Có một điều kỳ lạ xuất hiện trong tháng thứ hai liên tiếp khi nhìn vào báo cáo bảng lương phi nông nghiệp tháng Bảy.
Tháng trước, chúng tôi đã chỉ ra một sự khác biệt rõ ràng về tình hình việc làm giữa 2 loại khảo sát Hộ gia đình (Household survey) và khảo sát Tổng thể (Establishment survey). Và kể từ tháng 3, cuộc số lượng lao động theo khảo sát Hộ gia đình đã giảm trong khi con số từ khảo sát Tổng thể lại tăng lên mỗi tháng. Thêm vào đó, số việc làm fulltime đang giảm trong khi số người có nhiều hơn một công việc tăng vọt lên gần mức cao nhất mọi thời đại.
Một mặt, kết quả khảo sát Tổng thể mới nhất mang lại một kết quả rất bất ngờ, 528 nghìn việc làm mới bất chấp việc kinh tế Mỹ chính thức bước vào một cuộc suy thoái kỹ thuật. Đây cũng là mức cao nhất trong 5 tháng trở lại đây, vượt xa so với con số kỳ vọng là 250 nghìn.

Thay đổi ròng theo tháng của Bảng lương phi nông nghiệp của Hoa Kỳ

Tăng trưởng tiền lương cũng đang tăng nóng hơn dự kiến, 0.5% so với tháng trước và 5.2% so với cùng kỳ năm trước. Điều này đủ để nhiều người cho rằng vẫn còn quá sớm để kết luận về một suy thoái.
Tuy nhiên, có một vấn đề xuất hiện trong tháng thứ hai liên tiếp khi nhìn vào số liệu của bên thứ ba theo dõi số lượng nhân viên bị sa thải cũng như các đợt cắt giảm nhân sự của doanh nghiệp, cả 2 đều đã tăng vọt kể từ tháng 5 nhưng lại không được phản ánh trong dữ liệu việc làm.

Các đợt sa thải nhân viên kể từ thời điểm dịch COVID-19 bùng phát đến nay

Nhưng ngay cả khi loại bỏ số liệu trên, khi nhìn vào dữ liệu từ báo cáo khảo sát Hộ gia đình, lượng việc làm trong tháng 6 tăng chỉ tăng hơn 179 nghìn, sau mức giảm 315 nghìn của tháng trước.

Thay đổi việc làm hàng tháng theo Khảo sát Hộ gia đình

Cuộc khảo sát Hộ gia đình cũng cung cấp các số liệu khác như tỷ lệ tham gia lực lượng lao động, do đó nó giải thích tại sao mặc dù lượng việc làm tháng 6 tăng vọt nhưng tỷ lệ tham gia lực lượng lao động đã giảm tháng thứ 2 liên tiếp và hiện đã trở lại mức cũ của năm 2021.

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của Hoa Kỳ

Vậy điều gì đang diễn ra?
Mọi chuyện đã bắt đầu kể từ tháng 3 năm nay khi mặc dù số lượng việc làm theo khảo sát Tổng thể liên tục tăng lên nhưng con số theo khảo sát Hộ gia đình chỉ duy trì đi ngang. Tính tới kỳ báo cáo gần nhất, mức chênh lệch giữa 2 báo cáo đã lên tới 1.8 triệu việc làm.

Sự khác biệt về lượng việc làm tăng lên giữa Khảo sát Cơ sở và Khảo sát Hộ gia đình

Trên thực tế, kể từ tháng 3, khảo sát Tổng thể cho thấy lượng việc làm tăng thêm 1.68 triệu trong khi khảo sát Hộ gia đình cho kết quả giảm 168 nghìn việc làm!

Thay đổi việc làm theo Khảo sát Cơ sở và Khảo sát Hộ gia đình

Đi vào phân tích sâu hơn, sự sụt giảm việc làm theo khảo sát Hộ gia đình đến từ cả công việc toàn thời gian lẫn bán thời gian. Trên thực tế, theo biểu đồ dưới, kể từ tháng 3, Hoa Kỳ đã mất 141 nghìn nhân viên toàn thời gian và 78 nghìn nhân viên bán thời gian.

Lượng thay đổi công việc toàn thời gian và bán thời gian theo Khảo sát Hộ gia đình (Từ tháng 3 đến tháng 6)

Xu hướng này đã kéo dài đến tháng 6, lực lượng lao động Hoa Kỳ đã sụt giảm 71 nghìn lao động toàn thời gian và được bù đắp bởi mức tăng 384 nghìn ở những người làm bán thời gian được trả lương thấp hơn nhiều. Điều này là do có nhiều người làm nhiều hơn 1 công việc hơn.
Theo biểu đồ bên dưới, trong khi tổng số nhân viên (theo khảo sát Hộ gia đình) bị đình trệ, thì số lượng người đa nghề vẫn tăng đều đặn, vào tháng 6 đạt mức cao mới hậu Covid là 7.541 triệu người.

Biểu đồ 8: Thay đổi số lượng người có đa nghề ở Mỹ

Trong tháng 6, mức tăng là 92 nghìn trái ngược hoàn toàn với sự sụt giảm mạnh của số lượng những người có công việc toàn thời gian. Đáng chú ý hơn đó là nền kinh tế Mỹ đã mất 141 nghìn việc làm toàn thời gian, 78 nghìn việc làm bán thời gian, trong khi lại có thêm 263 nghìn người làm đa nghề.

Và hơn thế, số lượng người làm việc có công việc chính lẫn phụ đều là toàn thời gian vừa đạt mức cao kỷ lục. Đây khó có thể coi là một dấu hiệu của thị trường lao động mạnh mẽ khi mọi người có thể sẵn sàng rời bỏ 1 trong nhiều công việc của mình.

Câu trả lời ngắn gọn đó là: Có ít người làm việc hơn, nhưng nhiều người làm nhiều hơn một công việc.

Và vì khảo sát Tổng thể xác định các thành phần việc làm có độ trễ lớn, trong khi khảo sát Hộ gia đình lại đi ngang tháng 3, các nhà phân tích dữ liệu của Cục thống kê lao động Mỹ đang phải tập trung vào khảo sát Tổng thể để cho thấy liệu nền kinh tế có thực sự khỏe mạnh hay không. Trong khi trên thực tế tất cả những gì họ đang làm chỉ là áp dụng cùng một hệ số điều chỉnh gây ra quan điểm sai lầm về thị trường lao động kể từ sau đại dịch Covid-19. Nói cách khác, trong khi thị trường lao động đã có dấu hiệu rạn nứt, báo cáo bảng lương phi nông nghiệp sẽ mất vài tháng để có thể phản ánh đúng thực tế và các quan chức chính phủ buộc phải thừa nhận những gì đang thực sự diễn ra.
Chúng tôi kỳ vọng rằng việc hiện thực hóa số liệu thực tế trên sẽ diễn ra sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, bởi vì chính quyền Biden chắc chắn không muốn thừa nhận rằng thị trường việc làm đang đổ vỡ trong khi sức ép từ lạm phát vẫn là một vấn đề trầm kha.