Swissquote Bank: Mùa AI thứ hai - Cuộc đối đầu của các công ty công nghệ lớn

Tuần này xuất hiện nhiều diễn biến đáng chú ý giữa các công ty công nghệ lớn, trong đó Google và Nvidia là tâm điểm. Google, trước đây được xem là tụt lại trong cuộc đua AI và từng có thời điểm tưởng như bị OpenAI vượt qua nhờ các chatbot AI thế hệ mới, nay bất ngờ lấy lại vị thế và gây sức ép lên Nvidia theo cách không ai ngờ đến.

Trong hai năm qua, Google gặp nhiều khó khăn. Gemini mất nhiều thời gian hoàn thiện, mắc lỗi ảo giác và gây nhiều phản ứng tiêu cực ở giai đoạn ban đầu. Mô hình này âm thầm cải thiện thông qua người dùng cuối cho đến khi Gemini 3 ra mắt vào tuần trước. Google hiện đã hoàn thiện mô hình AI cốt lõi và đang mở rộng vào suy luận 3D, lập trình agentic và các dạng “lập trình cảm giác” — những sản phẩm có khả năng mang lại doanh thu hàng tỷ USD.

Nhưng đây chỉ mới là điểm khởi đầu cho những diễn biến tiếp theo.

Khi chatbot AI dần xuất hiện trong nhiều hoạt động thường ngày, nhu cầu suy luận tăng mạnh. Suy luận là quá trình AI xử lý yêu cầu và cung cấp câu trả lời. Đồng thời, chi phí suy luận — tức chi phí vận hành mô hình sau khi đã được huấn luyện — cũng tăng nhanh. Riêng với OpenAI, chi phí này trong năm 2024 dự kiến lên tới khoảng 2.3 tỷ USD, cao gấp khoảng 15 lần chi phí đào tạo.

Diễn biến quan trọng tiếp theo là Meta và OpenAI được cho là đang chuyển sang sử dụng TPU của Google — dòng chip do Google tự phát triển — vì chi phí vận hành thấp hơn nhưng hiệu suất vẫn tương đương. Cả Meta và OpenAI đều đang tìm kiếm hiệu suất trên mỗi USD tốt hơn khoảng 4 lần cho các tác vụ suy luận.

Suy luận đang trở thành phần chi phí lớn nhất vì nó diễn ra liên tục mỗi khi người dùng đưa ra yêu cầu. Dự kiến đến năm 2030, suy luận sẽ chiếm khoảng 75% tổng chi phí tính toán của AI.

Điều đó đồng nghĩa các công ty AI lớn nhất thế giới có thể chuyển sang sử dụng TPU của Google, vừa rẻ, vừa tối ưu cho khối lượng công việc AI, và điều này có khả năng thay thế Nvidia đáng kể trên nhu cầu thị trường. Đây là rủi ro lớn vì gần một nửa khách hàng của Nvidia đến từ các công ty công nghệ hàng đầu này. Kết hợp với những lo ngại liên quan đến kế toán thời gian gần đây, cổ phiếu Nvidia đã giảm thêm 2.60% vào hôm qua, trong khi giá cổ phiếu Google tăng lên mức cao nhất mọi thời đại.

Trong khi đó, Meta tăng doanh thu quảng cáo nhờ AI, nhưng triển vọng kinh doanh dài hạn vẫn chưa rõ ràng. Meta đang chi hàng tỷ USD để tích hợp nội dung AI vào các nền tảng mạng xã hội, nhưng hướng đi này có thể khiến người dùng giảm tương tác. Mô hình Llama của họ ít được nhắc đến trong các cuộc thảo luận ở cấp doanh nghiệp, và chi phí tính toán rất lớn có thể gây rủi ro. Khác với Google, vốn có thể cho thuê năng lực tính toán dư thừa qua dịch vụ đám mây hiện có, Meta phải xây dựng toàn bộ hoạt động đó từ đầu.

Ngoài Mỹ, hoạt động AI của Alibaba có thể đang đem lại kết quả tích cực. Công ty ghi nhận mức tăng trưởng 34% trong mảng đám mây, cao hơn dự kiến, giúp bù đắp chi phí trợ cấp người tiêu dùng và đầu tư AI. Tuy nhiên, mức tăng trưởng này chưa đủ để thu hút nhà đầu tư, và giá cổ phiếu vẫn gặp khó khi cố đảo chiều xu hướng giảm từ tháng 10 đến tháng 11.

Tổng thể, Nvidia đang đối mặt nhiều nghi vấn, Meta có thể đang tiến đến giới hạn, trong khi Amazon có cơ hội hưởng lợi đáng kể từ robot khi thời điểm phù hợp đến.

Ở thời điểm hiện tại, Google sở hữu đầy đủ các yếu tố quan trọng: dữ liệu, trung tâm dữ liệu, chip, mô hình AI và giao diện. Google nhiều khả năng trở thành doanh nghiệp trị giá 5 nghìn tỷ USD tiếp theo. Ngoài ra, Alibaba cũng có đặc điểm tương tự: dữ liệu, trung tâm dữ liệu, chip riêng, mô hình AI, hệ sinh thái thương mại điện tử và phạm vi hoạt động rộng trong và ngoài Trung Quốc. Với quan điểm rằng tương lai phụ thuộc vào mô hình “tất cả trong một hệ sinh thái,” Alibaba vẫn là một ứng viên mạnh.

Về phía Nvidia, công ty gặp nhiều áp lực kể từ sau báo cáo thu nhập gần nhất khi nhà đầu tư tập trung vào lượng hàng tồn kho cao và các khoản doanh thu bị hoãn. Công ty còn bị so sánh với Enron và bị ảnh hưởng bởi tin tức liên quan đến TPU của Google. Nvidia hiện khẳng định họ không giống Enron và hoan nghênh thành công của Google. Lập luận chính của họ là TPU của Google chỉ phù hợp cho một nhóm chức năng cụ thể, trong khi GPU của Nvidia hỗ trợ mọi mô hình AI. Tuy nhiên, điều này có thể không quan trọng nếu doanh nghiệp chỉ quan tâm đến mức chi phí thấp nhất và hiệu quả cao nhất.

Vì vậy, cạnh tranh đối với Nvidia đang xuất hiện từ một hướng ít ngờ đến và có khả năng ảnh hưởng đến doanh thu cũng như thị phần. Nhiều nhà đầu tư đang chờ xem Nvidia sẽ phản ứng bằng cách mở rộng khách hàng ngoài Big Tech, phát triển GPU tối ưu hơn cho suy luận hoặc xây dựng thêm các hợp tác mới nhằm giảm chi phí. Diễn biến cụ thể sẽ rõ hơn trong thời gian tới.

Trong khi đó, tâm lý người tiêu dùng Mỹ đang suy yếu. Hơn một nửa tăng trưởng GDP mạnh của Mỹ trong năm nay đến từ đầu tư vào AI. Doanh số bán lẻ và Chỉ số Giá Sản xuất (PPI) công bố hôm qua đều thấp hơn dự kiến, dù các nhà bán lẻ lớn nâng nhận định cả năm và cho biết mùa lễ có thể diễn biến ổn định.

Nếu tình hình xấu đi, Fed có khả năng can thiệp. Xác suất Fed cắt giảm 25bps đã tăng lên khoảng 85% sau dữ liệu mới nhất. Đồng USD giảm xuống dưới mức trung bình động 200 ngày (200-DMA), hỗ trợ EUR/USD vượt ra khỏi xu hướng hợp nhất giảm giá kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11.

Cặp GBP/USD cũng kéo dài đà tăng trước tin tức Ngân sách sẽ được công bố hôm nay — một thông tin có thể gây tác động mạnh. Nhiều nguồn cho biết Bộ trưởng Bộ Tài chính Rachel Reeves sẽ phải tìm cách cắt giảm khoảng 30 tỷ bảng để cân bằng số liệu và đáp ứng kỳ vọng của cả thị trường và các hộ gia đình, dù khó làm hài lòng hoàn toàn cả hai.

Điểm tích cực là căng thẳng trên thị trường trái phiếu chính phủ Anh đã giảm trong vài ngày qua. Tuy nhiên, lợi suất vẫn ở gần mức từng xuất hiện trong cuộc khủng hoảng ngân sách mini dưới thời Liz Truss ba năm trước, trong khi Reeves chỉ có dư địa tài khóa rất hạn chế. Sau Ngân sách hôm nay, thị trường sẽ có cái nhìn rõ hơn về khả năng các biện pháp mới có giúp thị trường trái phiếu ổn định và liệu chúng có đủ tác động giảm phát để thuyết phục Ngân hàng Anh cắt giảm lãi suất vào tháng 12 hay không — điều tôi cho rằng sẽ xảy ra. Nếu vậy, mức giá hiện tại có thể thuận lợi cho các vị thế bán GBP.