Trump liệu có thể trở thành anh hùng ‘’cứu rỗi’’ Ukraine?

Trump từ lâu đã nhấn mạnh rằng chấm dứt chiến tranh là ưu tiên hàng đầu. Ở Brussels, người ta ngày càng kỳ vọng rằng sẽ có lệnh ngừng bắn trong khi đó sự thống trị về quân sự của Hoa Kỳ trao cho Trump tiếng nói trong việc này.

Một số người vẫn sẽ lập luận rằng mục đích duy nhất có thể chấp nhận được là quân đội Nga rút lui về biên giới như khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Việc chấp nhận thay đổi biên giới chính thức là điều không thể đối với Ukraine và hầu hết các đồng minh của nước này. Nhưng ngày càng có nhiều người ở Kyiv, Washington và khắp châu Âu có chung quan điểm về một kịch bản có khả năng xảy ra nhất: một cuộc xung đột bị đóng băng, với vấn đề biên giới bị hoãn vô thời hạn.

Những người thân cận với Michael Waltz, nghị sĩ được Trump chọn làm cố vấn an ninh quốc gia, và những người khác trong nhóm chính sách đối ngoại của tổng thống đắc cử, đã nói về một phiên bản của Đường kiểm soát Triều Tiên như một kịch bản đáng tin cậy, với các đường biên giới tạm thời đã được thỏa thuận. Những câu hỏi quan trọng là làm thế nào để thực thi một thỏa thuận như vậy — và tất nhiên là làm thế nào để đưa Tổng thống Nga Vladimir Putin vào bàn đàm phán, vì cuộc giao tranh đã nghiêng về phía ông.

Margus Tsahkna, Bộ trưởng Ngoại giao Estonia, đã lên tiếng vào tuần này và nói với FT rằng châu Âu nên chuẩn bị gửi lực lượng đến Ukraine để hỗ trợ một thỏa thuận hòa bình. Theo ngôn ngữ chính trị của Westminster, ông ấy đang ‘’thả diều’’. Điều thú vị là hai ngày sau, con diều vẫn bay cao, phản ánh cách các quốc gia châu Âu bắt đầu cân nhắc liệu họ có thể đồng ý hay không và bằng cách nào.

Không giống như trong chiến tranh lạnh, khi số phận của châu Âu được quyết định bởi Washington và Moscow, lần này các nhà ngoại giao châu Âu tin rằng họ có thể có tiếng nói tại bàn đàm phán bởi lập luận rằng họ sẽ chỉ triển khai quân đội trong một vài điều kiện cụ thể. Nếu không có sự đảm bảo như vậy, nguy cơ Putin vi phạm các điều khoản của thỏa thuận sẽ rất cao.

Vẫn còn một kịch bản ác mộng đối với Ukraine, trong đó Trump thúc đẩy một thỏa thuận tồi tệ theo các điều khoản của Putin. Nhưng các nhà lãnh đạo châu Âu thận trọng lạc quan rằng Trump đang lắng nghe họ và ông cũng không muốn trở thành tổng thống đứng nhìn Nga chiếm đóng Ukraine. "Trump muốn giải quyết vấn đề nhưng không phải bằng bất cứ giá nào", một quan chức cấp cao của châu Âu cho biết. "Không thể là sự đầu hàng của Ukraine" hoặc một thảm họa giống như Afghanistan bốn năm trước.

Và vì vậy, một kịch bản nữa là Trump có thể ký vào các đảm bảo an ninh — mặc dù không cam kết về tư cách thành viên NATO của Ukraine. Một ý tưởng nữa được đưa ra trong nhóm của ông là cam kết sẽ quay trở lại cuộc chiến nếu Putin phá vỡ các điều khoản của thỏa thuận. Tóm lại, ít nhất là về mặt lý thuyết, nhà lãnh đạo Nga sẽ không được phép phá hoại nó, như ông đã làm với các thỏa thuận Minsk năm 2014 và 2015, được cho là đã vạch ra ranh giới cho cuộc chiến ở giai đoạn đầu của cuộc chiến. Ý tưởng nhấn mạnh con đường dài của Ukraine để trở thành thành viên EU cũng nằm trong kế hoạch.

Tất cả những điều này đều dựa trên ý tưởng rằng Putin có thể bị khuất phục. Trên thực tế, khả năng chiến tranh leo thang có vẻ đáng lo ngại hơn bao giờ hết. Quyết định của chính quyền Biden cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa chống lại các mục tiêu ở Nga đã thúc đẩy Nga bắn một ICBM vào Ukraine lần đầu tiên kể từ cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022. Nhưng quyết định về tên lửa của phương Tây cũng nhấn mạnh câu cửa miệng của thời điểm này đối với Ukraine và các đồng minh: "hòa bình thông qua sức mạnh".