tín hiệu tốt trong ngắn hạn, nhưng chưa thể coi là xu hướng bền vững (Biểu đồ 1). Tổng xuất khẩu hàng hóa giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống mức thấp nhất từ giữa 2022.

Các doanh nghiệp Canada vẫn được hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan tại Mỹ, nhưng tiến trình đàm phán thương mại song phương vẫn chậm chạp, khiến sức ép khó sớm giảm bớt.

Báo cáo việc làm công bố hôm thứ Sáu cho thấy mức độ khó khăn của thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 7.1%, riêng tháng 7 và 8 đã mất khoảng 100,000 việc làm. Tính từ đầu năm, Canada mất ròng 39,000 việc làm (Biểu đồ 2). Với tăng trưởng dự kiến duy trì dưới mức trung bình đến hết 2025, tỷ lệ thất nghiệp có khả năng tiếp tục tăng.

Tuy vậy, vẫn có điểm sáng. Dân số tăng chậm lại đồng nghĩa tỷ lệ thất nghiệp khó có thể tăng quá cao. Chính phủ liên bang dự kiến sẽ đẩy mạnh các dự án hạ tầng quy mô lớn trong ngân sách tháng tới, hỗ trợ thương mại toàn cầu. Ngoài ra, thị trường nhà ở có dấu hiệu hồi phục khi doanh số bán tăng từ tháng 4 đến tháng 7.

Ngân hàng Canada đang cân bằng giữa áp lực lạm phát do thuế quan và nguy cơ giảm phát từ nhu cầu yếu. Với tác động thương mại lan rộng, thị trường lao động sẽ còn khó khăn. Dù nhu cầu trong nước cải thiện, khả năng hấp thụ phần lao động dư thừa là hạn chế. Điều này củng cố nhận định rằng BoC sẽ hạ thêm hai lần lãi suất trong năm nay.

Mỹ – Tuyển dụng ít, sa thải ít kéo theo lãi suất quỹ Fed thấp

Tuần giao dịch ngắn nhưng đầy biến động. Đầu tuần, chứng khoán và trái phiếu bị bán tháo do lo ngại về nợ công Mỹ và các nước phát triển. Nhu cầu vay vốn tăng, trong khi nhu cầu mua trái phiếu giảm, đặc biệt từ phía ngân hàng trung ương. Trái phiếu dài hạn chịu áp lực lớn, chênh lệch lợi suất 30 năm – 10 năm nới rộng lên 0.7 điểm phần trăm, cao nhất từ 2021.

Tại Mỹ, lo ngại còn xoay quanh tính độc lập của Fed và nguy cơ lạm phát do thuế quan. Thêm vào đó, một phán quyết tòa án cho rằng thuế quan IEEPA áp dụng sai luật. Vụ việc được chuyển lên Tòa án Tối cao và nếu giữ nguyên, chính phủ sẽ mất nguồn thu lớn và có thể phải bồi hoàn hàng tỷ USD.

Giữa tuần, tâm lý thay đổi khi lợi suất trái phiếu giảm, chứng khoán tăng. Lý do là dữ liệu việc làm yếu hơn kỳ vọng—báo cáo JOLTS cho thấy số vị trí tuyển dụng giảm mạnh—làm dấy lên kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất nhiều hơn.

Báo cáo việc làm tháng 8 xác nhận thị trường lao động đang suy yếu nhanh (Biểu đồ 1). Tháng 8 chỉ có thêm 22,000 việc làm, trung bình ba tháng gần nhất chỉ đạt 29,000. Việc làm trong ngành sản xuất hàng hóa, đặc biệt là các ngành chịu ảnh hưởng thuế quan, tiếp tục giảm bốn tháng liên tiếp. Việc làm khu vực công cũng đi xuống. Ngành dịch vụ tăng thêm 63,000 việc làm, chủ yếu trong giáo dục, y tế, giải trí và khách sạn, nhưng phân bổ không đồng đều. Dù không có làn sóng sa thải, tỷ lệ thất nghiệp vẫn tăng từ 4.2% lên 4.3%, cao nhất kể từ sau đại dịch.

Bên cạnh đó, dữ liệu JOLTS tháng 7 ghi nhận số vị trí tuyển dụng giảm từ 7.36 triệu xuống 7.18 triệu, thấp hơn số người thất nghiệp lần đầu tiên từ 2021 (Biểu đồ 2). Tuy nhiên, số người nghỉ việc và bị sa thải ít thay đổi, cho thấy thị trường đang trong trạng thái “tuyển dụng ít, sa thải ít”.

Gần đây, nhiều quan chức Fed lo ngại rủi ro từ thị trường lao động yếu đi, và báo cáo tháng 8 càng củng cố điều này. Chúng tôi giữ nhận định Fed sẽ giảm tổng cộng 75bps trong năm nay, với đợt đầu tiên có thể diễn ra ngay trong hai tuần tới.